Lesersbrief: NGV die hoeksteen van privaat gesondheidsorg se ondergang

Natasha Venter. Foto: Verskaf.

Natasha Venter skryf:

 Healthcare is the cornerstone of the socialist state. It is the crown jewel of the welfare state – Monica Crowley

Suid-Afrika kan allermins as ’n welvaartstaat beskryf word (dit is lande soos Frankryk, België en Finland). Die regerende ANC se aanhang van alle idees wat ’n sweempie kommunisme bevat, stuur die land egter op die pad na sosialisme. Verhoogde staatsinmenging op alle gebiede, die aantal mense wat regeringstoelae ontvang, sowel as die astronomiese aantal staatsamptenare is die bloudruk van ’n sosialistiese staat. Al wat kort, is die hoeksteen en dít is presies wat gesondheidsminister Aaron Motsoaledi met sy Nasionale Gesondheidsversekering­skema (NGV) wil verskaf. In vanjaar se begrotingsrede het Tito Mboweni, minister van finansies, aangekondig dat R717 miljard vir gesondheidsdienste, onder meer die inwerkingstelling van die NGV, toegeken word.

Volgens Motsoaledi is die NGV ’n finansieringstelsel wat sal verseker dat alle burgers en wettige langtermyninwoners voorsien word van omvattende noodsaaklike gesondheidsorg, ongeag hul werkstatus en vermoë om ’n direkte geldelike bydrae tot die NGV-fonds te maak. Dit is die ANC se oogmerk dat die NGV die grootste staatsinstelling in Suid-Afrikaanse geskiedenis word – daarom (met inagname van die huidige staatsinstellings se prestasierekords) die grootste geleentheid vir korrupsie en wanbesteding nóg. Die redenasie om die NGV te regverdig, is dat gesondheidsorg ’n grondwetlik gewaarborgde mensereg is. Daar is egter een groot kraak wat dwarsdeur hierdie redenasie loop: Mense het in teorie reeds toegang tot gesondheidsorg in die vorm van staatsgesondheidsinstellings.

Motsoaledi beweer verder dat die regering sy bes gedoen het om sedert 1994 toe te sien dat iedereen in die land gelyke toegang tot noodsaaklike gesondheidsdienste het, maar dat dít as gevolg van ’n ongebalanseerde gesondheidsorg-­finansieringstelsel uitdagend is. Hierdie redenasie is gegrond daarop dat die staatsgesondheidsdiens dienste aan sowat 70% van die bevolking moet bied, terwyl die middel- en hoëinkomstegroepe van privaat gesondheidsdienste by wyse van mediese fondse gebruik maak. Volgens die Internasionale Instituut vir Rasseverhoudinge (IRV) (2018) het die demografiese verteenwoordiging van mediesefondslede sedert 1997 dramaties verander – 48% is swart mense, terwyl slegs 34% wit mense is, 11% uit bruin mense bestaan en 7% Indiërs is. Ten spyte hiervan streef die ANC-regering steeds na die verwoesting van mediese fondse en die uiteindelike ondergang van privaat gesondheidsorg in Suid-Afrika.

Die hartseer werklikheid is dat 85% van staatshospitale en -klinieke nie aan basiese mediese standaarde voldoen nie. Daarom het die staatsgesondheidsdiens tot R56 miljard (’n kwart van verlede jaar se begroting vir gesondheidsdienste [IRV, 2018]) aan die uitbetaling van nalatigheidseise bestee. AfriForum het verlede jaar ook strafregtelike klagtes oor onreëlmatige besteding van meer as R10 miljard in al nege provinsies ingedien.

Mboweni se finansiering vir die instelling van die NGV, tesame met die regering se besluit om nie die mediesekredietkoers vanjaar te verhoog nie, dui daarop dat die ANC van plan is om sy sosialistiese hoeksteen te lê, want hierdie wetsontwerp is niks anders nie as die gesentraliseerde diktatorskap van burgery se gesondheid.

AfriForum, aan die ander kant, staan vir ware toegang tot gesondheidsdienste – wat hoofsaaklik deur die privaat sektor gelewer kan word – en eis ook dat die staat sy plig om staatsgesondheidsinstellings behoorlik te bestuur, nakom.

Bron:

Jeffrey, A. 2018. What’s wrong with the golden promise of NHI? Institute of Race Relations. [28 Februarie 2018].

• Natasha Venter is veldtogbeampte vir navorsing en inhoud by die burgerregte-organisasie AfriForum.