Die droogte is gebreek

Foto: Skymetweather.com

As jy vroeg in Januarie deur Sentraal-Suid-Afrika reis, word jy gewoonlik pronkend deur skouerhoogte mielielande begroet.  Donkergroen lande staan as ‘n reël skouer-aan-skouer tot op die horison uitgestrek.

Hierdie seisoen het dinge egter anders daaruitgesien.

Droë modderskubbe het jou groot-oog aangestaar waar panne water gewoonlik vergader.  Diere het stowwerig oor kaalgevrete bossies gestrompel – op soek na ‘n happie weiding.  Sommige diere het hortend by die grensdraad langs die pad ineengestort – sodat jy getwyfel het of hulle ooit weer sal opstaan waar hulle neergesak het. Die opsigtelike ribbetjies op bees en wild kon getel word.

Mielielande met belowende oeste vertel ‘n skokverhaal.  Duimhoogte mielieplantjies het ooglopend gestoei om aan die lewe te bly.  Windpompe se lemme het knersend gedraai om ‘n paar druppels water uit die droë pype te dwing.  Sprinkelbesproeiing het geduldig op die kant van die lande gewag vir die dag wanneer hulle weer aan die werk kon spring.  Die hoop waarmee die boer geplant het, het by die dag begin vervaag.

In ander dele van ons land lê oop lande lank na planttyd steeds in afwagting om beplant te word.  As ‘n oes misluk, dra dit een sort boodskap oor.  Daar was ‘n kans, maar dit is nou verby.  As ‘n boer gladnie geplant het nie, dra dit ‘n ander boodskap oor.  Daar is geen kans op mielies nie.  Wanhoop het van jou hart tot by jou vingerpunte gekruip, terwyl jy verwilderd na die onverwerkte lande gestaar en aan die toekoms gedink het.

Dwarrelwinde het spottend die droë aarde tot hoog in die lug gedraai – net om dit ‘n ent verder oor die vlaktes te laat los.  Mense het desperaat probeer uitpluis of die dwarrelwinde vas- of losdraai om te sien of dit dalk komende reën aandui.

Onlangs het milde reën oor groot dele van ons land uitgesak.  Dankbare boodskappe met nuus van reën het ingestroom.  Droë rivierbeddings het begin vloei.  Klein stroompies water is stadig, maar seker, op pad na opgaardamme toe.

Sommiges verdring mekaar by poeletjies water.  Nuwe spruitsels veldgras kry skaars die geleentheid om uit te loop voordat dit verorber word.

Dat die droogte orals eensklaps gebreek is, is onwaarskynklik.  Die dorre aarde het dit wat wel geval het, met een sluk opgedrink.

Ek was op laerskool toe my pa in die 80’s luidkeels aangekondig het die droogte is gebreek. Hoewel ek in sy entoesiasme gedeel het, moet ek erken dat ek nie die volle omvang van sy woorde verstaan het nie.

Vandag besef ek dit gaan oor baie meer as die ekonomie, kos op die winkelrakke of stygende vleispryse.  Die droogte dring boere se menswees binne en vreet ‘n selfbeeld van binne af op. Dit saai paniek.  Dit saai wanhoop.

Vandag besef ek eers die werklike dankbaarheid agter hierdie skamele vier woorde:  “Die droogte is gebreek!”