Taaltoffie ondersoek ʼn paar uitdrukkings in Afrikaans wat die woord “sand” bevat.
Uitdrukking:
Op sand bou
Betekenis:
Op ʼn slegte fondament bou
Waar kom dit vandaan?
Ontleen aan die Bybel: Matt. 7:26
Uitdrukking:
In die sand/stof byt
Betekenis:
Op die slagveld sneuwel
Waar kom dit vandaan?
Ontleen aan die toernooigevegte van ouds: die strydperk is met sand bedek en as die ridder afval, het hy in die sand gebyt
Uitdrukking:
Soos droë sand aan mekaar hang
Betekenis:
Nie samehang hê nie
Uitdrukking:
Gooi sand!
Betekenis:
Stadiger!
Waar kom dit vandaan?
Dit stam uit die dae toe stoomlokomotiewe gerem is deur sand direk voor die wiele op die treinspore te laat val sodat die wiele vastrapplek kon hê. Intussen is die idioom aan die verdwyn, saam met die kennis van dié gebruik van sand
Uitdrukking:
Ontelbaar soos die sand van die see
Betekenis:
Besonder baie
Uitdrukking:
Iemand sand in die oë skop/strooi/gooi
Betekenis:
Iemand bedreig/mislei
Waar kom dit vandaan?
Met sand in die oë kan iemand nie sien wat met hom gebeur nie
Uitdrukking:
Skuld soos sand hê
Betekenis:
Baie skuld hê
Uitdrukking:
Sand vreet
Betekenis:
Van ʼn perd/fiets/ens. afval
Mens praat nie van sand vreet nie. Dit is grond vreet/ Grond koop.
Wat van die uitdrukking: “land-en-sand gesels”? Dis tog ook ‘n uitdrukking wat “sand” bevat? :-)