Glo jy nog in wonderwerke?

‘n Inwoner van Oekraïne bid vir vrede (Argieffoto: Daniel Leal, AFP)

Die mens moet nooit dink dat oorlog, hoe “noodsaaklik” of goed-gemotiveerd ook al, nié ʼn misdaad is nie.

Kolskoot, Ernest Hemingway.

Derduisende beangste mense vlug op die oomblik voor die opmars van die “Rooi Gevaar”, soos ons die Russe, hier aan die suidpunt van Afrika, destyds tydens daardie smeulende dae van die Koue Oorlog genoem het. Die term het in onbruik verval na die val van die Sowjetunie, maar ons sien nou weer rooi al is pres. Wladimir Poetin se troepe in olyfgroen Oekraïne ingestoot.

Die wêreld steier nog na Covid-19 en nou moet ons skielik sin maak van iets ondenkbaar hier in die 21ste eeu; iets wat nie een van ons waarskynlik gedink het in ons tyd sou gebeur nie. Een magsbehepte man wat die wêreldorde kil en berekend probeer omverwerp.

Tamar Braxton sing in “Love and War”:

Somebody said every day was gon’ be sunny skies

Only Marvin Gaye and lingerie

I guess somebody lied

Terwyl ons almal met ons dagtake voortgaan, inkopies doen, oproepe maak, aanlyn vergaderings hou, of om ʼn braaivleisvuur sit, is talle mense, skaars 8 800 km met ʼn vliegtuig weg, byna oornag in ellende gedompel.

ʼn Foto flits oor ʼn internasionale televisiekanaal van ʼn Oekraïense ma wat haar sterwende sesjarige seuntjie teen haar bors vashou. Een van die talle afgryslike stories wat die afgelope week of wat die inhoud op elke denkbare digitale skerm dikteer.

Mense betoog reg oor die wêreld, selfs in Rusland; finansiële sanksies word ingestel; Oekraïne begin drupsgewys militêre hulp kry; vredesamesprekings vind plaas, maar misluk en so duur Poetin se aanslag voort.

(Argieffoto: Joseph Eid/AFP)

Die Russiese president se eweknie in Oekraïne verras die wêreld met sy weerstandigheid. Met nie drie jaar in die tuig nie, staan Wolodimir Zelenski nie ʼn duit terug vir die deurwinterde Poetin nie. Dié voormalige akteur word “dapper” genoem omdat hy nie net bakhand staan vir die Weste se hulp nie. “Nee,” sê Zelenski aan Joe Biden wat aanbied om met ontruimings te help. “I need ammunition, not a ride.”

Poetin het nog nooit ʼn oorlog verloor nie – sy troepe was die laaste twee dekades seëvierend in Tsjetsjnië, Georgië, Sirië en Krimea. Ontleders voorspel in die stadium Oekraïne gaan waarskynlik nog ʼn kepie op sy kerfstok wees. Sekerlik as daardie rooi kernwapenknoppie gedruk word.

John Steinbeck het gesê oorlog is ʼn simptoom van die mens se mislukking as ʼn denkende dier. Prof. Brian Ferguson, die bekende Amerikaanse antropoloog, verskil. Hy sê daar bestaan geen wetenskaplike bewyse dat dit in die menslike vesel (DNS) vasgelê is om wapens op te neem en kollektief dood te maak nie. Ferguson, wat spesialiseer in navorsing oor die oorsprong van oorloë oor dekades, glo selfs die totale uitwissing van oorlog is ʼn besliste moontlikheid. “Indien meer mense voorkomend sou begin optree, is die uiteindelike uitwissing van oorlog ʼn definitiewe teoretiese moontlikheid.”

Dit is early days, soos die Engelsman sal sê en enigiets kan nog gebeur.

Ek verkies om te glo ʼn wonderwerk kan steeds plaasvind.

Dink maar aan daardie sokkerwedstryd tussen die Duitse en Engelse soldate op Kersdag 1914. Toe die gewere in die loopgrawe laat sak is en jong mans vir ʼn paar uur van die hel om hulle vergeet het.

• Lizma van Zyl is ’n bekroonde veteraan radiojoernalis en –aanbieder met ’n meestersgraad in joernalistiek. Sy is stigterslid van die Kaapse kommersiële radiostasie, Smile 90.4FM. Lizma kan elke Vrydagmiddag 12h45 op Die Kwik Styg op RSG gehoor word. Sy is die aanbieder en regisseur van die reeks oor klimaatsverandering.