Khampepe-verslag loop deur oor ‘een getuie’

Die Universiteit Stellenbosch. (Argieffoto)

Die Khampepe-verslag na beweerde rassisme by die Universiteit Stellenbosch (US) – waarin Afrikaans volgens die DA aan rassisme gelykgestel word – het op ʼn enkele getuie staatgemaak om tot die bevinding te kom.

Dr. Leon Schreiber, die DA se kieshoof vir Stellenbosch, sê die “skokkende onthulling” in die verslag wys dat ten spyte van verskeie herinnerings aan studente en personeel om vertroulike inligting oor probleme met die kommissie te bespreek, is net 22 vrywillige voorleggings eindelik ontvang.

Daar is meer as 33 000 studente en personeellede by Maties, sê Schreiber, wat beteken minder as 1% van die universiteitsgemeenskap was voldoende besorg oor probleme op kampus om die moeite te doen om die kommissie te nader.

“Dit is dus gegrond op ʼn onderhoud met een bona fide-getuie dat Khampepe besluit het dat Afrikaans afgeskaf moet word,” sê Schreiber.

Die verslag lui ook dat verskeie getuies verduidelik het dat Stellenbosch die “tuiste van talle konserwatiewe, tipies wit Afrikaners is wat rassistiese en ander bekrompe oortuigings en beskouings het” en dat studente dikwels rassisme ondervind wanneer hulle dorpsmense teëkom.

Uit die 22 mense wat vrywillige voorleggings gedoen het, is net ʼn enkele getuie genooi om mondelingse getuienis te lewer, sê Schreiber. Die verslag lui wel dat die ander voorleggings, in soverre dit “tersaaklik en nuttig” was, deur die kommissie oorweeg is.

Anders gestel: Altesame 99,3% van die Maties-gemeenskap het nie eens die moeite gedoen om met die kommissie in verbinding te tree nie. Dit beteken die verslag is nie ʼn weerspieëling van die ondervindings van die oorgrote meerderheid lede van die universiteitsgemeenskap nie, sê Schreiber.

Toe dit duidelik word dat bitter min van studente iets met die kommissie te doen wou hê, het die regter haar na die universiteit se bestuur gewend op soek na nog “getuies” en nog “bewyse”.

Schreiber sê Khampepe het self erken dat prof. Wim de Villiers, rektor, en sy bestuurspan die bykomende inligting self uitgekies het.

Ten spyte van die bestuur se pogings om nog getuies te “vervaardig”, het Khampepe eindelik onderhoude met net 47 mense gevoer. Hiervan het 46 nie vrywillig na vore gekom weens kommer oor die situasie nie, maar in opdrag van hul base in die universiteit se bestuur, sê Schreiber.

“Sommige van diegene met wie onderhoude gevoer is, was selfs bestuurslede. Hulle het dokumente aan die kommissie gegee, oënskynlik om te verseker dat dit die voorafbepaalde doelwit bereik om Afrikaans met rassisme gelyk te stel, as ʼn voorwendsel om die taal by die universiteit uit te wis.”

Hy sê die verslag is nie eens naastenby ʼn weerspieëling van die werklike ondervindings van die US-gemeenskap nie, maar dié van die universiteit se bestuur en ʼn groepie wat lankal probeer om van ʼn amptelike inheemse taal ontslae te raak.

Prof. Wim de Villiers. (Argieffoto)

Die DA het reeds aangedui dat hy hom tot die hof gaan wend om die verslag en die bevindings oor Afrikaans te betwis en Schreiber sê die kommissie se slordige werk bevestig hoekom dit dringend gedoen moet word.

Schreiber het ook die DA se oproep herhaal dat De Villiers ʼn onomwonde onderneming moet gee dat die aanbeveling – dat Afrikaans afgeskaf word – nie in werking gestel sal word nie.

“Indien hy versuim om dit te doen, sal ons hierdie ganse verslag laat omkeer en in die hof wys hoe die US-bestuur die kommissie opgestel het met die uitsluitlike voorafbepaalde doelwit om as dekmantel gebruik te word om Afrikaans af te skaf.”

De Villiers het vroeër gesê die verslag is ʼn kantelpunt vir die universiteit en dat daar ook na die kultuur van koshuise op kampus gekyk moet word.