#JongStemme: Vee eers voor jou eie deur

Deur Mia Nolte

Mia Nolte.

Meneer en Mevrou, hoeveel maal verkondig jy luidkeels hoe korrup ons regering is? Hoe ons regering net in eie belang optree en hoe daar nie hoop vir hierdie land is nie? Maar, Meneer en Mevrou, het jy al vir ʼn oomblik gedink hoe jý in so ʼn bestuurs- of leiersposisie sou vaar?

Ek hoor nou die dag ʼn jeugdige hardop sê hoe skelm van die regeringsamptenare is – en ja, dit is ʼn feit – maar dit is ook geen geheim dat hierdie einste jeugdige sy leerlinglisensie onderdeur die tafel ontvang het nie. Verstaan my reg – elke persoon is verantwoordelik vir sy of haar keuses en sy doen en late gaan my beslis nie aan nie, maar voor ons klippe gooi, moet ons nie dalk net eers self voor ons eie deure vee voor ons die presidentswoning se vloere blink wil was nie?

Hierdie gedagte het twee jaar gelede by my posgevat toe ek myself vierkantig in die oë moes kyk en moes vra of ek nie maar presies dieselfde is as die leiers wat ek so kritiseer nie. Doen ek elke dag my werk met oorgawe, akkuraatheid en met die hoogste gehalte? Ontduik ek belasting? Of noem ek dit maar net belastingvermyding om myself te sus? Stap ek na die winkel toe terug wanneer ek R5 te veel kleingeld ontvang het om dit terug te gee, of hou ek dit maar, want dis mos darem nie my fout nie? Ek het myself geroskam en vasgestel dat ek beslis in ʼn glashuis woon – nou wel nie een wat deur ander se belastinggeld betaal word nie – maar steeds ʼn glashuis.

Daarby spreek ons onsself oor die “onopgevoedes” uit – maar Meneer, drink jy nie ook maar aan die einde van die maand op daardie jagtrippie hopeloos te veel nie? En tree jy nie dan ook maar soos hierdie “onopgevoedes” op nie? En weet jy Meneer – jy het dan nog sowaar ʼn ordentlike opvoeding ook ontvang (ten duurste), soos ek veronderstel. Die onopgevoedes kyk seker ook soms na ons en wonder wat óns dan nou soveel anders en “meer opgevoed” as hulle maak, gegewe hoe ons soms (al te dikwels) optree …

Ons leef in ʼn wêreld waar dit die spreekwoordelike “elkeen vir homself en die duiwel vir die res” is, en só word ons kinders ook dikwels opgevoed. Dit is eintlik op alle gebiede so, behalwe wanneer ons die toestand van ons land in oënskou neem. Dit is beslis nie ʼn kwessie van “elkeen vir homself” wanneer ons probeer om die land ʼn beter plek te maak nie; nee, dan is dit die sogenaamde leiers, en nét die leiers, se verantwoordelikheid.

Is dit nie tyd dat ons besef dat ons verantwoordelikheid net so ver soos die leiers s’n strek nie? Meneer en Mevrou – ek en jy sal nooit in ʼn bestuurs- of leiersposisie, met die groot verantwoordelikhede wat daarmee gepaardgaan, anders kan optree as ons nie eens die klein verantwoordelikhede kan nakom nie.

Deesdae moet jy dit wat jy doen rég doen wanneer iemand kyk – maar leierskap gaan juis daaroor dat jy dit wat jy doen rég doen wanneer niemand kyk nie – en dié leierskap begin by jou en my. Ware leiers kies altyd die swaarder “reg”, eerder as die makliker “verkeerd” – of so is dit veronderstel om te wees. Meneer en Mevrou – die dag wanneer ek en jy dit regkry – dáárdie dag kan ons die leiers onomwonde blameer. Tot dan, kom ons vee maar eers voor ons eie deur.

• Mia Nolte is ‘n 26-jarige onderwyseres in Namibië.

#JongStemme is ʼn projek deur Maroela Media en Solidariteit Jeug wat die jeug se stem in die openbare domein wil beklemtoon. Besoek Solidariteit Jeug se webblad by www.jeug.co.za vir hulp en raad met jou loopbaan.