Foto: YeriLee/Pixabay.com
Deur Marthinus Visser, besturende direkteur: Akademia
My seun, Daniël, is tans in graad 9. Hy moet, soos ander graad 9-leerders, vanjaar sy skoolvakke kies. Dis nogal erg om te dink dat die besluite wat hy nou gaan neem, ʼn baie groot invloed op die res van sy loopbaan kan hê. Dit is dus ʼn besluit wat moontlik groot belonings kan inhou, maar ook met groot risiko’s gepaardgaan.
Om die risiko’s van die besluit te verlaag doen ouers alles in hul vermoë om twee goed bymekaar uit te bring – die persoon en die toekoms. Aan die een kant doen ouers alles in hul vermoë om vas te stel wat hul kind se aanleg, belangstelling en persoonlikheid is om seker te maak dat die vakkeuses beroepe sal ondersteun wat in ooreenstemming is met laasgenoemde. Die regte vakkeuses is die begin van die kind se voorbereiding om toegelaat te kan word vir die studierigting wat hy wil volg. Dit is die maklike deel van die oefening en daar is vandag wetenskaplike metodes in die wêreld van die sielkunde wat handig te pas kom.
Die moeiliker aspek wat aandag moet kry in die besluit is om te probeer bepaal hoe die toekoms gaan lyk. Hierdie deel van die oefening is baie belangrik omdat ʼn mens vakkeuses en beroepe wil kies wat in die toekoms nuttig en in aanvraag sal wees en wat dus die indiwidu in staat sal stel om ʼn suksesvolle loopbaan in daardie veld te volg. Die vermoë om die tekens van die tyd te kan lees en te verpak in ʼn toekoms-scenario is belangrik; om dus te kan “sien” hoe die inligting en neigings wat tans voorkom die toekoms kan bepaal – en jou daarvoor reg in te stel.
Indien ons as ouers (en graad 9’s) in die kol is met hierdie ontleding en gepaardgaande besluite, is die waarskynlikheid groot dat ons kinders suksesvol in die toekoms sal wees sover dit hul beroepe en loopbane betref.
Afrikaans
Terwyl ek hierdie artikel skryf, lê die koerant op my lessenaar met die voorbladnuus dat Tuks en Maties die rug keer op Afrikaans as onderrigtaal. Dit beteken dus nou dat daar nie meer ʼn openbare universiteit in die noorde of in die suide is wat Afrikaans as voertaal gebruik nie. Hierdie feit is teoreties én prakties sleg. Die grootste gedeelte van die Afrikaanse gemeenskap sal beter in hul studie vaar in hul moedertaal as in ʼn tweede taal. Die doel van studie is mos juis om ʼn bepaalde stel leerinhoude te leer ken, te internaliseer, te bemeester en te laat groei sodat dit sinvol gebruik kan word – en die beste taal om dit in te vermag, is die moedertaal. Daar is voldoende navorsing om dit te bevestig.
Vir die Afrikaanse gemeenskap is dit ʼn harde hou in die maag – of is dit?
Toekomsbesluite is soos vakkeuses
Stel jou voor ’n graad 9-kind kies vakke met die oog op ʼn spesifieke beroep vir die toekoms en daardie beroep sterf uit nadat die kind daarvoor gaan studeer het! Wat ʼn krisis! Dis natuurlik nie so ’n vergesogte prentjie nie. Namate tegnologie ontwikkel, raak sekere beroepe bedreig en sterf later uit. Aan die ander kant ontwikkel nuwe geleenthede en beroepe wat ’n mens ook nie wil misloop nie. Die besluit wat jy dus nou neem, gaan eers oor ʼn paar jaar van nou af uitspeel.
Tuks en Maties se besluit het ʼn groot impak op die Afrikaanse gemeenskap. Dit sou baie groter gewees het as die Afrikaanse gemeenskap nie tien jaar gelede die toekoms reg kon vooruitskou nie. Het ons dit nie gedoen nie, was ons nou in die moeilikheid! Dan sou ons nou vanuit ʼn baie swak posisie planne moes probeer maak wat baie lank sou neem om oplossings te bied. Dan was dit ʼn ware krisis!
Churchill
Winston Churchill moes eens ʼn soortgelyke situasie hanteer. Tien jaar voor die aanvang van die Tweede Wêreldoorlog het hy die inligting en neigings van die tyd gebruik om Hitler se plan om Europa te verower te snap. Sy grootste stryd was om Britse politici te oortuig van die realiteit van hoe hy die toekoms gesien het. Verblind deur naïwiteit, goeie bedoelings en die status quo, kon hulle moeilik hulself oortuig dat Churchill reg is. Gelukkig het Churchill intussen sy toekoms-scenario beplan en in werking gestel, en dit reggekry om veral die vloot voor te berei vir ʼn volskaalse see-oorlog sodat laasgenoemde gereed was toe die oorlog uitbreek.
Akademia
Tien jaar gelede is gesonde toekomsontledings gedoen en kon ’n mens bloot deur die kolletjies te verbind sien hoe sekere aspekte van die toekoms daar gaan uitsien. Verskeie faktore sou veroorsaak dat Afrikaans by staatsuniversiteite uitgefaseer word. Vyf jaar gelede het Akademia sy deure oopgemaak. Ek onthou baie goed hoe vele bekende Afrikaanse akademici met minagting gepraat het oor die idee. “Dis onmoontlik!” het baie van hulle gesê. “Dit sal nooit werk nie!” het ander geprofeteer.
