[Video] Feiteblad: Demokrasie in Afrika het misluk

ernst-roets-afrika-demokrasie

‘n Skermskoot uit die video.

Robert Mugabe het uitgetree, en die wêreld vier fees. Jacob Zuma nader die einde van sy termyn, en die wêreld vier fees. “Laat demokrasie heers!” word daar in die strate gedreunsing. Natuurlik moet ons ons verheug oor die nuus dat Mugabe geforseer is om uit te tree en moet ons ons verheug wanneer daardie tyd vir Jacob Zuma aanbreek, maar ons moet nie enige illusies hê oor die vooruitsigte vir demokrasie in Afrika nie…

Wat beteken demokrasie dan nou eintlik? Francis Fukuyama het tereg gesê dat daar omtrent soveel omskrywings vir demokrasie is as wat daar prokureurs is. Soos ons weet, is die term afgelei van die Griekse woorde demos en kratos, wat “mense” en “heers” beteken. Maar demokrasie kom nie bloot daarop neer dat die meerderheid kan heers op watter manier hulle ook al wil nie.

Byvoorbeeld, indien die meerderheidsparty sou besluit dat vrouens van hul stemreg ontneem moet word, of dat die opposisieparty verban moet word, sou dit demokraties wees? Nee. Dit sou ’n meerderheidsbestel wees, nie demokrasie nie: ’n Verskil wat menigte demokraties-verkose Afrika-leiers oënskynlik nie verstaan nie.

Dit is iets wat selfs die president van Afrika se vlagskip vir demokrasie – Suid-Afrika – nie verstaan nie. Dít blyk duidelik uit hierdie uitlating van Jacob Zuma in die parlement: “Ons het meer regte omdat ons die meerderheid is. Julle het minder regte omdat julle die minderheid is. Uiteraard is dít hoe demokrasie werk.”

Nee, meneer die president, dit is nié hoe demokrasie werk nie. Die verskil tussen demokrasie en ʼn meerderheidsbestel lê in aanspreeklikheid, die handhawing van die wet en veral die beskerming van minderheidsregte.

Maar in Afrika het ons herhaaldelik gesien dat demokraties-verkose leiers nie hierdie verskil verstaan nie en baie van hulle, Robert Mugabe en Jacob Zuma ingesluit, is glad nie demokrate nie maar eerder vermomde magshonger diktators wat die nosie “demokrasie” gebruik om daardie mag te bekom.

En dít is die probleem met demokrasie: Dit maak nie voorsiening vir behoorlike beskerming teen vermomde diktators nie. Dit is hoekom George Orwell, die outeur van Animal Farm, geskryf het dat:

“In die geval van ’n woord soos demokrasie is daar nie net geen ooreengekome verklaring nie – maar enige poging om by só ʼn verklaring uit te kom, kry ook teëkanting vanuit alle oorde. Daar word amper universeel gevoel dat wanneer ons ’n land demokraties noem, ons dit loof: Gevolglik eis die verdedigers van elke soort regime dat dit ’n demokrasie is en vrees dat hulle sal moet ophou om die woord te gebruik sou dit aan een enkele betekenis gekoppel word. Woorde van hierdie aard word dikwels op ’n slaafse, oneerlike wyse gebruik. Dit wil sê, die persoon wat dit gebruik, het sy eie persoonlike verklaring, maar laat sy gehoor toe om te dink hy bedoel iets heel anders.”

In sy kenmerkende digterstaal lig filosoof Edmund Burke die probleem van demokrasie soos volg uit:

“’n Geslepe man het bekend geword, die mense het die mag in hul hande gehad, en hulle het ’n beduidende aandeel van hul mag aan hul gunsteling oorgedra; en die enigste gebruik wat hy van hierdie mag gemaak het, was om diegene wat dit aan hom gegee het in slawerny te dompel.”

En ons het presies hierdie probleem in die praktyk gesien, veral in Afrika. Dit is hoekom Samuel Huntington sê dat politici in nie-Westerse samelewings nie verkiesings wen deur te wys hoe Westers hulle is nie.

Ons het, byvoorbeeld, gesien wat tydens demokratisering in Rwanda gebeur het. In 1994, onderwyl Nelson Mandela as die demokraties-verkose president van Suid-Afrika ingehuldig word, het die Hutu-meerderheid ’n rampspoedige volksmoord van stapel gestuur waartydens meer as 800 000 lede van die Tutsi-minderheid vermoor is. Vandag is dit alombekend dat die voorbereiding vir hierdie volksmoord in 1990 begin het en dat daar in verskeie vergaderings deur Hutu-leiers genoem is dat ’n volksmoord die enigste oplossing vir Rwanda se probleme sal wees.

