Verbode gedrag: Wet op Verbruikersbeskerming

Nadat die Nasionale Verbruikerskommissie verlede week aangekondig het dat dit ondersoek instel na Ford SA en sy handelaars vir beweerde verbode gedrag, wou baie verbruikers weet wat verbode gedrag is. Verbode gedrag is enige optrede van ‘n verskaffer van goedere of dienste wat strydig is met die Wet op Verbruikersbeskerming. Ina Opperman verduidelik wat verbode gedrag is in terme van die Wet.

Die definisie van verbode gedrag in artikel 1 van die Wet, wat die definisies bepaal, is dat dit enige handeling of versuim is wat teenstrydig met die Wet is.

Artikel 4

Volgens artikel 4, wat handel oor die verwesenliking van verbruikersregte, mag niemand in onderhandelinge met ’n verbruiker, gedurende die gewone verloop van sake, deelneem aan gedrag wat teenstrydig is met die oogmerke en beleid van die Wet, of iets doen wat die oogmerke van die Wed frustreer of omverwerp nie.

Niemand mag deelneem aan gewetenlose, misleidende of oneerlike gedrag, of gedrag wat verbruikers waarskynlik sal mislei of bedrieg nie, of ’n voorstelling oor ’n verskaffer, goedere of dienste maak nie, tensy die persoon redelike gronde het om te glo dit is waar.

Artikel 51

Artikel 51 bepaal ook presies wat verbode transaksies, ooreenkomste, bedinge of voorwaardes is. Dit sluit in dat ’n verskaffer nie ’n transaksie of ooreenkoms onderhewig kan maak aan voorwaardes met die oogmerk om die doelwitte en beleid van die Wet te verydel, die verbruiker te mislei of te bedrieg of die verbruiker aan bedrieglike gedrag te onderwerp nie.

Die handelaar mag ook nie direk of indirek verbruikers van hul regte ingevolge die Wet laat afsien of ontneem nie. Niemand mag ook iets doen om ’n verskaffer se verpligtinge of pligte ingevolge die Wet te vermy, of die uitwerking van ’n bepaling van hierdie Wet tersydestel of omverwerp nie.

Voorwaardes mag ook nie die verskaffer magtig om enigiets wat onregmatig is ingevolge die Wet of versuim om enigiets wat ingevolge hierdie Wet vereis word, te doen nie. Die voorwaardes mag ook nie die verskaffer van goedere of dienste se aanspreeklikheid vir verlies direk of indirek beperk of kwytskeld indien dit eintlik te wyte is aan die verskafer se growwe nalatigheid nie. Dit is ook verbode om die verbruiker die risiko of aanspreeklikheid te laat dra vir skade.

Artikel 60

Volgens artikel 60 moet die kommissie die ontwikkeling, aanvaarding en toepassing van bedryfswye praktykkodes bevorder, wat voorsiening maak vir effektiewe en doeltreffende stelsels om kennisgewing te ontvang van verbruikersklagtes of verslae oor produkgebreke, defekte of gevare. Dit sluit ook in die terugneem van goedere weens ’n gebrek, defek of gevaar, persoonlike besering, siekte of skade aan eiendom en ander aanduiding van gebrek, defek of gevaar, besering of skade.

Die kommissie moet ook die inligting monitor om die moontlike risiko van gebruik vas te stel en te identifiseer en ondersoek instel na die aard, oorsake, mate en graad van die risiko, verbruikers in kennis te stel van die aard, oorsake, mate en graad van die risiko en indien dit onveilig is, sorg dat dit herroep word vir herstelwerk, vervanging of terugbetaling.