Maar gelukkig het ons aangehou en is ons nou gereed. Ons kan die krisis omskep in een van die beste geleenthede van ons tyd, naamlik die geleentheid om onafhanklik te wees in die strewe om ons gemeenskap te bedien met hoogstaande hoër onderwys. Ons kan vlugvoetig en dinamies die loopbaangeleenthede van die toekoms raaksien en studente daarvoor voorberei. Ons kan die geleentheid benut om eerstens werklik studentgerig te wees en nie bloot wins of ranglyste na te jaag nie, om studente ook in hul menswees te help vorm, hul geskiedenis te ken en krities en visioenêr te kan dink. Dit is die geleentheid om wêreldklas in Afrikaans te kan wees.
Terug by vakkeuses
Net soos skoolkinders mooi oor die toekoms moet dink om nou die regte vakkeuses te doen, kan gemeenskappe die regte plek inneem vir die toekoms deur realisties en ondernemend te wees. Op dié manier daag jy in ʼn toekoms op wat jy self help skep het en nie in een wat jou uitgesluit en ontnugterd laat nie.
Ja, vakkeuses is so belangrik en kinders moet die erns hiervan besef. Ek het destyds alle vakke geneem sodat ek enigiets op universiteit kon swot. Ja, ek het harde klippe gekou en moes lang ure insit, maar dit was die moeite werd.
Ek is jaarliks deel van keuringskommitees vir aansoeke en dit is skrikwekkend hoeveel mense werkloos is met goeie kwalifikasies. Een graad is deesdae nie meer genoeg nie. Vir ‘n gewone admin pos wat net matriek vereis kry ons gemiddeld 800 aansoeke, vir ‘n graad kwalifikasie so 300. Dis ongelooflik moeilik om 10 kandidate uit soveel aansoeke te kies, en ons skep dan slegs die room van die massa. Hierdie “10” het gewoonlik meer as een kwalifikasie of baie jare se ondervinding met die kwalifikasie wat vereis is.
Kinders, maak koerante oop en kyk watse beroepe is in aanvraag. Dit is nutteloos om iets te gaan swot wat “maklik” is, want dit sal die res van die land ook wil swot.
Sit die harde werk in en kies die regte vakke sodat jy eendag enigiets kan swot….
…. en moenie vashaak net by universiteit nie. Daar is baie beroepe vir vakmanne, tegnici, administrateurs, toerisme, wildbewaring, boerdery (met al die vertakkinge – van die boer op die land tot die voerkraalbestuurders en afslaers), ens ens. Die stryd vir Afrikaans op die universiteitskampusse het tans twee nadele: dit trek die aandag af van die vrae oor intrinsieke waarde van die opleiding (die akademie self) en dit plaas die kollig te veel net op die universiteite – asof almal grade moet behaal, wat nie waar is nie.
Ons moet kophou in die onderwys, veral as dit woes en deurmekaar raak.
Loopbaankeuse is een van die heel belangrikste besluite in die lewe. Die raad deur Annemarie en Disselboom hierbo is baie belangrik – neem kennis daarvan. Wat ek kan byvoeg is om na die amerikaanse arbeidsdepartment te gaan kyk, hulle doen baie moeite om toekomstendense in die arbeidsmark en loobbane te ontmeed, en in hierdie globale ekonomie van ons is dit baie vanpas vir ons hier in SA. Google “us department of labor occupational outlook handbook”, dit is regtig die moeite werd. Verder, as daar nie geld vir formele kwalifikasies is nie, of om jou vaardighede te verbeter, kyk na gratis aanlyn kursusse soos gebied deur top oorsese universiteite op platforms soos coursera, edx, udacity en andere. Die feit dat daar dalk nie geld is vir student nie, is nie meer n verskoning nie.
Maroela, waarom op aarde het julle my kommentaar (goeie raad en niks snaaks gese nie) gesensor?
Dagsê Oom Ekonoom
Ons het wel die kommentaar goedgekeur, maar van die ander lesers het dit om een of ander rede rapporteer en dit moes weer deur ons goedgekeur word. Dit verskyn nou wel onderaan die berig.
Groetnis
Suné
nms Maroela Media
Maroela Media is n strategiese spreekbuis wat hoogs waarskeinlik gemonitor word deur organisasies wat die Afrikaner sal wil laat onder gaan. Daarom moet Maroela versigtig wees om gerapporteerde boodskappe te maklik weg te neem. Dankie dat julle so n goeie spreekbuis is Maroela.
My dogter wat tans in graad 11 is, glo vas dat sy die regte vakkeuses gemaak het. Oor bietjie meer as ‘n jaar, moet sy skool verlaat en ook by ‘n hoër- onderwysinstansie gaan aansluit om iets met haar lewe te doen. Nou ja, ons gesêls baie oor die politiek, en wat tans aan die gang is in ons voorheen puik universiteite. My seun is tans ‘n eerstejaar student by ‘n universiteit in die Wes-Kaap. Totale chaos, is al wat ek kan sê. Geen organisasie, geen visie, geen moraal onder die studente nie, en geen kultuur wat geassosieer word met die universiteit, behalwe ‘n kultuur van chaos nie. Met my dogter is dit egter anders. Sy weet alreeds van Akademia, en vertel ook vir die onderwysers by die skool daarvan. Sy is opgewonde oor Akademia, en sien haarself as ‘n student daar oor bietjie meer as ‘n jaar. Die punt wat ek wil maak is dit: Ons afrikaner kinders is reeds besig om ‘n kultuur te vestig, ‘n moraal te skep, en ‘n verwagting vir hulself te koester onder die vlag van Akademia. Hulle besef alreeds op hulle jong ouderdomme, dat daar niks goeds uit die chaos by ons ander universiteite kan voortvloei nie. Akademia sal floreer, want daar is organisasie, ‘n visie, ‘n moraal, en ‘n positiewe verwagting van groei. Dit is ‘n resep vir sukses…
Viva Akademia!!!