Nuuskommentaar: BLF se joernalistelys: Skandvlek of ererol?

Dui die storie agter die storie van die BLF daarop dat Suid-Afrika nie net gekaap is nie, maar in ’n Mafiastaat in Tamatiestraat ontaard het? En dien die BLF se lys van joernaliste wat vasgevat moet word, nie eerder as ererol vir diegene wat bereid is om die wanpraktyke genadeloos aan die kaak te stel nie?

Moet joernaliste wie se name op ’n lys voorkom, swig voor die dreigemente van die Black First Land First (BLF) wat geteiken gaan word as hulle nie ophou om die Gupta-familie in ’n slegte lig te stel nie?

Die vraag, so kort ná die ontydige dood van Suna Venter, een van die SAUK-8, wat haar rug teen joernalistieke wanpraktyke styfgemaak het wat in die SAUK afgedwing is, is in die lig van omstandighede nie heeltemal net ’n teoretiese vraag nie.

Die BLF het in ʼn onlangse verklaring gesê hulle gaan joernaliste “teiken” wat “rassisme, laster, fopnuus en die beskerming van wit korrupsie onder die dekmantel van joernalistiek” versprei.

Die joernaliste wat genoem word, is Peter Bruce, hoofredakteur van Business Day, Sam Sole van ama-Bhungane, Adriaan Basson, redakteur van News24, Stephen Grootes, politieke joernalis van EWN, Max du Preez, politieke joernalis en kommentator, Barry Bateman, joernalis van EWN, en Alec Hogg, ʼn sakejoernalis.

Joernaliste, veral sommige en veral daardie joernaliste “wat daarna soek”, is min of meer gewoond daaraan om om elke hoek en draai die wind van voor te kry. Sommige publikasies moes al hul leserskommentaargeriewe sluit, en ander dit sterk beheer, om die uitstort van vitrioel te probeer stuit.

Die Seunse Weenkoor (’n uitdrukking wat Tim du Plessis afgestof het), het dikwels erg deurgeloop. Die kritiek op die Seunse Weenkoor het egter nooit op ’n formele, gepubliseerde lys uitgeloop van joernaliste wat ’n les geleer moet word nie.

Hierdie soort kritiek, gewoonlik op vryskut-rubriekskrywers gerig, maar ook joernaliste van publikasies, kan nie vergelyk word met die dreigemente waaraan ondersoekende joernaliste blootgestel word nie. Sommige rubriekskrywers se eie politieke ideologie straal immers gereeld (subjektief) uit, en sommiges verkondig van enige forum af dat hulle liberaal is. Sommiges skroom nie om eie klein byltjies te slyp nie, of voer ’n vendetta teen ’n instelling waarmee hulle nie saamstem nie.

Ondersoekende joernaliste word dikwels selfs met die dood gedreig.

Behalwe dat die BLF al getoon het dat hulle met hul lys bedoel om moeilikheid te maak, is dit nie in die aard van ’n ware joernalis om voor dreigemente te swig nie. Hierdie skrywer is self as jong hofverslaggewer gereeld gedreig, en het selfs ook aand-“huisbesoek” van een van hierdie kalante ontvang. Later het groot instellings, onder meer ’n universiteit, met die onttrekking van advertensies gedreig, en verskeie ondernemings het ook daad by die woord gevoeg. Dit word deur Verslaggewers Sonder Grense beskou as een van die praktyke wat ’n land se posisie op die persvryheidsindeks negatief beïnvloed.

Dit wat Suna te beurt geval het, is bykans ongelooflik. Uiteindelik het sy gebrokehartsindroom opgedoen.

Die minister van polisie, Fikile Mbalula, het met sy gebruiklike ruim woordeskat, gelaai met waarskuwings (wat soos dreigemente klink), die BLF laat verstaan dat hul optrede nie geduld sal word nie, en dat hulle hul onder meer teen skokgranate gaan vasloop, en “platgevee” gaan word. Hy het voorts gesê inhegtenisnemings volg binnekort.

