Nuuskommentaar: Inkonsekwentheid, Ghoemas, Steve en ras

Steve Hofmeyr (Foto: Janie Monsieur/Maroela Media)

Enkele jare gelede het die KKNK opslae gemaak deur dit duidelik te maak dat Steve Hofmeyr nie uitgenooi gaan word om aan die fees deel te neem nie. Die besluit het om verskeie redes in die oog gesteek, soos dat Steve in elk geval nie beplan het om deel te neem nie, en dat die KKNK so openlik kant gekies het vir rasgebaseerde instansies soos kunste-organisasies wat hul lidmaatskap tot swart mense beperk.

Dr. Pieter Groenewald, leier van die Vryheidsfront Plus som die situasie goed op: “Dit is onaanvaarbaar en in der waarheid nie net ʼn belediging vir die hele Afrikaanssprekende gemeenskap in Suid-Afrika nie, maar ook vir alle kunstenaars. Net soos veral joernaliste die grondwetlike reg het op vryheid van spraak, so het kunstenaars ook die reg om hul spraakvryheid en vryheid van uitdrukking deur hul werk uit te leef.

“Ironies genoeg is dit juis vanweë die feit dat ʼn kunstenaar soos Steve Hofmeyr bloot aandring op gelyke regte soos vervat en verskans in Suid-Afrika se Grondwet, dat hy nou die skyf geword het van sekere maatskappye. Die VF Plus ervaar dit as oneerlike dubbele standaarde aangesien van die maatskappye ook bande het met organisasies en partye soos die EFF en sy leier Julius Malema en daar nog niks gesê is oor die onverbloemde rassistiese uitsprake en haatspraak teenoor minderhede vanuit daardie oorde nie.”

Pas het AfriForum aangekondig dat die Menseregtekommissie se beslissing dat Julius Malema se woorde wat darem vreeslik baie na haatspraak klink, nie haatspraak is nie, vir hersiening hof toe gaan neem. Ruim juridiese akrobatiek en haarklowery is vir dié besluit van die MRK ingespan terwyl ’n groot deel van die wit gemeenskap dit as haatspraak en selfs aanhitsing tot volksmoord ervaar. En is dit nie deel van die historiese konteks nie?

Die einste MRK wat eers na appèl aanvaar het dat “Kill the Boer, Kill the Farmer,” op haatspraak neerkom.

Terselfdertyd het die Verkiesingskommissie die appèl van die Vryheidsfront Plus teen die toelating van die BLF se registrasie om aan die verkiesing deel te neem, van die hand gewys. Die OVK se eie reëls en die wetgewing wat daarop betrekking het, verbied die registrasie van partye wat op rassegrondslag gebaseer is. Die BLF verbied blanke lidmaatskap.

Terwyl daar eksklusiewe swart regslui-, sakemense- en kunstenaarsverenigings is, en as sodanig dikwels oor ’n wye spektrum voorgetrek word, kan die herrie kwalik ingedink word as wit mense soortgelyke verenigings stig.

Ja, daar is baie swart mense wat glo swart mense kan per definisie nie rassisties wees nie. Dis ’n opvatting wat grootliks gebore is uit die leerstellinge van die anargis en geweldsfilosoof, Fanon. Maar kan ’n mens jou werklik iets meer rassisties as hierdie opvatting indink?

Die onttrekking van die lied “Ons Land” aan die Ghoemas weens dreigemente van onttrekking van sy borgskap aan die Ghoemas deur MultiChoice omdat Hofmeyr by die lied betrokke is, ruik verskriklik baie na dieselfde soort inkonsekwentheid.

Kortom, wanneer ’n swart persoon presies dieselfde doen, of selfs erger as ’n wit persoon, is dit spraakvryheid, vryheid van uitdrukking en binne die historiese konteks geregverdig. Die wit persoon word sommer deur twee of drie instellings vervolg, skuldig bevind, en elke keer beboet. Die regsbeginsel van double jeopardy word vir ’n ses geslaan. Selfs die tronkdeure kan wink. Of so lyk dit in elk geval. Iets wat na duidelike geestesongesteldheid lyk, word eerder verswarend in plaas van dat die vlak van toerekeningsvatbaarheid oorweeg word.

Of so lyk dit. Uiteindelik word polariserende persepsies gevorm.

Die Ghoema-toekenningsgeleentheid het gisteraand plaasgevind, met nuus oor verskeie kunstenaars wat die geleentheid geboikot het en minstens twee borge wat onttrek het. MultiChoice se afpersing word as ’n aanslag op persvryheid en meningsvryheid beskryf. Lees gerus ook Dirk Hermann, bestuurshoof van Solidariteit, se ope brief aan die Ghoema-instelling hier.

Veel meer is met die Ghoema-insident op die spel as ’n aanslag teen Hofmeyr (wat die karakter van ’n heksejag begin aanneem het), maar eerder die skep van ’n klimaat vir gesonde rasseverhoudinge. Die een vertroebelende hindernis na die ander word in die pad hiervan geplaas. Die aandrang dat versoening nie moontlik is sonder restitusie nie, word al hoe sterker, en selfs as kerklike ideologie ingevoer.

Goed en wel, maar dit eis ook restitusie op van mense wat met onregte van die verlede niks te make gehad het nie, byvoorbeeld jong mense. Het die vermindering van sosio-ekonomiese ongelykheid enige kans gestaan teen die enorme bedrae belastingbetalersgeld wat weens staatskaping, korrupsie en bedrog uit die ekonomie geroof is? En hoe dra onewehandigheid en dubbele standaarde in die regsproses, ongelyke aanwas en veral kwasi-regsoptredes enigsins tot versoening by?

Die antwoorde gaan ook nie gevind word deur sake politiek-korrek aan te pak nie. Nee, dis nie ’n pleidooi vir ongepoetsheid en onbeskoftheid nie, maar dat die werklikheid en ewehandigheid deeglik in verrekening gebring word.

Die onewehandigheid in Suid-Afrika word toenemend stroomop in terme van internasionale gebeure oor die lot van minderhede en standpunte daaroor. Verskeie lande en hul minderhede word bespreek in die jongste nuusbriewe van International Coalition for the Responsibility to Protect, asook die Unrepresented Nations and Peoples’ Organisation.