Nuuskommentaar: In die pylvak na die verkiesing

Foto: Facebook.com

“Moenie die eindpoging vir te laat bêre nie,” is die goeie raad wat middelafstand- en langafstandatlete, wat sterk op hul eindpogings staatmaak, dikwels by hul afrigters en ondersteuners kry.

Onder die partye wat vanjaar as ernstige aanspraakmakers op sukses in sommige munisipaliteite deelneem, is die ANC waarskynlik die bekendste, met sterk eindpogings. ʼn Sterk eindpoging is natuurlik net moontlik as die strategie wat daartoe aanleiding gee, goed beplan is en uitgevoer word en die nodige steun daarvoor van die SAUK kom.

Kospakkies word op strategiese tye op die regte plekke afgelewer en so help betaal die belastingbetalers vir ʼn bepaalde party se veldtog. Dit help natuurlik as die OVK stram is om op te tree waar daar klagtes is.

Of daar (weer) ongerymdhede gaan wees, moet gesien word en die oog moet fyn ingestel wees, maar wat wel ʼn feit soos ʼn koei is, is dat die ANC met ʼn enorme eindpoging gaan begin. Dit sal ook behels dat al die woordvoerders en leiers wat nou nog taamlik bont praat, soos byvoorbeeld oor die SAUK se dinge, skielik vir ʼn tyd lank redelik uit dieselfde mond gaan praat.

ʼn Interessantheid rondom die ANC se aanslag die afgelope aantal verkiesings, is die rol van pres. Jacob Zuma. Dit is lank reeds bekend dat daar ʼn verskerpte poging is om hom presidensieël te laat voorkom en besonder skerp daarop gelet word dat hy nie weer iewers ʼn los stelling of twee maak wat die media wêreldwyd as skandaal tref nie.

Hy speel nie altyd saam nie.

Die tweede deel is om kritiek op Zuma so te manipuleer dat dit aangebied word as synde kritiek op swart mense, met nuanses soos kritiek op swart mans, kritiek op swart leiers en so meer. Dit ontneem in effek opposisiepartye van die geleentheid om met geregverdigde kritiek die ANC aan sy Achilleshiel beet te kry. Van die opposisiepartye het voorheen te laat die gevaar besef en daarin getrap en daarom kan verwag word dat dit dié keer stiller op dié front sal wees.

Dit is ook opmerklik dat die #Zumamustfall-veldtog op die oomblik baie stil is. Die ANC sal ook vasbeslote wees om sy “goeie storie” met mag en mening op te dis. Hier sal skaamteloos gebruik gemaak word van projekte en inisiatiewe wat met belastingbetalersgeld gefinansier en deur tegnokratiese kundigheid tot stand gekom het, as ANC-suksesse aan te bied. Of dit die persepsies oor gebrekkige dienslewering wat tot betogings en oproer lei, sal kan stuit, sal die tyd leer.

Dit was vooraf baie duidelik Zuma en die ANC sou weer die kwessie van rassisme, apartheid en kolonialisme tot die uiterste toe inspan. Dit lyk asof hulle met hierdie kwessies effens die pas makeer, maar dit kan enige oomblik weer as deel van ʼn eindpoging lewe kry.

Ook prof. André Duvenhage van die Noordwes-universiteit wys op die ANC se vermoë en reputasie vir ʼn “ongelooflike eindpoging”.

Kan enige ander party dit nadoen?

Partye soos die UDM en Cope, het ook ʼn redelike vermoë tot eindpogings, maar dit staan in die konteks van hul vertrekpunte. Hulle kan kol-kol redelik deur saamtrekke sukses behaal, maar die tipe mediadekking wat nodig is, is erg gebrekkig. Dit is nie net die media, soos die SAUK, se skuld nie.

As mens na hul webwerwe kyk, reik hulle selfs nou in die verkiesingsveldtog heeltemal te min mediaverklarings uit.

