Nuuskommentaar: Dis nou Koue Oorlog in ANC en straks binnekort wêreldwyd

Dit is nou vir almal duidelik dat daar ’n magspel tussen pres. Zuma en sy teenstanders in die ANC is, maar dis nog nie so duidelik wie die beste daarvan gaan afkom nie. Uiteindelik is die vraag of dit kan uitspeel sonder dat geweld in die ANC uitbreek en die land verswelg.

Die belangrikheid daarvan dat adj.pres. Cyril Ramaphosa sy steun aan min. Pravin Gordhan toegesê het, kan nie oorskat word nie. Ramaphosa is die jongste van weliswaar ’n klein maar groeiende groepie kabinetslede wat hul steun aan Gordhan toesê. Daarmee kies hulle in werklikheid kant teen pres. Jacob Zuma in ’n stryd wat al duideliker na die oppervlak borrel.

Die jongste verwikkelinge volg kort ná ’n absolute meesterskuif deur Gordhan toe hy die hof genader het om ’n verklarende bevel van oor sowat R7 miljard se verdagte transaksies deur die Guptas en hul maatskappye, wat in ’n intelligensieverslag van die Finansiële Intelligensiesentrum blootgelê is. Volgens verskeie kommentators handel dit onder meer oor enorme bedrae geld wat die land uitgeneem is.

Deur hierdie skynbaar “onskuldige” skuif is die mat sleg onder Zuma en min. Des van Rooyen uitgeruk wat ’n voorlopige verslag van die openbare beskermer oor staatskaping, waarin die Guptas ook ondersoek is, probeer smoor voor dit bekend gemaak word. Deur hul optrede lyk Zuma en Van Rooyen, reg of verkeerd, erg skuldig.

Boonop het dit die “onbedoelde” uitwerking dat daar ’n rits kettingreaksies aan die gang gesit is met onder meer die EFF wat strafregtelike klagtes teen die Guptas, gegrond op die intelligensieverslag, gaan lê het. Pandora se boks is behoorlik oopgeruk, en die Nasionale Vervolgingsgesag gaan nou moet bontstaan om geloofwaardigheid te herwin, namate dit al meer lyk of die aanklagte teen Gordhan eintlik ’n administratiewe kwessie, of hoogstens ’n arbeidskwessie is.

Mike Cohen en Thembisile Augustine Dzonzi van Bloomberg skryf in Moneyweb dat Zuma skynbaar al meer kwesbaar lyk in sy koppestampery met Gordhan.

Dit is al ’n geruime tyd duidelik dat daar ’n magspel in die ANC tussen twee opponerende groepe is. Die stryd het die kenmerke van ’n skaakspel, en met elke beweging word nader aan skaakmat vir een van die partye beweeg. Zuma se buitengewone presidensiële magte, waaroor die voorsitter van die Solidariteitbeweging, mnr. Flip Buys, Sondag in Rapport skryf, word in die proses getemper deurdat die land se ekonomie soos taks sleg reageer op Zuma se skuiwe.

Hy moes byvoorbeeld ná Nenegate terugkrabbel en einste Gordhan as minister van finansies heraanstel om te keer dat die ekonomie nog groter skade op die lyf loop. Die probleem is dat Zuma in die verlede ook gewys het dat hy van sy magte sal gebruik, of die mond daaroor sal uitspoel, ongeag die gevolge. ’n Skadelike kabinetskommeling, volkome Zuma se prerogatief, is dus nie uitgesluit nie.

Maar dit gaan die ekonomiese kaarte teen Zuma in spel bring, en nog meer ANC-swaargewigte hul steun by Gordhan en Kie. laat inwerp.

Netwerk 24 berig omvattend oor die voorspellings van die politieke ontleder, Ralph Mathekga, wat na “’n gestoei tussen twee ANC-faksies” verwys. Hy twyfel of die ANC tot volgende jaar Desember se leierskonferensie dié tweestryd kan absorbeer.

Kan die ANC, of raak die tekens nou net te veel dat die eindspel op hande is? Dit is hoofsaaklik in Zuma se hande.

Natuurlik is daar die groot kopsorg: Wie wil nou in beheer van die land wees terwyl studente landwyd amok maak? Enigeen wat nou in die finale instansie pa hiervoor moet staan, gaan by voorbaat ’n ernstige kneusplek weghê.

Hierdie Koue Oorlog in die ANC gaan noodwendig in iemand se guns beslis word, verkieslik sonder dat daar eers na ’n warm oorlog gevorder word. Die ander opsie is dat die ANC kan skeur.

Inwaartse migrasie (ander verwys hierna as ’n proses van verdomming waar Suid-Afrikaners se kennis oor aangeleenthede buite die land se grense veel te wense oorlaat) kan dalk daartoe bydra dat baie mense die heropstel van elemente van die Koue Oorlog wêreldwyd miskyk.

In ’n omvattende artikel in Trouw, onder die opskrif  Zijn we op weg naar een nieuwe Koude Oorlog? ontleed Gijs Moes die kwessie. Moes is ’n oudpolitikus wat hom in die joernalistiek begeef het.

Hy verwys onder meer na ’n uitlating van die Russiese TV-aanbieder, Dmitry Kiselyof, wat wyd as woordvoerder vir die Kremlin beskou word. Kiselyof het Amerikaners aangeraai om eerder vir Donald Trump as Hillary Clinton te stem, want  “as hulle vir Hillary stem, kom daar oorlog”. “Daar sal oral Hirosjimas en Nagasaki’s wees.”

Hoewel die nuwe Koue Oorlog ingewikkelder en gevaarliker as die oue is, bly die grondbeginsel dieselfde – die wedersydse wegbly van gewapende konflik omdat die gevolge daarna vir almal te verwoestend sal wees.

Sal die ANC sy eie Koue Oorlog so kan voer dat dit nie die land in ’n bloedbad insleep nie?