Argieffoto
Deur Leonard van der Dussen, besturende direkteur van Indicato Inligting
Die aanslag op Afrikaanse onderwys is hewig. Die hofuitspraak van 20 Mei 2016 het die magte van beheerrade erg geknou. Die aanslag op Afrikaanse enkelmediumskole het nou grondwetlike steun waar die reg van die groter meerderheid voor die plaaslike gemeenskap s’n kom; en die beginsels wat neergelê is in die uitspraak gee sterk steun aan die komende saak teen godsdiens in openbare skole.
Daar moet beplan word vir die huidige Christelik-Afrikaanse leerders wat in die komende twee jaar, of dalk selfs gouer, ’n behoefte gaan hê aan skoolgaan buite die openbare skoolstelsel, as daar werklik erns is met Christelik-Afrikaanse onderwys.
Christelik-Afrikaanse onderwys is nie gereed nie. Oënskynlik is daar reeds heelwat ontwikkelinge en instansies wat privaatskoolopsies aanbied in die Christelik-Afrikaanse ruimte buite openbare skole, maar dit is klein, gelokaliseerd en gefragmenteer en kan nie skielik ’n groot toestroming hanteer nie; en genoteerde maatskappye soos Curro en Advtech is op wins, groei en die massa ingestel en nie op behoud van Afrikaans en christelikheid nie.
Die huidige private Christelike-Afrikaanse onderwysaanbieding is klein, met die Beweging vir Christelik-volkseie Onderwys (BCVO) wat ongeveer 3 500 leerders in sowat 36 skole landwyd het, en die Instituut vir Christelike Onderwys (ICO) met sowat 1 200 leerders in 12 skole. In albei gevalle sluit dit voorskoolse afdelings se getalle in en is die meeste getalle maar in enkele skole gekonsentreer. Daar is ’n paar onafhanklike privaat skole wat verdere kapasiteit verskaf, soos Euphorbia in Naboomspruit, die Sandton Akademie, Laerskool Raslouw en Hoërskool Raslouw in Centurion, maar dit bly steeds kapasiteit vir honderde en nie duisende nie, soos wat nodig sou wees as die openbare skoolstelsel vir die Christen-Afrikaanse kind onbruikbaar word.
Die werklikheid is dat die gewig van Christelik-Afrikaanse onderwys tans in openbare skole sit, en daar rus ’n groot verantwoordelikheid op daardie beheerrade en hulle ouerkorps om hulpbronne en ondersteuning betyds en doelgerig in die regte rigting weg van die staat te stuur in belang van Christelik-Afrikaanse onderwys.
Melanie Buys het in haar artikel, “Die pad na finansiële selfstandigheid vir skole”, op Maroela Media daarop gewys dat daar omsigtiger gewerk moet word met gemeenskapsgeld wat in opbou van staatskole ingaan, terwyl dit bedoel is vir Afrikaanse onderwys. Die denkraamwerk om geld – kapitaal – te begin wegskuif en nie verder aan die regeringsmag te oorhandig nie, is ’n eerste stap om ruimte te skep vir onafhanklike Christelik-Afrikaanse onderwys.
Buys se voorstel om privaat geld wat na staatskole gaan in trusts te setel, het meriete, maar ook perke omdat eiendomsbesit uiteindelik aan die grond waarop dit staan, verbind is en die regering dit duidelik maak dat ook die nietasbare eiendom soos die christelike en Afrikaanse inslag, aan die menseregte van die breë bevolking ondergeskik gestel word.
Dis belangrik om ’n begin te maak om denke oor besteding van die staatskole af weg te beweeg – ’n gewoonte en verslawing wat die Afrikanergemeenskap sukkel om af te skud ná baie dekades waar staat, kerk en samelewing dermate ’n eenheid was dat dit nie nodig was om onderskeid te tref oor wie wat waar bestee, bydra en bou nie. Afrikaanse onderwys, staatsbelang en selfs kerk en gesin is lankal nie meer ’n eenheid nie en daar is inteendeel toenemende konflik tussen hierdie samelewingsverbande, maar ou gewoontes word nie maklik afgeleer nie.
Die vloei en plasing van kapitaal is deurslaggewend: dit moet begin skuif van ondersteuning van openbare skole na privaat skole; die enigste ander opsie is ’n regeringsverandering, iets wat nie maklik gaan gebeur nie en nie noodwendig die staat se houding teenoor Christelik-Afrikaanse onderwys gaan verander nie.
Die tweede groot denkverskuiwing wat nodig is, is om leerders te begin verplaas om ’n ordelike oorgang en groeiproses te bewerkstellig: die bedryfskoste van privaat skole is ’n eenvoudige som waar heelwat koste konstant is, terwyl die aantal leerders wat daartoe bydra die gemiddelde koste bepaal. Dit gaan egter oor baie meer as net finansies: ’n skool is nie die geboue nie, maar akademiese wisselwerking, sportspanne wat funksioneer en lekker kultuuraktiwiteite met kore en konserte.
