Nuuskommentaar: As die ras-ding lelik word

Die ras-ding slaan nou oral uit en plaas druk op die Suid-Afrikaanse samelewing en gebeure soos die komende verkiesing. Herman Toerien kyk na aanleiding van die jongste bloedvergieting in die VSA waarby die polisie betrokke was, en die SAUK-omstredenheid alhier hoe die polisie en die media kan bydra tot oplossings of verergering van polarisasie.

Die polisie

’n Bethlehemse wildboer wil ’n eis van kwaadwillige arrestasie teen die polisie instel. Hy het twee van vier honde wat op sy plaas rondgeloop het, geskiet. Aanvanklik is hy vir poging tot moord aangekeer, maar dit is na opsetlike saakbeskadiging verander. Uit die berig op Netwerk 24 word die indruk gekry dat die polisie met ’n vreemde vasbeslotenheid op die boer jag gemaak het, tot dit blyk dat van die honde glo aan lede van die polisie behoort het. Uit die konteks word afgelei dat mense met die honde onwettig op die plaas gejag het.

Dit sal nie die eerste keer wees dat iemand die polisie van Bethlehem vir onregmatige arrestasie skraap nie. ’n Bekende boer het voorheen met ’n eis geslaag nadat hy ’n nag in die selle moes deurbring nadat hy heeltemal binne sy regte opgetree het.

Vir die suksesvolle bekamping van misdaad in Suid-Afrika is dit nodig dat daar ’n baie goeie verhouding tussen die polisie en die gemeenskap moet wees. Van die buurtwagte wat op inisiatief van AfriForum tot stand gekom het, behaal in verskillende dele van die land enorme suksesse. Om plaasaanvalle in die praktyk as prioriteitsmisdaad te laat neerslag vind moet daar ook ’n baie goeie verhouding tussen plaasgemeenskappe en die polisie wees, want individuele instansies het selde op hul eie die nodige kapasiteit om in voorkoming sowel as arrestasie doeltreffend te wees.

Heel dikwels, as hierdie verhouding skeeftrek, blyk dit dat ras op die een of ander manier ’n rol speel.

In die VSA het die raskwessie om die polisie nou ’n besonder ernstige wending geneem. In Dallas is vyf polisielede doodgeskiet en nog sewe gewond deur skerpskutters uit geboue, terwyl die polisie ’n oog oor ’n betoging gehou het. Die betoging is weer gehou uit protes teen die dood van twee swart mans aan die hand van polisielede. In albei gevalle lyk dit of die polisie gemeen het die oorledenes het na versteekte vuurwapens probeer reik.

Ongelukkig is dit nie geïsoleerde voorvalle nie, en Maroela Media het reeds in detail na verskeie voorvalle verwys, en ook die bevindinge van ondersoeke hierna in verskeie groot stede onder die loep geneem. In Cleveland is byvoorbeeld bevind dat die gebruik van maksimale mag die norm geword het. In Baltimore het die wil om van polisiebrutaliteit ontslae te raak, ontbreek.

Dat die kwessie hom gedurig oor die rasselyne heen afspeel, voed ’n persepsie dat rassisme sterk onderliggend is. Die beweging #BlackLivesMatter het grootliks hieruit voortgespruit. Die impak wat dié beweging glo op Hillary Clinton het (al is dit hoe terloops), het volgens berigte baie bygedra tot Donald Trump se verkiesingsukses tot nou toe.

Die vermoede, of eerder aanname, dat ras onderliggend is aan die jongste gebeure in die VSA word versterk deur ’n verklaring van die goewerneur van Minnesota. Hy het gesê as die slagoffer wit was, meen hy die tragedie nie sou plaasgevind het nie. Die oorledene, die 32-jarige Philando Castile, is deur die polisie voorgekeer oor ’n agterlig wat nie werk nie. Hy het sy vriendin en hul vierjarige dogtertjie by hom gehad. Hy is geskiet terwyl hy glo na sy identiteitsdokument gesoek het.

Die gebeure is deur die vriendin op video vasgelê wat dit op die sosiale media gelaai het waar dit reeds meer as vier miljoen keer besigtig is.

Dit is ook op SAUK-TV vertoon, die einste instelling wat nie vandalisme voortspruitend uit optogte mag beeldsend nie. Geld hier nie ʼn bietjie dubbele standaarde nie?

Die media

Hoe die media verkiesingsnuus aanbied, of versuim om nuus te dra, het ook ’n impak op hoe rasseverhoudinge hulle kan afspeel. Dit hoef nie eens regstreeks oor ras of rassekwessies te handel nie, maar bly alomteenwoordig oor die wyse waarop die Suid-Afrikaanse politiek grootliks volgens ras gerangskik is, en selfs rasgepolariseerd is.

Uit gisteraand se TV2-nuusuitsending in Afrikaans het dit juis geblyk dat die SAUK nou behoorlik uithaal om in die ANC se goeie boekies te kom. Nie net kry die ANC se verkiesingsveldtog ruim dekking nie, maar toe die DA, uiteraard veel korter, aan die beurt kom, is die ANC se kommentaar op alles wat die DA sê verkry en gebeeldsend. Boonop is omtrent alles wat die DA gesê het deur die nuuslesers aangebied as sou dit iets twyfelagtig wees wat die party kommunikeer. Net met die berig oor die DA se poging om pres. Zuma belastingpligtig te hou op die onregmatige voordele wat hy uit Nkandla verkry het, is die ANC se reaksie nie uitgesaai nie omdat niemand by die ANC vir kommentaar beskikbaar was nie.

Dis skandalig, om die minste te sê, maar die SAUK het ook heeltemal geswyg oor die Vryheidsfront Plus se poging om vas te stel hoekom die Menseregtekommissie self optree teen wit mense wat hulle aan rassisme skuldig maak, maar in gevalle waar swart mense dieselfde doen, nie ’n vinger verroer om spontaan op te tree nie.

Hoeveel van die ander partye voel nie ongelukkig oor die skynbare stief behandeling wat hulle van die SAUK kry nie?

In die VSA het ’n nuwe peiling aan die lig gebring dat die meerderheid Amerikaners nie ten gunste daarvan is dat dit die regering se werk is om toe te sien dat die media alle kandidate regverdig behandel nie. In nog ’n onlangse peiling het die meeste kiesers aangedui hulle meen die meeste verslaggewers is bevooroordeeld teenoor Trump, terwyl die meeste ook meen die meeste verslaggewers bevoordeel vir Clinton.

Samevatting

In die aanloop tot ’n verkiesing wat hoogs gepolariseerd verloop, is dit gebiedend noodsaaklik dat misbruike enersyds hokgeslaan word, maar dat almal groot verantwoordelikheid aan die dag lê om nie polarisasie aan te blaas nie.

Indien nie, gaan dit lelik word.