Argieffoto
Daar is ʼn adder aan die boesem van die versoenende nuwe Ramaphosa-era, en dit is die grondkwessie.
Grond gaan die grondslag wees van ons politiek vanjaar. As dit slim hanteer word, kan dit die nuwe, grondwetlik gebaseerde sosiale verdrag wat Ramaphosa kennelik as ideaal stel, vassoldeer en die kans op ʼn beter 1994-tipe ooreenkoms skep.
Maar as dit swak hanteer word, het dit die potensiaal om die versoenende ooreenkoms uitmekaar te laat spat. En die vet weet, daar is genoeg jakkalsies wat daardie wingerd in politieke eiebelang wil verniel. Dit gaan ʼn bykans bomenslike poging van die koelkop gematigdes onder ons verg om hierdie perd te ry.
Dan weer: Niemand het gesê dit gaan maklik wees nie. En soos Laurika Rauch sing: “Die strewe na vrede is ʼn eindelose stryd.”
Dit was tydens die eerste paar dae van vanjaar se hoë oktaan-parlementsitting duidelik dat grond die kwessie van die oomblik is.
Hoe die DA dit ook al anders wil inklee, was die grootste applous tydens Ramaphosa se staatsrede nie vir sy stellings teen korrupsie nie. Dit was vir sy stellings oor onteiening sonder vergoeding.
Dis ook hoekom die EFF so opgewonde is. Dis nou heeltyd speeltyd vir hulle – Kersfees het vroeg gekom. Hulle was gister heel uit hul velle uit van opwinding, met ʼn gelag en gespeel in die banke soos skoolkinders die dag voor die vakansie.
Dit mag dalk net wees dat hulle hul misreken, strategies en andersins. Strategies moet die EFF mooi kyk dat hulle nie hul hand oorspeel nie.
ʼn Kernvennoot van die EFF, naamlik die IVP-leier Mangosuthu Buthelezi, het gister sy stem dik gemaak teen onteiening. Genl. Bantu Holomisa van die UDM was baie versigtig. Die DA is geheel en al daarteen gekant. Hoewel die agterbankers van die ANC raserig ten gunste van hierdie tot dusver redelik swak gedefinieerde besluit van die ANC se nasionale konferensie in Desember is, het ʼn paar van die regerende party se meer leidende denkers uiters versigtig oorgekom.
Drie van hulle vereis ons aandag. Eerstens, Ramaphosa self. Soos die EFF-leier, Julius Malema, tereg in gister se parlementêre debat opgemerk het, is dit duidelik dat Ramaphosa self in sy hart der harte nie in onteiening sonder vergoeding glo nie. En soveel as wat daardie ANC-agterbankers nou jil en tekere gaan, soveel sal hulle hul mantel draai na die bewind. Daardie bewind is nou Ramaphosa. Hy is die toekoms, Zuma en sy populiste is die verlede. Ramaphosa is daardie agterbankers se kaartjie vir die sagte stoele en lekker kos op die soustrein. Hulle sal doen soos hy sê – beginselloos soos dit (van hulle kant) mag voorkom. Kyk hoe mal was hulle tot verlede week oor Zuma. En kyk waar is hulle nou. Dis Winston Churchill wat gesê het: As jy ʼn vriend wil hê in die politiek, kry vir jou ʼn hond.
Die ander twee senior ANC-LP’s wat baie afwysend was oor die EFF-model van grondonteiening was die minister van wetenskap en tegnologie, Naledi Pandor, en veral die adjunkminister van landelike ontwikkeling en grondhervorming, Mcebisi Skwatsha, wie se kanse op ʼn kabinetspos uitstekend moet wees ná sy kalm en beredeneerde, versoenende toespraak oor grond.
Maar daar is ʼn ander en belangriker rede as die polities strategiese een waarom die EFF die pot kan mis sit. Dit is omdat die meeste Suid-Afrikaners die land wil laat werk, en grondonteiening sonder vergoeding is een van die ergste voorbeelde van hoe om die land nie te laat werk nie.
Die politiek gaan nie net daaroor om veldslae te wen, punte aan te teken of mense teenoor mekaar op te stel nie. Dit gaan ook oor werkbare oplossings, en die meeste Suid-Afrikaners is koelkop genoeg om te weet in so ʼn verdeelde samelewing soos ons s’n kry niemand ooit regtig presies wat hulle wil hê nie.