Die gemeenskap – en elke ouer – moet ernstig nadink hoe lank daar gewag kan word binne die openbare skool voordat die skuif gemaak gaan word; en nie kortsigtige besluite neem nie. Die privaatskoolwese moet groei en kan dit nie sonder getalle doen nie. Daar is ook bestuurskundigheid en finansiële vermoë wat in die onafhanklike milieu (waar eie besluite geneem en deurgevoer kan word) aangewend kan word. Die denke moet verander van “julle moet” na “ons gaan” dit doen. As die privaat skool dan nog nie al die vleispotte van Egipte aanbied waarvan ons sukkel om van weg te stap nie, gaan dan soontoe en gaan help dit opbou.
Die privaat skole moet self natuurlik hulle verantwoordelikheid nakom en sorg dat die nodige produklewering en standaarde daar is, asook die volledigheid van moderne skoolaanbieding, wat akademiese gehalte, sport- en kultuuraanbieding insluit. Dit is ’n wisselwerking, en ook ’n gesonde kompeterende werking waar die beste privaat skole gouer ondersteun sal word en vinniger groei en die nodige uitsifting van swakker skole plaasvind om ’n milieu van gehalte in die Christelik-Afrikaanse skoolomgewing daar te stel.
Hierdie verskuiwing na privaat skole bied ’n gulde – en noodsaaklike – geleentheid vir vernuwing en modernisering van onderwys, wat ’n onderwerp op sy eie is, en wat Afrikaanse onderwys weer voluit betroubaar en gereken sal maak. Die privaat skool moet daaraan werk, en die ouer wat vooruit kan sien, moet sy kind en homself daar gaan betrokke maak om dit te help opbou voordat die huidige staatsbestel skielik nie meer Christelik-Afrikaanse onderwys toelaat nie, maar daar dan geen alternatief is nie.
Die derde verskuiwing in denke wat benodig word, is om die silo’s van eiebelang te oorkom en die onderwerp “Christelik-Afrikaanse onderwys” te maak, en nie te begin by verskillende beklemtonings en vashaak by selftrots nie, en veral om die huidige openbare Afrikaans-enkelmediumskole en die privaat skole wat almal Christelik-Afrikaanse onderwys aanbied, as een omgewing onder een opskrif te sien waarbinne kapitaal, personeel, leerders en al die geriewe en hulpbronne in een omvattende strategie georganiseer en daar saamgewerk word.
Openbare skole moet ophou om kleiner privaat skole bloot as ’n handige plek om sukkelende leerders heen te verwys, te sien, en privaat skole moet bereid wees om erkenning te gee aan daardie staatskole wat binne hulle staatsopgelegde beperkinge nog goeie onderwys lewer. Dit gaan nie maklik verander nie. Benewens die gevestigde belange en gewoonte om die staatskool te ondersteun, is dit menslik dat die staatskool nie sy presteerders aan die privaat skool wil afstaan nie. Die vraag is of daar insig gaan kom oor hoe dringend die situasie is, en hoe nodig dit is om onderling te skakel, te deel en ’n berekende oorgang van openbare skool na privaat skool aan die gang te sit, as Christelik-Afrikaanse onderwys dan werklik die doelwit is.
Die Afrikanergemeenskap se optrede gaan in hierdie druksituasie nou wys of Christelik-Afrikaanse onderwys werklik ons erns is en of die vermoë om op groot skaal en strategies te dink en op te tree, daar is. Die Christelik-Afrikaanse gemeenskap staan voor ’n groot toets.
- Leonard van der Dussen is betrokke in onderwys as aandeelhouer in Raslouw Onderwys, en hy beywer hom vir akademies verantwoordbare vrye onderwys. Hy publiseer artikels oor onderwys op sy blog www.saonderwys.wordpress.com.
Dit IS ONS ERNS EN ERFENIS! ONS MOET BOU!
JC – eerste paragraaf verwys, minderheidsregte troef nie grondwet?
(In konteks van ‘n vroeëre gesprek)
Moenie verder aan ‘n illusie lei nie. Gogga maak vir baba bang werk nie meer nie. Ons het alles klaar verloor as ons niks doen nie. Bly lê is nie ‘n antwoord nie. Hoekom nie iets doen wat moontlik kan slaag nie. Om alles te verloor nadat jy iets gedoen het met die wete dat jy ‘n kans gevat het is beter as om te weet jy het alles klaar verloor en nis gedoen nie. Dit gaan nie ‘n groter uitgawe teweeg bring om te probeer nie. Die fondse word net anders gebruik. Waar begin ons? Hoeveel dorpe is daar? Hoeveel afrikaanse kinders is daar in elke dorp? Waar is die forums wat in elke dorp gehou moet word om koppe bymekaar te sit? Wie moet die forums bywoon, Ouers van voornemende kinders, die privaatskole sektor, onderwyser, beleggers en fasiliteerders)? Hoeveel skole moet daar wees? Wie gaan watter staatskole op die regte plek koop? Wie koop waar grond? Wie bring en bou? Wie is die onderwysers?
