#JongStemme: Is voortplanting werklik die beste opsie?

Deur Rynhard van Zijl

Rynhard van Zijl.

’n Paartjie dink daaraan om kinders te kry en ’n tradisionele gesin te begin en, soos enige twee rasionele mense, besluit hulle om dit te oorweeg. Die eksponensiële historiese groei van die menslike bevolking bewys dat hierdie proposisie selde opponeer word.

Hoekom? Is voortplanting werklik die beste opsie?

Aan die een kant is voortplanting natuurlik redelik eenvoudig om uit te voer en die drang daarvoor bestaan in elke lewende wese se DNS. Daarteenoor is die filosofiese konsep van antinatalisme.

Antinatalisme, is die etiese siening wat negatiewe waarde aan iemand se bestaanskoms toeken en wat voortplanting in geheel as moreel verkeerd beskou.

Seker die mees bekende antinatalis ter wêreld, David Benatar, beskou die asimmetrie tussen pyn en plesier as hoofargument vir sy uitgangspunt.

Benatar verduidelik die bostaande asimmetrie aan die hand van vier uitgebreide asimmetrieë wat hy as aanneemlik beskou:

• Ons het ‘n morele verpligting om nie ongelukkige mense te skep nie en ons het geen morele verpligting om gelukkige mense te skep nie. Die rede waarom ons dink daar is ‘n morele verpligting om nie ongelukkige mense te skep nie, is dat die aanwesigheid van hierdie lyding sleg sal wees (vir die lyers) en dat die afwesigheid van die lyding goed is (alhoewel daar niemand is wat die afwesigheid van lyding sal geniet nie). Daarteenoor is die rede waarom ons dink daar is geen morele verpligting om gelukkige mense te skep nie, alhoewel hul plesier goed sou wees vir hulle, sal die afwesigheid van plesier as hulle nie bestaan nie, ​​nie sleg wees nie, want daar sal niemand wees wat van hierdie plesier ontneem sal word nie.
• Dit is vreemd om die belange van ‘n potensiële kind te noem as ‘n rede waarom ons besluit om hulle te skep, en dit is nie vreemd om die belange van ‘n potensiële kind te noem as ‘n rede waarom ons besluit om hulle nié te skep nie. Dat die kind gelukkig kan wees, is nie ‘n moreel belangrike rede om hom/haar te skep nie. Daarenteen, is die kind miskien ongelukkig, is dit ‘n belangrike morele rede om hom/haar nie te skep nie. As dit so was dat die afwesigheid van plesier sleg is, selfs al bestaan ​​iemand nie om die afwesigheid daarvan te ervaar nie, sou ons ‘n belangrike morele rede hê om ‘n kind te skep en soveel as moontlik kinders te skep. En as dit nie so was dat die afwesigheid van pyn goed is nie, selfs al bestaan ​​iemand nie om hierdie goed te ervaar nie, dan het ons geen belangrike morele rede om nie ‘n kind te skep nie.
• Ons kan eendag spyt wees ter wille van iemand wie se bestaan ​​op voorwaarde was dat ons hulle geskep het – ‘n persoon kan ongelukkig wees en die teenwoordigheid van pyn sou ‘n slegte ding wees. Maar ons sal nooit spyt voel ter wille van ‘n persoon wie se bestaan ons besluit was nie – ‘n persoon sal nie geluk ontneem word nie, want hy of sy sal nooit bestaan ​​nie, en die afwesigheid van geluk sal nie sleg wees nie, want daar sal niemand wees waarvan hierdie goed ontneem sal word nie.
• Ons voel hartseer deur die feit dat mense êrens ontstaan ​​en ly, en ons voel geen hartseer deur die feit dat mense êrens nié ontstaan ​​het op ‘n plek waar daar gelukkige mense is nie. As ons weet dat mense êrens ontstaan ​​en ly, voel ons medelye. Die feit dat mense op een of ander verlate eiland of planeet nie ontstaan ​​en ly nie, is goed. Dit is omdat die afwesigheid van pyn goed is, selfs as daar nie iemand is wat hierdie goed ervaar nie. Aan die ander kant voel ons nie hartseer oor die feit dat mense op een of ander verlate eiland of planeet nie tot stand gekom het nie en nie gelukkig is nie. Dit is omdat die afwesigheid van plesier slegs sleg is as iemand bestaan ​​om hierdie goed ontneem te word.

Sommige mense voer aan dat praat oor pyn en plesier die punt mis: al is die lewe nie goed nie, is dit betekenisvol. Benatar antwoord dat die menslike lewe in werklikheid kosmies betekenisloos is: ons bestaan ​​in ‘n onverskillige heelal, miskien selfs ‘n “multiverse”, en is onderhewig aan blinde en doellose natuurkragte. In die afwesigheid van kosmiese betekenis bly slegs aardse betekenis oor – en, skryf hy, is daar “iets sirkulêr aan die argument dat die doel van die mensdom bestaan ​​dat individuele mense mekaar moet help”. Benatar verwerp ook die argument dat stryd en lyding op sigself betekenis aan die bestaan ​​kan verleen. Hy is oortuig daarvan dat mense sin in lyding probeer vind omdat die lyding andersins verniet en ondraaglik is.

Dit is ook belangrik om te onthou dat antinatalisme nie ’n pleidooi vir selfdood is nie. Baie antinataliste sê nie dat die lewe nie die moeite werd is nie, maar dat dit nie die moeite werd is om te begin nie. En dít is die belangrike onderskeid om te tref.

Ek bring die seining onder u aandag juis omdat dit ’n teenstryd bied teen alles wat ons as mense glo reg is. En omdat ek voel dat antinatalisme op ‘n manier ‘n nuttige perspektief kan verskaf. As jy iets kan doen, beteken dit nie noodwendig dat jy dit móét doen nie.

In alle stadiums van die mensegeskiedenis is die lewe gevul met genoeg onaangenaamheid, genoeg slegtheid en natuurlik eindig dit altyd in die dood. In sommige opsigte het kinders in die verlede – voor entstowwe en narkose en wette – meer risiko en pyn gehad as vandag. Miskien kan antinatalisme ons help om te besef dat onsekerheid en pyn ‘n inherente deel van die bewuste bestaan ​​is.

Em miskien dat ons nageslag meer oorweging werd is as slegs ons nalatenskap.

• Rynhard van Zijl is ’n BPharm-tweedejaarstudent aan die NWU en produksiebestuurder by PUKfm.

#JongStemme is ʼn projek deur Maroela Media en Solidariteit Jeug wat die jeug se stem in die openbare domein wil beklemtoon. Besoek Solidariteit Jeug se webblad by www.jeug.co.za vir hulp en raad met jou loopbaan.