Taalgebruik: roes, verroes

Argieffoto (Foto: danielsfotowelt, Pixabay)

ʼn Plaat roes op [NIE: weg]
Spykers wat geroes het, is verroes (dus: verroeste spykers
Kennis kan ook verroes wees

1 roes
selfstandige naamwoord [geen meervoud]
1 rooibruin/bruingeel bedekking wat deur oksidering (verbinding met suurstof) ontstaan op die oppervlak van yster/staal, veral in ’n vogtige omgewing: ’n dik laag roes op die rame van ’n strandhuis • roes aan jou motor/diefwering/heining.
2 (botanie) plantsiekte veroorsaak deur swamme en gekenmerk deur rooibruin vratjies op blare/stingels: roes in koring.
3 (figuurlik) verkwister; deurbringer: ’n roes op iets wees iets op ’n ruwe/onoordeelkundige wyse hanteer; iets (gou) verniel: Die kind is ’n roes op klere.

werkwoord [het geroes]
1 met roes bedek raak; roes vorm: Die rame roes gou; Goud roes nie.
2 (a) (figuurlik) slyt: Ware liefde roes nie.

2 roes

selfstandige naamwoord [geen meervoud]
1 bedwelming deur sterk drank: jou/’n roes uitslaap.
2 (figuurlik) opgewonde toestand; bedwelming van die sinne deur opwinding/vreugde/oorspanning/ens.: in ’n roes van blydskap wees • die roes van jong verliefdes • In die eerste roes van die oorwinning het die soldate sommer ook op die burgerlikes begin skiet.

verroes
werkwoord [het verroes]
1 met roes bedek; deur roes weggevreet word; vasroes: Die slot verroes.
2 (figuurlik) aan ou gewoontes/tradisies vaskleef; traag van gees word: Die oubaas is nou besig om te verroes.

byvoeglike naamwoord, bywoord [verroeste]
1 met roes bedek; deur roes weggevreet: verroeste diefwering/pype/sinkplate/spykers; ’n verroeste hek.
2 (figuurlik) wat iets nie meer so goed (kan) doen as tevore nie, omdat hy/sy dit lank laas gedoen het: My Duits is verroes.
3 (figuurlik) wat aan ou gewoontes/tradisies vaskleef: ’n verroeste politikus; verroes wees in jou opvattings.

Bron:
VivA Aanlyn

en

Skryf Afrikaans van A tot Z
Uitgewer: Pharos
Prys: R450-00*
* Prys onderhewig aan verandering

ondersteun maroela media só

Sonder Maroela Media sou jy nie geweet het nie. Help om jou gebalanseerde en betroubare nuusbron se toekoms te verseker. Maak nou ’n vrywillige bydrae. Onthou – ons nuus bly gratis.

Maak 'n bydrae

Nou pra' jý

2 Kommentare

Boertjie ·

‘n Spyker wat geroeTs het? :-) Ek neem aan iemand se vinger het net gegly, of hoe?
Groetnis!

Nico Strydom ·

Dagsê Boetjie
Jammer vir oorsig, die berig is gewysig.
Vriendelike groete
Nico Strydom nms Maroela Media.

Het jy iets op die hart? Maroela Media se kommentaarfunksie is ongelukkig gesluit oor die Paasnaweek. Kom kuier gerus later weer!

Nuuswenke kan deur hierdie vorm gestuur word.