Dit lyk v my mense het bietjie volstruis mentaliteit. Storm in n naby paniek vir inskrywings by staatskole terwyl hul die onafhanklike skole slegpraat. My kinders is ingeskryf en veilig in n privaat Christen Afrikaanse skool, maar die skole kort ondersteuning en het definitief nie die negatiewe kommentaar nodig wat baie so graag uiteel nie.
Ek sidder as ek dink aan baie van my eie skoolonderwysers en dat hulle ‘n voorbeeld vir my kinders moet wees. Ek dink dit is nou nog erger. Ek dink ons is onder ‘n groot illusie as ons dink dat skole (en dit sluit CVO-skole in) ons kinders rigting in hulle geloof moet gee. Die Christelike geloof is in meeste skole niks minder as ‘n morele kruk nie. Dit wat ek in my ouerhuis geleer het het my na God gelei. Ek sê dit alles alhoewel ek ‘n voorstander is van Christelike onderwys (self ‘n onderwyser). Soos wat kerke leegloop is dit ‘n jammerlike situasie as ek dink die enigste Christelike leiding wat kinders kry is by die skool. Daar is so baie swak voorbeelde van hoe “Christene” lyk dat ek dink dit doen meer skade as goed(dankie vir die goeie voorbeelde) Jammer as ek bietjie swartgallig klink maar daar is nie ‘n toets om die egtheid van enige persoon se geloof te bepaal nie en ek voel vir daardie rede dat ons nie die Christelike onderwys moet oorbeklemtoon nie. Ons weet maar net nie van iets anders nie, daarom voel ons benoud as ons dink dit word bedreig. Neem ook in ag dat in ‘n skool van 1200 leerders daar selde meer as 20 kinders by die weeklikse CSV is nie.
Marius jy is reg, Christelike leer en beginsels begin by die ouerhuis. Jou kind spandeer egter sowat 7 ure per dag by die skool waar hy/sy in hul vormingsjare (in staatskole en met die staat se leerplan) aan ander filisofieë blootgestel word. Gaan kyk bietjie wat staan in hulle handboeke. Ten minste kan jy beheer wat hulle geleer word in ‘n CVO skool.
Ek dink ons moet ons staatskole nog steeds ondersteun. Van die land se beste onderwysers is daar, en ek dink dis ‘n bietjie van ‘n oorreaksie om oorboord te wil spring. Wees ook versigtig om Afrikaans en Christelike onderrig saam te gooi. Daar is puik Engelse skole met die meerderheid swart leerders wat enige dag net so Christelik is as Afrikaanse skole. Die leerders(byna meestal swart) woon ook die CSV by. Die beheerliggaam bepaal die geloofsbeleid, en net omdat ‘n skool Engels of parralel medium word beteken dit nie hy verloor sy Christelike karakter nie. Dis bietjie vaag in die artikel gestel en dit wil amper klink of Afrikaans en Christelikheid ‘n gegewe is as ek die artikel lees.
Christelik-Afrikaans sluit nie Christelik in enige taal of enige ander terrein as onderwys uit nie.
Marius, jou kop raas… Skryf jou kind in by ‘n Engelse skool en help om Afrikaans te vernietig. Gaan sommer na ‘n ander land toe, dis dalk beter dat liberaliste soos jy die land verlaat.
Artikel wat in 2009 al geskryf is: http://bit.ly/29Xvwfo is ‘n antwoord op Marius. Die staat se kurrikulumbenamings ens het intussen verander, maar die wese en agtergrond is nog steeds net so ‘n “Strategie vir ons ondergang” (en bedreiging enige christelike onderwys).
Dit is waar dat die ouerhuis die primêre verantwoordelikheid en voorreg het vir die vorming van die kind se lewens- en wêreldbeskouing, maar dit sê nie dat ‘n kind dan maar onder die wolk van humanisme en sosialisme in ‘n skool gesit word en ons maar hoop die invloede verander nie die gemeenskap nie.
Vergeet van die verouderde “industriele” tipe skole wat ingerig is om fabriekswerkers op te lei (alle staatskole in SA) aangesien die stelsel misluk daarin om kinders voor te berei vir die “inligtingsera” waarin ons NOU leef.
Tuisonderrig met internet ondersteuning berei kinders voor vir die tegnologie gedrewe wereld!