Malema is besig om hom op ʼn dieper vlak te misreken. Die rede daarvoor is dat hy besig is met die stryd om ʼn beter verlede, nie ʼn beter toekoms nie, soos die VF Plus-leier, dr. Pieter Groenewald, dit gestel het. As onteiening sonder vergoeding werklik toegepas word, maak dit alle eiendom – landelik en stedelik – en alle belegging in eiendom waardeloos, en ondermyn dit alle basiese waarborge in die Grondwet.
Dit sou dan mal wees vir plaaslike of buitelandse beleggers om in die land te belê. Dit was die Cope-leier, Mosiuoa Lekota, se geldige boodskap in sy parlementstoespraak gister, wat hy met ʼn emosionele uitbarsting bederf het in ʼn mislukte optrede.
Hiermee in gedagte, is dit noodsaaklik dat diegene wat onteiening sonder vergoeding suksesvol wil teenstaan, dit koelkop, vriendelik, pragmaties en sonder emosionele uitbarstings doen.
Meeste boere of wit eiendomsbesitters is klaar oorgewen in die argument teen onteiening sonder vergoeding. Diegene wat nog oortuig kan word is die vestigende swart (insluitend bruin en Indiër-) middelklas, die opkomende swart werkersklas en die aspirerende swart onderklas. Dit is mense wat onlangs in eiendom belê het en/of hoop om in die lewe vooruit te gaan deur in die toekoms in eiendom te belê.
Onteiening sonder vergoeding sal daardie beleggings waardeloos maak; dit sal beteken dat daardie swaar verdiende geld in die water gegooi is, en dat die nederige droom om tog dalk eendag self ʼn huisie of ʼn grondjie te kan besit, selfs onmoontliker sal wees as onder die apartheidstelsel.
Met onteiening sonder vergoeding kan niemand ooit in die toekoms wen nie. Dit is die manier om hierdie grondkwessie, wat die grondslag van vanjaar se politiek gaan wees, se giftande te probeer trek – koelkop en toekomsgerig.
Briljante artikel en bitter nugter.
Sien uit na die skywer se bydraes op MM.
Hulle kan heeltemal vergeet van om my grond te vat, dis al wat ek het en ek sal dit met my lewe verdedig.
@Grondbeskermer – Ek stem, geen ander kwessie in ons land is so verdelend soos onteiening sonder vergoeding nie en sal onstot op die drumpel van ‘n burgeroorlog bring. As hierdie wet eers deur is, is alles reeds verlore. Daarna word die staat se instellings en volle mag eenvoudig gebruik om die wet toe te pas. Ons het net een strydkreet: Geen oneiening nie! Om Niëmoller se gedig te parafraseer – Eers het hulle gekom vir die groot plase, maar ek was nie ryk nie. Toe het hulle gekom vir die kleinboere, maar ek het nie eers ‘n trekker gehad nie. Toe kom hulle vir my, maar daar was niemand oor wat by my kon staan nie.
Grond is ‘n sensetiewe saak , maar as die Staat eers grond herverdeel wat reeds in Staatsbesit is en dié van die voormalige Tuislande asook dié onder Stamhoofde, maar wel per titelakte aan individue , is daar meer as genoeg grond beskikbaar vir herverdeling !
Die uitsluitlike voorwaarde moet net wees dat die grond nie onbenut mag wees nie , maar gekoppel word aan ‘n finale aanwendings datum vir die doel van toekenning !
Vergoeding sal dan nie ‘n kwessie wees nie !
Stem saam dat ons koelkop en toekomsgerig moet bly, want die wat minder gematig is gaan beslis nie koelkop bly nie, veral wanneer grond terug gegee word aan die regmatige eienaars. So ook top poste ens. Ten minste sal CR sorg dat dit vreedsaam geskied.
Goeie ontleding, Jan-Jan. Trey Gowdy, ‘n prominente Amerikaanse juris, het onlangs ges^e dat in die politiek gaan dit alleenlik oor om te wen, en nie oor die waarheid nie. Kan ons iets anders van die nuwe president verwag? – ‘n geval van “for some people, the tribe is more important than the truth” (wysheid toegeskryf aan Joel Achenbach, ‘n Amerikaanse wetenskapskrywer).