Dit is ook verbode gedrag

Verskillende artikels van die Wet bepaal ook verder wat verbode gedrag is, soos:

• Verskaffers mag niemand uitsluit van toegang tot goedere of dienste of verskillende pryse vir goedere of dienste vra nie, of bepaalde gemeenskappe, distrikte, bevolkings- of marksegmente vir eksklusiewe, prioriteits- of voorkeurverskaffing van goedere of dienste teiken of uitsluit nie.
• Direkte bemarkers mag nie mense bel op tye wat deur die Wet uitgesluit word nie en moet mense se name van hul lyste verwyder as die verbruikers daarvoor vra en moet die afkoelperiode nakom.
• Maatskappye mag nie weier om vastetermynooreenkomste te staak nie.
• Werskwinkels mag nie werk doen wat die verbruiker nie vooraf goedgekeur het nie.
• Maatskappye mag nie weier om besprekings te kanselleer onder sekere omstandighede nie.
• Hulle mag nie weier om goedere terug te neem onder sekere omstandighede nie of herstelwerk of terugbetaling weier nie.
• Verskaffers van produkte en dienste mag nie ingewikkelde en onverstaanbare taal gebruik wanneer hulle met verbruikers werk nie.
• Kleinhandelaars moet pryse en produkbeskrywings op produkte aanbring in ooreenstemming met die Wet.
• Dit is ook verbode om verbruikers nie in te lig dat produkte grys of herboude produkte is nie.
• Kleinhandelaars moet verbruikers ‘n koopbewys of kwitansie gee.
• Verskaffers mag nie valse of misleidende voorstellings maak of verbruikers mislei of bedrieg nie.
• ’n Verskaffer mag nie goedere of dienste adverteer teen ’n bepaalde prys wat verbruikers kan mislei of onder ’n vals indruk bring oor die beskikbaarheid daarvan teen die geadverteerde prys nie.
• Negatiewe bemarking, waar verbruikers byvoorbeeld op ‘n diens ingeteken word en dan moet aandui dat hulle dit nie wil hê nie, is ook verbode.
• Handelaars mag nie weier om koepons of koopbewyse te aanvaar wat nog geldig is nie.
• Maatskappye mag nie verbruikers laat weet dat hulle ‘n kompetisie gewen het as geen kompetisie in werklikheid gehou is nie, die verbruiker nie werklik die kompetisie gewen het nie, die prys aan ’n voorheen onbekende voorwaarde onderworpe is nie of as die verbruiker iets verder moet doen om die prys te kry nie.
• Niemand mag valse voorstelling maak oor die beskikbaarheid, winsgewendheid, risiko of ander wesenlike aspek van werk nie.
• Ondernemings mag nie van ‘n verbruiker verwag om die name van verbruikers te gee in ruil vir afslag nie.
• Dit is ook verbode gedrag om ‘n ooreenkoms aan te gaan met iemand wat nie bevoeg is nie, soos kinders onder 18 of verstandelik gestremde mense.
• Gewetenlose gedrag is ook verbode gedrag en sluit in fisieke geweld, dwang, onbehoorlike beïnvloeding, druk, teistering en onbillike taktiek in die bemarking of verskaffing van goedere of dienste, of sluiting van ‘n ooreenkoms of invordering van betaling.
• Valse, misleidende of bedrieglike voorstellings is ook verbode gedrag.
• Bedrieglike skemas en aanbiedinge is ook verbode en sluit in dat mense nie mag voorgee hulle verteenwoordig ‘n maatskappy as dit nie die geval is nie en dat niemand mag maak asof hulle geld vervaardig of vermeerder nie.
• Piramideskemas en deelname daaraan is ook verbode gedrag.
• By ‘n veiling is verbode gedrag onder meer dat ’n eienaar of sy verteenwoordiger bie sonder dat die ander bieërs daarvan weet.
• Handelaars mag ook nie voorgee dat hulle goedere of dienste kan lewer wat hulle nie kan lewer nie.
• Maatskappye mag nie enige kontrakvoorwaardes wat in die Wet en Regulasies gelys word, in verbruikersooreenkomste gebruik nie.
• Die voorwaardes van ooreenkomste mag ook nie eensyidg verander word nie.