Gaan kyk gerus hierna:
http://www.breinlyn.com/
Anoniem dis mense met jou mentaliteit wat eerder moet vlug Perth toe. Ons het nie mense soos jy wat alles wil afbreek nodig nie!!
Ek verstaan nie wat jy bedoel nie Dawie?
…
Ek was self ook skrikkerig vir die “Christen” voorvoegsel (om nou eerlik te wees) maar onthou jul nog hoe ons bybel gelees het voor skool? Onthou jul dat daar n Bybel in elke klas was? Onthou jul dat daar n Bybel preode was? Wel dit is maar wat in die’ skole is( en wat nie meer altyd in ons staatskole is nie). Verder is ONS as ouers baie meer betrokke by ons kinders as glo ek by die gem. staats skool (ons is mede verantwoordelik vir alles)…die klasse is n baie meer aanvaarbare grotte en daarom (volgens my kennis) meer inlyn met internationale goeie norme (laerskool leerlinge 17-20, hoerskool maak nie werklik soveel saak indien dissipline goed is). Onthou ASB die engelse moes nog altyd vertrou op goeie privaatskole en nou sal ons dit ook moet ontwikkel aangesien ons agrisiewe staat al minder belangstel in ons as toenemende minderheids groep, realiteit.
Ek dink die terme Afrikaans en Christen is ongelukkig nie meer te na aan mekaar nie. Vir my is die Christelike waardes die belangrikste, daarná Afrikaans. Maar ons sal moet opstaan as ons enige van die twee wil behou. My skoonpa (oud-skoolhoof) was baie negatief oor ons kinders se tuisskool – tot hy die nuwe skoolboeke gesien het. Hy het selfs sommige bladsye aanmekaar geplak omdat hy nie dink die kinders moet met die negatiewe invloede daarin gekontamineer raak nie…
Hoekom dink julle is die leier van die SAKP juis ook in die portefeulje as minister van Hoër Onderwys? Hoekom is evolusie die enigste aanvaarbaar “wetenskaplike” verklaring in die leerplanne, terwyl daar soveel bewese (hoewel dikwels verswygde) teenstrydighede en leemtes is?
Ek het ondervinding as ‘n ouer in 3 skool stelsels. En dit soos volg gevind:
Afrikaans Privaatskool : Baie goeden baie duur,
CVO skool : Goeie konsep, min geleenthede vir kinders om in sport deelname, min vakkeuses en ou energie lose onderwysers, Standaard wissel van skool tot skool,
Staatsgeondersteunde skole : Goeie onderrig, stywe pas, baie geleenthede vir kinders in vakkeuses, sport en ander aktiwiteite.
Sê nou die departement van onderwys oefen sy magte uit en die plaaslike “staatsondersteunde” Afrikaans-enkelmediumskool word verplig tot Engels ook en die gepaardgaande verandering in die skool se kultuur; of, die saak teen godsdiens in skole slaag en die openbare skool mag nie meer sy christelike karakter uitleef nie. Watter opsie sal jy dan kies? Dit hang seker af of die Christelike en die Afrikaanse karakter belangrik is of nie?
Sport geleenthede….regtig…5xgraad R klaase van 28 elk dit is >100 kinders net in Graad R…gaan jou kind geleentheid kry? Vat atletiek dit is >10x uitdunne net vir een item…in een ouderdomsgroep…Die CVO skole het n baie lekker liga onder al die skole…maar dit is soos ek genoem het, jy as ouer moet baie meer betrokke wees (is sport nou regtig so belangrik dat jou kind in die A span van 7 spanne moet wees, of is dit ook goed om in die B span te wees in n skool waar daar net twee spanne is?). Selfde geld vir die kultuur (en regtig die onderwysers is puik, minder papierwerk wat hul vashou).
Ons kinders kan nooit geïsoleer word van teorieë soos evolusie en ander leeringe nie. Ek het ook maar geleer waaroor dit gaan en ek moes ook tot my eie gevolgtrekkings kom. Ek as ouer moet daar wees om my kind leiding te gee, ongeag of hy hierdie teorieë op wikipedia raaklees en of hy dit in die klaskamer leer. My kinders is in ‘n Afrikaanse skool en ek is ‘n kampvegter vir moedertaalonderrig, so van die mense hierbo raas onnodiglik met my. Daar is net een vakgebied waar evolusie huidiglik deel van die kurrikukum is en dit is Lewenswetenskappe, oftewel Biologie so dis bietjie van ‘n oorreaksie om te sê kinders word gebombardeer met dinge wat hulle van stryk af sal laat gaan nie. Enige student gaan in elk geval in enige natuurwetenskaplike rigting dieselfede dinge leer. Ons kan beslis nie die Universiteit se kurrikulum voorskryf nie. Ek sê weer dis ouers se werk om ‘n kind se lewensbeskouing te vorm, en nie die staat of die skool soos in die Apartheidsjare die poging was nie.