In 1991 word ’n nuwe grondwet in Rwanda aanvaar, wat ’n veelparty-demokrasie – of sal ons sê, ’n vermomming van demokrasie? – in werking stel. Die Rwandese regering word oor die wêreld heen geprys, en dít terwyl hulle vir ’n volksmoord voorberei. Die nasionale radiostasie, Radio-Télévision Libre des Mille Collines (RTLM), word gestig waarop hierdie volksmoord openlik aangemoedig word. Toe hy daaroor deur diplomate uitgevra word, merk die president, Juvénal Habyarimana, sarkasties op dat hy nie die radiostasie kan keer of beheer nie omdat Rwanda nou ’n demokrasie is en dit beteken dat hy vryheid van spraak moet beskerm. Demokrasie in Rwanda is dus as ’n dekmantel gebruik om volksmoord te bevorder.

Toe die bevryder, Robert Mugabe, in 1980 die demokraties-verkose leier van Zimbabwe geword het, het die wêreld gejuig. Hiér is ’n man wat vryheid, nierassisme en die voorspoed van alle Zimbabwiërs sal bevorder. Diegene wat hom gekritiseer het, is daarvan beskuldig dat hulle pessimisties, regs, teenrevolusionêr of selfs rassisties is. Vandag weet ons dat, onder die leiding van Robert Mugabe, Zimbabwe sy geldeenheid moes skrap omdat dié land begin het om ZWR100 miljard-note te druk, wat nie eens genoeg was om ’n Coke mee te koop nie. Dié demokratiese leier het Zimbabwe radikaal getransformeer na een van die wêreld se swakste ekonomieë.

En nou het ons nog nie eens aan Jacob “staatskaper” Zuma, die demokraties-verkose president van Suid-Afrika, geraak nie.

Moet ons die gevolgtrekking maak dat demokrasie ’n bose stelsel is? Geensins nie! Winston Churchill het dit perfek opgesom toe hy gesê het dat:

“Baie vorme van regering is al beproef, en sal beproef word in hierdie wêreld van sonde en ellende. Niemand gee voor dat demokrasie perfek of alwetend is nie. Trouens, dit is al gesê dat demokrasie die swakste vorm van regeer is, buiten al daardie ander vorme wat van tyd tot tyd beproef is…”

Die punt is: Om elke keer wanneer ’n nuwe Afrika-leier ingelei word tot mag as gevolg van een of ander stemproses – of wanneer ’n korrupte persoon verwyder word – daarop aanspraak te maak dat dit ’n oorwinning vir demokrasie is, is kortsigtig en naïef. Soos in die geval met enigiets in die lewe, is dit nie die inset wat gemeet moet word nie, maar die uitkoms. ’n Verkiesing is ’n demokratiese inset; voorspoed moet die uitkoms wees.

Miskien sal ons eendag ’n beter vorm van regering as demokrasie ontdek, maar voor daardie tyd moet ons demokrasie aanslaan vir wat dit is. Die verwydering van Robert Mugabe is nie ’n oorwinning vir demokrasie nie: Dit is ’n bewys dat demokrasie misluk het.

Hierdie plasing is deur ’n onafhanklike persoon of onderneming saamgestel. Die menings en standpunte wat in hierdie skrywe uitgespreek word, is nie noodwendig die beleid of standpunt van Maroela Media se redakteurs, direksie of aandeelhouers nie. –Red

Meer oor die skrywer: Ernst Roets

Dr. Ernst Roets is beleidshoof van die Solidariteit Beweging.

Deel van: Meningsvormers

ondersteun maroela media só

Sonder Maroela Media sou jy nie geweet het nie. Help om jou gebalanseerde en betroubare nuusbron se toekoms te verseker. Maak nou ’n vrywillige bydrae. Onthou – ons nuus bly gratis.

Maak 'n bydrae

Nou pra' jý

19 Kommentare

Johann Marx ·

Dis al baie op hierdie forum so uitgedruk: Afrika demokrasie is ‘n politieke bestel waar die minderheidsgroepe kan deelneem aan hulle eie ondergang, en goed voel daaroor.