Intussen lyk dit of die BLF se lys deur sommige joernaliste (wat dit nog nie gehaal het nie) as ’n soort ererol beskou word. Iemand wat dié lys haal, word beskou as ’n joernalis wat dapper die onregte in die land aanspreek. Om die lys te probeer haal word die BLF op enige moontlike wyse sleggesê, soos om hulle te beskuldig daarvan dat hulle as projek van Bell Pottinger tot stand gekom het, toe dié Britse beeldpoetsermaatskappy nog vir onder meer die Guptas opgetree het, en ook die term “witmonopoliekapitaal” geskep het, wat tydig en ontydig deur pres. Jacob Zuma ingespan word en so polarisasie in die land aanjaag.

Inderdaad is dit ook deel van die BLF se woordeskat. Die BLF toon ook ’n besondere affiniteit vir die Guptas.

Voorts het die DA aangekondig dat die party klagtes teen Bell Pottinger by twee gesagsliggame in Brittanje ingedien het. Bell Pottinger sou hom onder meer aan die bevordering van rassehaat in Suid-Afrika skuldig gemaak het.

Maar presies waar pas die BLF in die prentjie? Op die oog af lyk dit na stormtroepe om Zuma se rug te dek. Hulle bevorder Zuma se voorkeur dat grond sonder kompensasie onteien kan word, en soos gemeld, word die witmonopoliekapitaal-uitdrukking ’n hoeksteen van die BLF. Om die regstreekse Zuma-band te verdoesel, kruip hulle self agter die Gupta-rokspante weg, en word hulle wild en wakker deur Mbalula, ’n Zuma-kornuit, gedreig.

Die werklike feite sal stellig deur ondersoekende joernalistiek aan die lig kom, maar sou dit blyk dat die BLF inderdaad as Zuma se stormtroepe optree, is Suid-Afrika nie net gekaap nie, maar ook ’n Mafiastaat. ’n Mafiastaat in Tamatiestraat.

Hierdie gebeure wat met die #GuptLeaks verband hou, veroorsaak dat daar by die breë publiek byna geen aandag aan die beleidsaspekte van die ANC se beleidskongres geskenk word wat nou plaasvind nie. Die Daily Maverick stel dit goed onder die opskrif: Tinkering with the party’s engine while the country’s wheels are coming off.

Maar maak dit saak?

Miskien som adv. Anton Alberts, voorsitter van die Vryheidsfront Plus, die situasie die akkuraatste op: “Dit is uiters kommerwekkend dat joernaliste nou geteiken word aangesien hulle met die oopvlekking van staatskorrupsie as ʼn belangrike skild staan tussen die burgers van Suid-Afrika en totale staatskaping met die gepaardgaande stroping van die fiskus.

“Dit is duidelik dat duister magte gelei deur die Guptas en pres. Jacob Zuma nou in ʼn desperate Mafia-agtige styl oorlog verklaar het teen diegene wat hul dade oopvlek.

“Die oorlog teen die gewone landsburgers het nou oorgegaan na die vlak van persoonlike aanvalle en leed. Die afsterwe van die joernalis Suna Venter en die skrikwekkende viktimisering waaraan sy onderwerp, is, is ʼn voorbeeld hiervan.

“Dit is belangrik dat alle regdenkende mense in die land nou in eenheid saamstaan teen die aanslag aangesien die desperaatheid van die staatskapers wys hulle besef hul einde is naby. Die VF Plus sal Sanef daarom steun in sy aksie teen BLF.”

Intussen bied die aangeleentheid aan joernaliste wat graag ’n uitdaging wil aanvaar, die geleentheid om dit duidelik te maak dat hulle die BLF se lys as ’n ererol vir joernaliste met integriteit en ruggraat beskou.

Thobani Dlamini skryf in ’n brief aan die redakteur van die Daily Maverick: “Journalists don’t work for themselves but selflessly give their time and strength to show people what is happening in our country. There are no personal vendettas against a certain party or individual, but a goal to eradicate ills and socio-economic challenges.”