Nuuskommentaar: Hoe lank nog gaan olie ons baas wees?

(Argieffoto: Pixabay.com)

Om hom internasionaal te handhaaf, moet ’n land se buitelandse beleid die produk van nugtere vergesigte wees. Die hommeltuig-aanvalle op twee raffinaderye in Saoedi-Arabië, en die littekens wat dit op die internasionale oliepryse gelaat het, demonstreer hoe selfs ’n skynbaar obskure groep skielik meer as relevant kan word.

Nie baie lank gelede nie, het ’n mens nie sommer van die Hoethi gehoor as ’n mens nie spesifiek navorsing oor die verskillende vertakkinge van die Islam gedoen het nie. Maar darem noemenswaardig as ’n mens die godsdienssamestelling van die Islam in Jemen onder die loep geneem het, en dan is selde veel meer geskryf as dat die Hoethi ’n Sjiiete-minderheid is wat hoofsaaklik in die noordweste van die land woon. Die res van Jemen is oorwegend Soenni’s, wat wêreldwyd die meerderheid Moslems uitmaak, maar op sy beurt oor talle vertakkings of sektes beskik. Die afgelope sowat twee dekades het die Salafiste die meerderheid Islamitiese terreurgroepe opgelewer, soos Al-Kaïda, Al-Shabaab, die Islamitiese staat, Taliban, Boko Haram en ’n horde splintergroepe.

Selde of ooit is aangedui dat die Hoethi ’n bedreiging vir Jemen, laat staan nog die res van die wêreld, inhou.

En dit is waar oliepolitiek, as vertakking van geostrategie, in die prentjie kom.

Hoewel die Sjiiete ’n minderheid in die Islamitiese wêreld vorm, maak hulle ’n meerderheid uit in Iran, asook in Irak. In Sirië is hulle ook ’n minderheid, maar dié land word regeer deur die Assad-dinastie, wat Alawiete is. Die Alawiete is weer ’n sekte van die Sjiiete. Vandaar Iran se betrokkenheid by die burgeroorlog in Sirië.

Libanon het ook ’n beduidende Sjiitiese bevolking, met die Hizbollah wat internasionaal as terreurorganisasie verklaar is, maar as beduidende militêre en politieke mag erken word, en in groot mate daarvoor verantwoordelik was dat Al-Assad se bas in Sirië gered is.

Terwyl die oë van die wêreld nog op die betrokkenheid van Isis en Al-Kaïda in Jemen was (en in Suid-Afrika bekend was weens die ontvoering van die Suid-Afrikaanse Korkie-egpaar, en die moord op die man) het die Hoethi skynbaar onverwags in opstand gekom, die Soenni-gedeelte van Jemen binnegeval, en sou die land waarskynlik heeltemal verower het, was dit nie vir die ingryping van ’n groep Moslemstate onder die leiding van Saoedi-Arabië nie. Die koalisie het lande so ver soos Marokko en Egipte ingesluit, maar heelwat was wat hul deelname betref, skynbaar aansienlik meer bek as binnegoed. Jemen is steeds ’n bloedige slagveld waar chaos en orde mekaar binne oomblikke kan opvolg.

Iran word deurlopend daarvan beskuldig dat hy die Hoethi op allerlei maniere ondersteun, en so in staat stel om ver bo hul gewigsklas te boks. Iran, wat veg om internasionale sanksies afgeskud te kry, ontken verbete betrokkenheid by die Hoethi, maar oortuig nog nie ’n Trump-oorheerste wêreld nie.

Nog iets wat in die Hoethi’s se guns tel, is dat die konflik te midde van die tegnologiese revolusie plaasvind. Tegnologie kan ’n land met toegang daartoe, ’n buite verband groot voorsprong besorg, en in hierdie geval is hommeltuie ingespan om twee olieraffinaderye in Saoedi-Arabië aan te val. Die een is ’n baie groot raffinadery.

Wat ook in die rebelle se hand speel, is dat daar verskillende soorte ru-olie is. Olieraffinaderye word opgerig om ’n bepaalde soort olie te kan verwerk, en dit hang weer grootliks af van die lande met wie die verbruikerlande handelsbetrekkinge het. Ná internasionale sanksies oor ’n kern-onmin teen Iran ingestel is, moes Suid-Afrika se raffinaderye omgeskakel word om ander soort olie te kan verwerk as dit wat van Iran bekom is. Die Abqaiq-raffinadery, wat die ergste onder die hommeltuig-aanvalle deurgeloop het, word as [Saoedi-Arabië se] grootste aanleg vir die verwerking van ru-olie beskou, en verwerk spesifiek ru-olie genaamd Arab Light en Arab Extra Light.

Dit is byna ondenkbaar dat die Hoethi’s dié keer nie hul hand erg oorspeel het nie. Waar die internasionale saamstaan teen hul terreur tot dusver baie halfhartig was, kan ’n meer geordende saamstaan verwag word. Baie van die deelnemende lande se bestaan hang baie af van skenkings deur olieryke lande, en nou het die Hoethi’s juis die bron hiervan gaan aanval. Die skade wat aangerig is, is dalk meer polities en sielkundig, maar feitlik die ganse wêreld help nou om die skade te betaal in die vorm van drasties verhoogde oliepryse.

Dit verklaar hoekom pres. Trump reeds getwiet het dat die VSA nog net op sekere inligting wag om op te tree. Hy het ook beloof die VSA sal nog meer olie aan ’n oliedors wêreld lewer om die pryse te stabiliseer – iets wat Saoedi-Arabië ook beloof het, en stellig ook deur ander lede van Opul gevolg sal word. Maar voor dit gebeur, gaan ons beursies platsak wees.

Intussen gaan die gebeure in Jemen, eens ’n seerowerparadys, en sedertdien maar deeglik met korrupsie verbind, ’n internasionale kopseer bly. Dit gaan van almal, ook Suid-Afrika, verwag word om internasionale optrede te handhaaf wat kop en skouers uitstaan bo dit waartoe die ANC tot dusver met ideologies naïewe en subjektiewe opportunisme geblyk het in staat te wees. En solank Suid-Afrika nie wat vloeibare brandstof of alternatiewe tegnologie selfvoorsienend is nie, so lank gaan die land ander se oliekolonie wees.