Sommige partye het juis die reputasie dat hulle “verkiesingspartye” is. Kiesers is gewoonlik dikbek vir partye wat tussen verkiesings so stil soos muise met wolpantoffels aan is en dan skielik tydens verkiesings oral uitslaan en stemme invorder. Sulke partye neig dan ook om mettertyd die kreeftegang te gaan, totdat dit in ʼn beperkte nis-omgewing ʼn setel of twee beredder kry. Eindpogings is hier kontra-produktief, want dit dui op ʼn lyfwegstekery oor feitlik die hele afstand van die wedloop en dan nog baie energie in die pylvak, maar met die opponente wat al lankal klaargemaak het en huis toe is.

Ook hierdie partye besef skynbaar nie die belangrikheid van gereelde, relevante en tydige nuusverklarings nie.

So het ʼn party gister, na ʼn langerige stilswye oor alles wat in die land gebeur het, as regte derde gelui ʼn verklaring oor die bylaanval op ʼn Duitse trein gedra. Watter media gaan nog belangstel om so iets te gebruik?

Selfs partye wat daagliks ʼn hele string nuusverklarings uitreik, se sukses kan beperk wees as dit “gelaai” word met die spreekwoordelike nuus oor die tandemuis wat kleintjies gebaar het, maar brak kolle oor werklike aktuele en nuuswaardige onderwerpe slaan.

Dan gebeur dit dat ʼn party verbaas staan dat dit sy aantal nuusverklarings vermeerder het, maar in totaliteit minder nuusdekking kry.

Die Vryheidsfront speel op die terrein van die uitreiking van nuusverklarings wat gebruikersvriendelik is, wat inhoudelik sterk en relevant is en goed deur adreslyste versprei word ver bo sy gewigsklas. Hier is nie ʼn geval van woordvoerders of skadu-ministers aan wie portefeuljes toevertrou is, maar waar liederlik gedut word as dit by die uitreik van nuusverklarings kom nie. ʼn Ongelooflike wye veld word deur ʼn Gideonsbende in die verklarings bedien.

Dit sal interessant wees om te sien of die DA se mediadiens, wat gewoonlik as hoogs produktief en professioneel beskou word, in die pylvak daarin sal kan slaag om sy relevansievlak en dus media-trefkrag te verhoog en ook sy trefkrag in die gemeenskapsmedia te verhoog deur die realiteite daar, soos min kapasiteit vir vertaling is te verreken en dus ook op nasionale vlak verklarings in Afrikaans uit te reik.

Onlangse syfers het getoon volume (en selfs volume van hoogstaande gehalte) is nie genoeg om ooreenstemmend trefslae te verseker nie.

Mediadekking en openbare optredes is nie die enigste maniere om kiesers te beïnvloed nie. Op die oomblik woed ʼn plakkaatoorlog soos min en die klagtes stroom in oor plakkate wat verniel en verwydering word, of selfs dat ʼn party sy plakkate bo-oor die plakkate van ʼn ander opsit. En hoe nader aan stemburo’s, hoe groter die saamtrek van plakkate.

Verkiesingspamflette in die vorm van rommelpos gaan ook eersdaags ʼn aanslag op posbusse doen.

Trouens, partye moet ook hul aanslag so bestuur dat die kiesers nie voor die verkiesing reeds verkiesingsat is en dan taai is om te gaan stem nie.

En ai, daai SMS’e wat soms die bloed laat kook soos die twakstorie wat kiesers maan om nie hul stemme op klein partye te “mors” nie.

Maar ʼn stem tel net as dit uitgebring word. Trouens, ʼn stem wat nie uitgebring word nie, bevoordeel ʼn party met wie jy langlippie is.

ʼn Groot deel van die eindpoging gaan dan juis daaroor om die wegblystemmers wel by die stembusse te kry, want dit kan ʼn dramatiese verskil maak.

En hy wat wegbly matig homself dan ook maar goed aan as hy agterna dikbek is oor dienste wat gebrekkig gelewer word.