Argieffoto (Foto: imgkid.com)
Deur Johandre van Zyl
Die konstitusionele hof het op 7 Februarie 2018 argumente oor hierdie aangeleentheid gehoor van beide die minister van polisie en die SA Jagters-en Wildbewaringvereniging (SAJWBV) nadat die polisieminister die uitspraak in die Pretoriase hooggeregshof van 4 Julie 2017, op appèl na die konstitusionele hof geneem het. In dieselfde aansoek het die SAJWBV gevra vir die bekragtiging van die hoë hof se uitspraak.
Regter Tolmay het in die hooggeregshof beslis dat artikels 24 en 28 van die Wet op Vuurwapenbeheer, wet 60 van 2000 (die Wet) ongrondwetlik is, omdat dit teenstrydig is met artikels 9 en 25 van die Grondwet.
Soos die huidige wetgewing, word vereis dat ʼn persoon kragtens artikel 24 (1) van die Wet minstens 90 dae voor die vervaldatum ‘n aansoek aan die registrateur vir hernuwing moet rig. Artikel 28 stel vier verskillende situasies uiteen waarin ‘n lisensie sal beëindig:
- indien dit verval;
- vrywillige indiening/oorhandiging;
- verklaring deur die registrateur of ‘n hof dat die houer onbevoeg is om ‘n vuurwapen te besit; en
- kansellasie ingevolge die Wet.
Sekere prosedures is in plek, onder artikels 102 en 103, om ʼn behoorlike proses te verseker in situasies waar ʼn persoon ongeskik verklaar word om ʼn vuurwapen te besit. Geen soortgelyke bepalings bestaan egter wanneer ʼn lisensie verstryk nie.
Die SAJWBV het aangevoer dat dit byna onmoontlik was vir persone om aan die vereistes van wettigheid te voldoen nadat hulle nie voldoen het aan die 90 dae-perk wat in artikel 24 van die Wet uiteengesit is nie, en dat die Wet nie ruimte gelaat het vir mense wat versuim het om aansoek te doen nie, ‘n hernuwing volgens die 90 dae-vereiste om hulself terug te bring binne die raamwerk van die wet.
Die hooggeregshof het vier probleme geïdentifiseer met die betrokke bepalings:
- die gebrek aan duidelikheid oor hoe ‘n lisensiehouer, wat versuim om te voldoen aan die tydsbepaling wat deur artikel 24 ingestel is, die situasie kan regstel;
- die gebrek aan ʼn behoorlike proses in omstandighede waarin ‘n lisensie verstryk het;
- onsekerheid oor hoe ‘n lisensiehouer ná ‘n vuurwapenlisensie verstryk het, van die vuurwapen ontslae moet raak; en
- die feit dat daar geen voorsiening gemaak word om ontslae te raak van ‘n vuurwapen vir waarde nie.
Die hooggeregshof het verder bevind dat artikel 9 van die Grondwet geskend word wat betref lisensiehouers wat verskillend behandel word in die vier situasies wat in artikel 28 van die Wet uiteengesit word. Die hof het ook tot die gevolgtrekking gekom dat die Wet teenstrydig is met artikel 25 van die Grondwet, aangesien daar nie voorsiening gemaak word vir lisensiehouers wie se lisensies verstryk het om hul vuurwapens te verkoop nie, hulle vir waarde te oorhandig nie, of vir veilige bewaring by die polisie of ‘n vuurwapenhandelaar te deponeer nie.
AfriForum raai persone aan om te wag dat die konstitusionele hof finaal uitsluitsel oor hierdie bepalings gee, alvorens hulle kragtens artikels 24 of 28 optree. Dit kan enige tyd tussen vier en 12 weke ná die verhoor op 7 Februarie 2018 wees.
- Johandre van Zyl is ’n regsadviseur by AfriForum gemeenskapsveiligheid en die burgerregte-organisasie se veiligheidskoördineerder in die suidstreek.
- Lees Maroela Media se berig oor die vuuwapenlisensie-hofsaak.
So die antwoord op “Wat nou ?” = Wag vir die hof se uitspraak ?
my seun het geimmegreer,,,sy vuurwapen is in my besit,,,hy het wel n brief gegee dat hy wapen in my besit plaas,,,mag hy dit doen,,,mag ek die vuurwapen oorneem en as my eie registreer, wat is die proses,,,hoor van handelaars tot polisie verskillende stories,weergawes van wat mag en moenie,,,,sal bly wees om uitsluitsel te kry oor wat om te doen
Geagte Floors Labuschagne,
Daar is ‘n paar aspekte wat betrekking het op u vraag, maar dit kan beter met u direk bespreek word.
Indien u belangstel, is u welkom om my direk per e-pos te kontak, sodat ek u op die tersaaklike aspekte kan wys.
Verstaan egter goed dat dit nie bedoel sal wees, of vertolk moet word, as ‘n amptelike regsmening nie.
Hoogagtend.
My vuurwapen lisensie het verval, ek het weer kompetensie gedoen maar nog nie aansoek om lisensie oor die hof geding. Ek het vergeet om lisensie te hernie en dis seket 3 jaar terug. Wat staan my te doen? Laat weet asb op my e-pos.
Ek het in tyd my hernuwing aansoek gedoen vir my jag geweer. Dit is nou 18 maande later en wag nog. Elke keer as ek navraag doen word daar net gese hulle sal opvolg en terugkom. Dit gebeur nooit. Wat kan ek doen?