Ek is bevrees die skrywer sit die pot mis. CR is wel goed bewus van die probleme wat hom in die gesig staar met grondonteiening en veral as dit plaasvind sonder vergoeding. Selfs al het jy twee breinselle sal jy verstaan wat sal gebeur. Tog het hy dit belowe en sal verantwoordelik gehou word daarvoor om dit deur te voer. Jy by ‘n punt uit waar jy die onmoontlike beloftes van alle vryheidsvegters moet gestand doen, al vernietig dit jou. Jy het geen keuse nie want dit word jou enigste keuse om aan die bewind te bly. Om dit deur te voer het jy ‘n bekame onderhandelaar nodig, nie ‘n idioot soos JZ. Jy het ‘n strateeg nodig wat dit kan deurvoer met die minste pyn. Omdat dit belangrik is dat die vervaardiging van voedsel voortgaan sal meeste van die grond nie aan werkersklas swartmense oorgedra word nie, maar in staat besit bly en verhuur word aan bekwame landbouers, of dit sal deur sulkes bestuur word vir die staat. As daar nie genoegsame bekwames is nie voer hulle in van Indie en Sjina. Heelwat van die grond sal noodwendig ook in die hande van die swart elite beland. Hulle sal soortgelyk optree en bekame bestuurders aanstel om dit vir hulle te behartig. In die tyd van herverdeling sal eiendomswaarde in die grond val. Dit is egter nie ‘n probleem vir enige kommunis nie en die wat voordeel trek uit die herverdeling sal dit ook nie as ‘n probleem sien nie.
Ek wonder soms of hierdie ‘grond sonder vergoeding’ ge-temery nie ‘n nuwe propaganda slenter is om ons wittes verder te isoleer en af te sonder van die res van hierdie droewe land se inwoners nie.
Nie dat hierdie nuwe leuen vir my veel van ‘n persoonlike terugslag is nie. :-)
Iets soortgelyk aan die onlangse Bell Pottinger triek oor die euwels van sogenaamde ‘white monopoly capital’, wat tot ‘n paar maande gelede die slagspreuk van al wat ANC en EFF koorsanger was. Dus, ‘n nuwe uitvindsel/plaasvervanger vir die vorige ‘monopoly’ ene wat met Peter Hain (van alle siele!) se hulp, in die hek geduik het.
Sodoende word die aandag afgelei van al die korrupsie, diefstal, misdadighede ens wat deur die ANC regime gepleeg word en onder die meer ‘beskaafde’ titel van sogenaamde staatskaping verdoesel en wyd en syd gesmous word.
Alzo, kan die nuwe prez dus ongestoord voortgaan met hoofstuk 4 van die ANC se program om hul eie skete en onbevoegdhede te verdoesel en tegelykertyd die lastige oorblywende wittes met ‘n teerkwas by te kom.
Perdekluite was nog nooit as te nimmer vye gewees nie.
;-)
Baie welkom Jan-Jan
“The more things change, the more things stay the same.” ‘n Mens moet maar versigtig wees vir ‘n euforie. Ek hoop maar net hierdie nukkerige uitsprake deur CR, hou verband met die reuse taak wat hy het om die volgende verkiesing te wen, en die EFF se magsbasis te verklein. Andersins…
“If you fail to plan, you plan to fail.”
Prez. Cyril, stel asb ‘n plan op en lê dit voor sodat almal kan sien wat die idee is en hoe dit uitgevoer moet word. Tans is daar ‘n (politiese) besluit geneem op ‘n ANC konverensie en dit is in jou staatsrede herhaal, maar geen plan is op die tafel nie. Hoekom nie? Is dit vir politieke punte? Of gaan Zuma taktiek hier herhaal word? Praat baie en doen niks, of druk die plan in die nagterlike ure oor ‘n vakansie deur die boeke?
Uitstekende artikel! Jan-Jan, nieteenstaande sy liberale voorkeur, lig die joernalistieke standard op ons forum ‘n paar trappe.
Dekreet nr 1 van 1988 in Swaziland het effektief grond aan die Staat bemaak. Twee weke later kom dekreet nr 2 wat dit herroep! Die banke het alle verbandhouers versoek om binne 14 dae hul verbande af te los! Het gereken CR het meer besigheidssin.