Taalgebruik: half, halwe, helfte

Argieffoto (Foto: uroburos, Pixabay)

Argieffoto (Foto: uroburos, Pixabay)

Talle gebruikers van Afrikaans struikel soms met die gebruik van die woorde “half”, “halwe” en “helfte”. Taaltoffie stel ondersoek in.

skryf anderhalf maand, een en ʼn halwe maand of ʼn maand en ʼn half, maar ná twee of meer + ʼn breuk by voorkeur die meervoud: 2½ of twee en ʼn half minute/weke/maande. In die geval van desimale breuke word slegs die meervoud gebruik: ʼn gemiddelde tydperk van 3,5 maande. Hierdie riglyne geld nié vir byvoorbeeld keer, uur en jaar, wat normaalweg saam met ʼn hooftelwoord in die enkelvoud gebruik word: drie keer, ses uur en sewe jaar, dus ook 3½ keer, 31½ uur en 7½ jaar.

As jy ʼn lemoen middeldeur [NIE: in die helfte] sny of deursny, kan jy vir iemand die helfte gee en jy het dus ʼn halwe lemoen oor.

Die student het sedert die middel [NIE: die helfte] van die jaar hard gewerk en dus in die tweede helfte (laaste ses maande) goed gevaar.

Uit Engels:
a half-baked (letterlik) halfgaar; (figuurlik) onbekook, ondeurdag of onwys [NIE: halfgebak]
half-brother, half-sister ʼn halfbroer en halfsuster het een gemeenskaplike ouer; ʼn stiefbroer en stiefsuster is die kinders van ʼn stiefma/=pa en is dus nie bloedfamilie nie.
be half-hearted aarselend, bangerig, huiwerig, onhartlik of weifelend wees [EERDER AS: halfhartig]
half-line die middellyn (van byvoorbeeld ʼn rugbyveld)
half-mast (die landsvlag hang) halfstok [NIE: halfmas] (as teken van rou)
half-time rustyd
reach the half-way mark die halfwegmerk/=punt bereik of halfpad wees

Hierdie brokkie is gepubliseer in die boek: Skryf Afrikaans van A tot Z
Uitgewer: Pharos
Prys: R350-00*
* Prys onderhewig aan verandering

ondersteun maroela media só

Sonder Maroela Media sou jy nie geweet het nie. Help om jou gebalanseerde en betroubare nuusbron se toekoms te verseker. Maak nou ’n vrywillige bydrae. Onthou – ons nuus bly gratis.

Maak 'n bydrae

Nou pra' jý

Een kommentaar

Carmen E. Denyssen ·

Baie dankie vir jul awesome voorbeelde , wenke en verduidelikings.

O wee, die gesang is uit! Die kommentaar op hierdie berig is gesluit. Kom kuier gerus lekker verder saam op ʼn ander artikel.