Argieffoto
Ons kyk al weer terug na die meer as twintig jaar van demokrasie in Suid-Afrika. Tog is ons, ten spyte van al die verwagtinge, tans meer verdeeld as wat ons in 1994 verwag het.
Hierdie Menseregtedag, 21 Maart, word op die president se versoek aan die bestryding van rassisme gewy. Vir die ATKV is rassisme onaanvaarbaar, en as organisasie strewe ons daarna om menswaardigheid en respek vir mekaar op alle terreine te vestig.
Tydens ʼn onlangse parlementêre gesprek oor rassisme, het dit gou duidelik geword dat die gesprek eerder oor party-politieke agendas gaan as oor die erkenning en beskerming van en respek vir menseregte. Die president se aankondiging in die lig van die onthullinge rondom die Gupta-familie maak ook die oproep tot die bestryding van rassisme ‘n holklinkende simbaal.
Maar daar is lig in hierdie skynbaar donker tonnel: Die meerderheid Suid-Afrikaners het mekaar leer aanvaar en gaan heel gemaklik met mekaar om. Dit is op hierdie sterk middelgrond wat die ATKV wil fokus. Uit ervaring weet ons dat daar meer as voldoende geleenthede binne die uitgebreide ruimtes van taal en kultuur bestaan om mekaar se hande te vat in waardigheid en gelykheid en met respek vir mekaar.
Dit verstom ons by die ATKV soms hoeveel swart mense, wie tradisioneel as anti-Afrikaans afgemaak word, eintlik volledig tuis is in die taal. Die omgekeerde is ook waar: talle Afrikaanssprekende Suid-Afrikaners is ook redelik tuis in ‘n Afrikataal of twee. Dit is hier waar ‘n taal-en kultuurorganisasie soos ons mekaar as doodgewone mense vind en omarm. Ons kan nie net verwag dat ons taal gepraat en begryp moet word nie. Ons moet ook uitreik na ons landgenote en hulle tale.
Binne die ruimtes van taal is daar natuurlik ook verskillende kulture. Om mekaar se kulture te verstaan, is iets anders as om mekaar se party-politieke filosofieë en opinies te verstaan. Ons as Suid-Afrikaners moet leer om mekaar se kulture te probeer verstaan.
Dit is dan dat ons kulturele diplomasie begin bedryf en sterk fondasies begin lê vir wedersydse begrip, ubuntu, en doodgewone medemenslikheid. Deur begrip vir mekaar se kultuur kom ons ook uit by menseregte, die fundamentele regte van elke mens waarsonder volwaardige ontwikkeling net nie kan plaasvind nie. Ons hoef nie menseregte in mekaar se kele te probeer afdruk nie. By die ATKV is dit ons ervaring dat, deur ‘n bietjie meer tyd te spandeer om na ander te luister en begrip te toon, dit moontlik is om jou eie taal en kultuur met trots en opregtheid te kan koester.
Solank daar diskriminerende wette teen sekere groepe is, sal rassisme gedy. Deur Engels as die Alfa en Omega te beskou word daar teen die meerderheid van landsburgers gediskrimineer en taalrassisme gepleeg. Dit verhoed dat mense ten volle kan ontwikkel en hulle uitleef. Daar sal daadwerklik gewerk moet word om alle landstale te ontwikkel. Ongelukkig is dit sprekers van ‘n taal wat dit moet bevorder en dit lyk nie of die wil by sprekers van ander Afrikatale as Afrikaans bestaan nie. Selfs sommige Afrikaanssprekendes sal liewer hulle kinders in geradbraakte Engels grootmaak en so hulle denkvermoë tot gemiddeldheid reduseer. Miskien moet ons al die energie wat aan praatjies oor rassisme bestee word vervang word met ware aksies om alle tale te ontwikkel om hul volle potensiaal te bereik. As alle tale in howe, skole en elke sfeer van die samelewing gelyk behandel word sal die minderwaardigheidskompleks wat dikwels haat en rassisme laat ontstaan verdwyn en menswaardigheid gebou word.
Sarie, jy slaan die spyker op die kop, dit is nie net die taal nie maar ons regte ook, as dit alles gelyk is en die meerderheid begin aanvaar dat ons almal mekaar nodig het sal alles automaties in ons land regkom, Suid Afrika sal weer ‘n land word wat weer deur almal geniet kan word, rassisme sal so afneem dat dit nie meer vir die regering nodig sal wees om dit uit te klaar nie maar die mense van Suid Afrika sal mekaar uit respek en gewoonte self regstel. Geskiedenis sal weer aandag kry en almal se kultuur sal uitgeleef kan word sonder haat, dorpies soos Pelgrimsrus wat beskou was as museum en duisende toeriste daarheen gelok het en werk aan mense verskaf het wat nou verwoes is deur mense wat geen respek vir geskiedenis het nie sal weer terug geplaas word op die padkaart en ‘n plesier wees om te besoek en dit geld vir alle geskiedkundige geboue ens in ons land.
Die ANC het in hul moue lekker gelag (dalk nog?) vir die destydse Afrikaner-onderhandelaars, want die opskrif van die onderhandelinge het gelees: Ons kapituleer. Daar word nou van ons verwag om soos die verloorders op te tree. Onderdanig. Om ons nou hees te skree: ‘Dit was ‘n fout. Gee terug my land,’ Is doelloos. Ons moet nou mooi ‘smile’ en alles gee. Dis mos wat ons beloof het? Miskien moet Solidariteit gaan kersopsteek by die Jode wat vir ‘n duisend jaar en meer, die hond in die storie was. Hoe het hulle en hul taal oorleef? Een ding weet ek, hulle het hul nie blindgestaar teen die heersers se nonsens nie en stilweg aangegaan met hul eie kulturele bedrywighede. Hitler het die Jode gehaat daarvoor en probeer uitwis. Het dit gewerk? ‘n Ander ding is dat die Jode mekaar ondersteun en nie ondergrawe nie, ‘n Slegte eienskap van Afrikaners. Kan ons dit afleer?