HPV ·

In ‘n eerste wêreld noem mens dit demokrasie. In Afrika of ‘n derde wêreld noem mens dit “domokrasie” met klem op die eerste drie letters.” Domokrasie” beteken, die een wat regeer teen die een wat WIL regeer en later, slegs die een met die wapens sal regeer.

Veritas ·

Ernst jy maak my dag. Demokrasie is die rede waarom ek nie aan algemene verkiesings deelneem nie. Hoekom, vra ek, moet ek deur al die moeite gaan om vir iemand te stem sodat hy aan my kan voorskryf hoe ek my lewe moet lei? Demokrasie is, volgens my, ‘n onnatuurlike verskynsel. Dit plaas ‘n massa Rooibokke in die posisie om die grootste ram, met die mooiste horings, te kies as heerser van die diereryk. Die arme leeus moet dan maar solank begin leer om weer gras te vreet. Hiervan is die talle Afrika-regeerders ‘n sprekende voorbeeld. Die opsies is natuurlik beperk maar, vir my, is ‘n monargie die beter opsie. Kyk maar na die sukses waarmee monargië vandag bestuur word. Ek noem as voorbeeld Monaco. Om vandag vanaf ‘n demokratiese stelsel na ‘n monargie oor te skakel is natuurlik ‘n saak van onmoontlikheid. Die enigste werkbare alternatief is ‘n volkstaat waarin slegs die leier, deur die stemgeregtigdes, verkies word. Sodanige leier dra dan die volle verantwoordelikheid vir die bestuur van die land, deur middel van ‘n raad ,wat deur hom of haar aangestel word. Dalk mis ek die bal heeltemal maar sal graag opinies hieroor wil hoor. Groetnis.

John ·

Hierdie Afrika-trom is deurgespeel. Ons weet dit en dit was nog altyd. So? Hoe hanteer ons… ons Afrikaners dit verder? Ons toi-toi ook al en dit is nie in ons aard nie. ‘n Nuwe manier van doen vir oorlewing is nodig. Afrika word donkerder en grondonteienining sonder vergoeding word nie onder ‘kaping’ getel nie. Skreeu ten hemele het nog nooit enige effek gehad nie. Die Vader self keur dit af en verkies die stilte van ‘n sagte suising en opregte gebed.. Ons het ‘n nuwe benadering nodig in die tyd wat voorle. Cyril gaan die wereld ‘speel’ om buitelandse guns te wen. Afrikaners het nie ‘n sagte plekkie in sy hart nie… ons staan op ons eie….

Vermeende ·

Ernst, demokrasie is n self vernietiginde sisteem wat nooit kan werk nie en veral nie in n dieverse Afrika nie.
Demokrasie werk net in n homogene staat en ons is nie een nie.

Chris ·

Uiteindelik iemand wat ook die lig gesien het. Ek hou vol dat Westers demokratiese beginsels nie in die afsienbare toekoms enige plek op die Afrika kontinent sal werk nie. Ethiopië is die enigtse land in Afrika wat nooit koloniliseer is nie. Hulle is nooit aan kolonialisme blootgestel nie. Wat se regeringstelsel gebruik hulle, beslis, beslis nie westerse domkrasie nie. In Afrika regeer die sterkste stam. Etnisiteit speel ‘n groot rol. Ons almal dink dat die voor de wind met Cyril sal gaan. Ons gaan ontugter word. Daar is so baie ingevegte in die uitgediende “bevrydings bewegintjie” dat ek wonder of dit nog in 2021 êrens sal minifesteer.

Nico ·

Chris, Ethiopië voorheen Abesinië, was deur die Italianers voor en tydens WO2 gekoloniseer en Keiser Haile Selassie is onttroon. SA Troepe het die Italianers verwilder en die Keiser sy troon terug besorg.

Lynne ·

Uitstekend Ernst! Baie dankie vir jou besondere insiggewende verduideliking van Demokrasie!

Frans C ·

Die Afrikamens word mi misverstaan. Die Afrikademokrasie beteken in wese dat as jy verloor het moet jy nie in opposisie gaan nie,dit is nou jou plig om toe tesien dat die verkose regering sy doelwitte bereik.
So word gereken dat die meerderheid ,al verstaan hul nie alles nie,altyd reg is en dat dit onpatrioties is om die regering teen te staan.

