Netanyahu wen die verkiesing in Israel

Benjamin Netanyahu, die Israeliese eerste minister. (Foto: Abir Sultan, AP)

Uit die pas afgelope parlementsverkiesing in Israel het die langtermyn-eerste minister Benjamin Netanyahu as die oorwinnaar uitgetree. Sy regsgesinde Likoed-party het 35 setels verower (uit 120 setels), maar saam met verskeie kleiner godsdienstige en nasionalistiese partye, wat reeds in die vorige regering sy vennote was, sal hy ʼn meerderheid kan vorm. Dit sal dan sy vyfde termyn wees en sal van hom die langs regerende eerste minister van Israel maak – langer selfs as die legendariese stigter van Israel, David Ben-Gurion. Netanyahu is ʼn gesoute politikus en om in ʼn erg verdeelde land met ʼn magdom partye en belangegroepe (om nie eers van die Joods/Arabiese verdeling te praat nie) te bly regeer, is geen geringe prestasie nie.

Sy grootste teenstander was generaal Benny Gantz, voormalige stafhoof van die weermag. Gantz het ʼn nuwe sentristiese party (Wit-blou, verwysende na Israel se kleure) gestig, maar sy beleid, soos ʼn sterk fokus op veiligheid, verskil weinig van Netanyahu s’n. Anders as Netanyahu, teen wie daar bewerings van korrupsie is, het Gantz ʼn skoon rekord. Hy het goed gevaar en uit die stand 35 setels gekry, maar hy het nie genoeg alliansievennote om ʼn sentrum-linkse koalisie te vorm nie.

Naas die twee groot partye was daar oudergewoonte weer ʼn magdom kleiner partye wat spesifieke groepe verteenwoordig, soos die skakerings van ortodokse Jode, sekulêre nasionaliste en verteenwoordigers van die Arabiese minderheid. Veral die verteenwoordigers van die streng godsdienstige Jode het veld gewen in die verkiesing en sal sorg dat Israel al hoe verder wegbeweeg van sy sekulêre stigtingsgrondslag heen na ʼn godsdienstige en nasionalistiese land.

Die eens magtige sosialistiese Arbeidersparty, waaruit die stigtersgenerasie gekom het en wat vir die grootste deel van die land se geskiedenis die regerende party was, se agteruitgang het ook met hierdie verkiesing voortgegaan. Hulle is nie eens meer die amptelike opposisie nie en het geval tot op die vlak van ʼn splinterparty. Ook die party wat die Arabiese minderheid verteenwoordig, het swakker gevaar.

Netanyahu se oorwinning word wel oorskadu deur ʼn dreigende aanklag van korrupsie. Hy het na bewering allerhande luukse geskenke van buitelandse sakelui ontvang in ruil vir invloed, en ook ʼn mediagroep onreëlmatig bevoordeel in ruil vir positiewe nuusdekking. Hy ontken dit ten sterkste. Dit is denkbaar dat hy voortydig uit sy amp verwyder word, maar die bewerings kan ook verkeerd bewys word. Dit wil voorkom asof verskeie diplomatieke suksesse en sy sterk standpunt teen Arabiese en Iraniese aggressie vir die kiesers, sterker getel het as die beweerde korrupsie. Netanyahu is ʼn bondgenoot van Donald Trump, die Amerikaanse president. Trump se erkenning van Jerusalem as hoofstad van Israel, en die erkenning van die anneksasie van die Golanhoogtes (wat eens deel van Sirië was) was ʼn groot hupstoot vir Netanyahu en gee aan sy land se inwoners die gevoel dat onder sy regering Israel in veilige hande is.

Die hoop dat daar vrede tussen Israel en die Palestyne en ander Arabiese buurstate gaan kom, het met die verkiesing verder vervaag. Dit is egter te begrype dat die kiesers ontnugter is, as ʼn mens kyk na die prestasierekord van sulke vredespogings. Die tweestaatoplossing (ʼn Palestyne langs ʼn Joodse staat) klink goed op papier, maar is nie haalbaar nie, solank die Palestyne nie Israel se bestaansreg erken nie. Nog elke toegewing aan die Palestyne, territoriaal of andersins, is deur hulle gebruik as ʼn vastrapplek om Israel verder te bedreig. Veral vanaf die Gasastrook word Israel gereeld met vuurpyle beskiet en sy grense deur opgesweepte hordes bestorm.

ʼn Meer belowende benadering, wat die geslepe diplomaat Netanyahu toepas, is om ʼn informele, geheime alliansie met pro-Westerse Arabiese lande soos Egipte, Saoedi-Arabië en ander Golfstate, wat self vrees vir Iran en sy bondgenote (soos Sirië, Hisbolla en Hamas) te bou.

Israel is nog steeds geïsoleerd in die streek, maar minder as in die verlede, en die VSA is deesdae, anders as tydens president Obama se bewind, vierkantig aan Israel se sy.