Disselboom ·

Die ordelike werkswyse om deur verkiesing die leiers vir ‘n gemeenskap aan te wys en demokrasie word verwar. As meerderheidstem as ordelike werkswyse binne een volk gebruik word, kom die werkswyse en demokrasie wel min of meer op dieselfde ding neer. As demokrasie egter in ‘n veelvolkige situasie wat as een nasie voorgehou word, gebruik word, is daar noodwendig te veel strominge, kultuurverskille en wantroue, en die kans dat stemme meer langs volkerelyne as vir meriete gestem word, is besonder goed; dus, die grootste volk word dan ‘n wettige onderdrukker van die kleineres. Die Afrikaner moet sy identiteit vind, en besluit of hy ‘n volk met ‘n eie bestaan en besondere vermoëns is, of dat jy maar ‘n minderheidsgroep binne ‘n groot “nasie” is en heeltyd as gevolg van demokrasie in die onderdanige posisie teenoor die massa wat een-mens-een-stem funksioneer, gaan bly.

Dirk Lourens ·

Demokrasie werk nêrens in die wêreld nie….. Is die Trump regering ‘n voorbeeld van gesonde demokrasie of die Brexit sage? Plato het dit reg gehad met sy 5 regimes. Nie elke burger kan outomaties kwalifiseer vir stemreg nie. Moderne media (in die verkeerde hande) is eerder die groot probleem. Die gemiddelde mens is naief en glo wat hy eerste of die gereeldste hoor en veral dan wat die meeste ander in sy groter “groep” glo. Vergeet daarvan dat Afrika so “anders” is – oorwegend is dit ‘n karaktereienskap van die gemiddelde mens. Die storie van die “keiser se kleed” en apartheid is pragtige voorbeelde van mense se predisposisie t.o.v. “deel van ‘n/die groep wees”…..Kyk mooi na wat in die wêreld aangaan, MINDERHEDE regeer (deur die meerderheid voortdurend te manipuleer met “leë beloftes” en “geselekteerde inligting” vir hul “demokratiese/religieuse” stem tydens verkiesings). Min mense beskik oor die vermoë EN vrymoedigheid om krities en individueel te dink. Apartheid was dan vanuit die bybel deur die “skrifgeleerdes en geestelike leiers” geregverdig.

Chris ·

Nico, dankie vir jou inset. Volgens die bronne wat ek raadpleeg was Ethiopië wel gekolonialiseer maar nie in die ware sin van die woord, soos met ander Afrika state nie. “Tegnies gesproke” het dit wel plaasgevind en was die Italianers daarvoor verantwoordelik, maar dit was egter van korte duur. Die Italianers het paaie en brûe gebou wat vandag nig in gebruik is. Dit is al wat hulle daar nagelaat het.

Jerry ·

Demokrasie het in Afrika misluk agv die meerderheid se sosialistiese ideologie. Suid-Afrika stap presies dieselfde pad. Die rooi ligte het op alle terreine van die samelewing begin flikker onder Zupta. Onder Ramaphosa sal die Afrikaner moet herbesin oor die toekoms vir sy nageslagte in Suid-Afrika want die kanse is goed dat n leier van die Zupta faksie weer by Ramaphosa gaan oorvat en dan gaan die Afrikaner meer geteiken word as wat tans die geval is. Na Ramaphosa gaan swaarkry die Afrikaner se voorland word as hy nie nou herbesin oor sy toekoms. Dit is domastrant om al jou eiers in een mandtjie te hou met die rooi ligte wat flikker. Skrik wakker en ontgin ook buitelandse moontlikhede vir die Afrikaner se toekoms.

Droom wêreld ·

Myns insiens behoort elke landsburger se stembrief ʼn sekere “gewig” te dra. Jy kry 1x stem vir elke R1 wat jy belasting betaal. Die ou wat die meeste belasting betaal, se stem weeg die swaarste. Die “free-loaders” kry geen stemme nie . . . . & nou is my koffie koud!!

Johan Neuteman ·

Sal dit dalk werk om stemreg aan ‘n belastingnommer te koppel? Dat elkeen wat geregistreer is as belastingbetaler en darem op so manier wys hy is in die bydraepoel, mag stem, en dat stemreg nie gebaseer word op die blote feit dat jy bestaan nie?

alwyn burger ·

As ñ piesangplant in die Sahara, nie wil groei nie, kan jy nie sê die piesang het misluk nie. Die Sahara is nie geskik vir piesangs nie. Afrika is nie geskik vir die demokrasie nie. Die Afrikaan wil ñ opperhoof hê.

O wee, die gesang is uit! Die kommentaar op hierdie berig is gesluit. Kom kuier gerus lekker verder saam op ʼn ander artikel.