Nuuskommentaar: Is aanblaas van “die wit gevaar” nie haatspraak?

Max du Preez het in ʼn rubriek, ANC, EFF smous met die Wit Gevaar, die ANC en EFF se troetelkind ʼn naam gegee. Dit kom egter, soos ander rubriekskrywers daarop gewys het, al ʼn geruime tyd aan. So word die Afrikaner uit sy regsruimte gesleep en weer by rassepolitiek, waarvan die hoofstroom afgestap het, ingesleep en verguis.

Dit gebeur selde dat Max du Preez nie oor sy rubrieke in Afrikaans oor die boeg gespan en uitgelooi word nie. Dié week het hy egter in ʼn rubriek op Netwerk24, ANC, EFF smous met die Wit Gevaar, die politieke inkorrekte aangedurf waar baie ander rubriekskrywers wyd hou.

Max het dit onder meer oor pres. Jacob Zuma wat swart mense aanmoedig om vir swart partye te stem, om wit mense se motiewe te frustreer.

Dit was egter (alweer) die heethoof, Julius Malema, wat uitgehaak het. Sy somme het hom klaarblyklik liederlik in die steek gelaat toe hy swart mense aangemoedig het om meer babas te hê om te keer dat wit mense ʼn getalle-oorhand kry en die regering oorneem. Op ʼn ernstiger noot het hy gesê: “Ons gaan die land vat met alles daarin, of hulle (wit mense) daarvan hou of nie. Zuma is nie ons vyand nie. Zuma staan tussen ons en ons vyand, die wit man.”

Malema kon dit nie duideliker stel dat die wit man die vyand is nie.

Wat Max nie eens genoem het nie, is dat Malema in die konteks van “alles in die land behoort aan ons en ons gaan dit terugvat” gesê het geen witte het die land met grond binnegekom nie. ʼn Man met ʼn graad behoort darem ook te weet geen swart man het die land met grond binnegekom het nie – die land is deur die KoiSan bewoon, duisende jare voor die swart mense die land begin binnekom het.

Wat in hierdie konteks van belang is, is dat Max ook gesê het: “Dit is heeltemal legitiem vir politieke partye om ongelykheid uit te wys en ʼn omkeer daarvan te bepleit, selfs om die breë wit gemeenskap skerp aan te spreek. Daar is geen rede waarom wit Suid-Afrikaners met handskoentjies gepak moet word nie. Maar om dit die hooftema van jou goedkoop populisme te maak, is gevaarlik. Die ANC speel die Wit Gevaar-kaart om die DA te stuit. Die EFF gebruik die Wit Gevaar om uit die woede van jonger swart mense munt te slaan…

“Wit mense het as’t ware die Antjie Somers van Suid-Afrika geword en die EFF en ANC se uitlatings word nou daagliks selfs meer en meer militant in sosiale media weerspieël.”

Die gebeure en gevolge waarna Max verwys, staan egter nie in ʼn lugleegte nie en die navorsing vir hierdie nuuskommentaar was byvoorbeeld reeds gedoen teen die tyd dat Max se rubriek verskyn het.

Zuma het onlangs die land laat regop sit, deur te verklaar sy lojaliteit lê eerstens by die ANC en dan by die land. Selfs onder druk het hy hiermee volgehou en die ANC self het dit toegelaat. In die proses verbreek hy uiteraard sy ampseed, soos hy ook in ander sake doen.

In so ʼn grondwetlike warboel, is dit bloot natuurlik dat die land se mense op maniere sal reageer wat deur die res van die wêreld as vreemd ervaar sal word.

Met die voorlaaste Versoeningsbarometer, het die meerderheid respondente aangedui hulle identifiseer hulself eerstens met hul rassegroep en dan as Suid-Afrikaners. Met die jongste barometer het die situasie nie wesenlik verander nie, maar 75 persent het aangedui hulle beskou dit as belangrik, maar nie noodwendig as die belangrikste nie, om hul Suid-Afrikaanse identiteit te ervaar.

Dit druis reëlreg in teen die verklaarde doelwit van die ANC om ʼn nie-rassige samelewing te skep, maar hy gaan uiters vreemd te werk deur deurentyd die rasaspek tot norm te verhef.

Hoe lyk sake in ʼn betreklik normale samelewing?

Volgens die jongste Rasmussenpeiling, meen 29% van Amerikaners hul grootste lojaliteit lê by hul land en 26 persent is eerstens oofsaaklik lojaal aan hul godsdiensgroep.  Die meerderheid plaas egter hul gesinne eerste.

Net 12 persent se eerste lojaliteit lê by hul gemeenskap en 11 persent se eerste lojaliteit lê by hul werk.

En in skrille kontras met waar Zuma se eerste lojaliteit is, lê net 4% se vernaamste lojaliteit by hul politieke party.

In ʼn vroeëre peiling het 86% van Amerikaners aangedui hulle is trots Amerikaans. In nog ʼn peiling het die meerderheid Amerikaners van alle rassegroepe aangedui hulle identifiseer eerder met die stelling, “All people do matter”, as die veldtog, “Black people do matter.”

In 2014 skryf Johan Redelinghuys in die Daily Maverick etnisiteit en die konflik wat dit veroorsaak, begin oorheers. Hy wys voorts daarop dat die meeste kiesers in hul stempatrone verklap hulle is eintlik baie rasgebonde in weerwil daarvan dat hulle voorgee hulle is nie-rassig. Dit beteken onder meer kiesers is erg ontevrede met die ANC se dienslewering, maar sal steeds weens hul ras vir die party stem.

Dit is natuurlik ook geen geheim dat die ANC met elke verkiesing die rassetamboer kliphard moker en sodoende sy gewoontesteun verseker nie. Met die komende verkiesing is die noot weer hoog, by tye histeries hoog, ingesit.

In die proses word die normale demokratiese verkiesingsproses, wat die grondwetskrywers in gedagte gehad het, uiteraard gerysmier en sal minderhede hulle al hoe duideliker in verskillende fasette van belangepolitiek begin uitdruk, soos om burgerlike instellings te bemagtig. Die Solidariteit Beweging se Plan B is ʼn uitstekende manifestasie hiervan.

Dit lol as burgerlike instellings en opposisiepartye die ANC looi en dan van dislojaliteit teenoor die land, of selfs erger van sedisie, beskuldig word. Om die ANC se misstappe te kritiseer, toon egter juis lojaliteit teenoor die land.

Daar kan egter nie net op Zuma en sy indiskressies gefokus word nie. Dit wat Malema en sy party aanvang, is dodelik gevaarlik. Dit gaan veral van belang wees na die munisipale verkiesings, wanneer dit heel moontlik in ʼn hele rits munisipaliteite onmoontlik gaan wees om ʼn alternatiewe regering vir die ANC te vorm, waar die ANC en sy g*tkruiper-partytjies nie ʼn volstrekte meerderheid vorm nie.

Mens kan wel redeneer dat dit waarop die EFF die meeste hamer, niks met munisipale sake te make het nie en dat samewerking op munisipale vlak dus tegnies moontlik is. Maar nie lank na hierdie verkiesing nie, in 2019, moet die volgende algemene verkiesing plaasvind en munisipale koalisieregerings wat die EFF insluit, kan hulle in groot verleentheid bevind as Malema nie leer om ʼn wag voor sy mond te sit en sy uitlatings oor witmense, wat moeilik as iets anders as haatspraak vertolk kan word, erg te temper nie.

Na 1994 het die deursnee Afrikaner uit die rassepolitiek gestap – hetsy deur volmondig in die nuwe grondwetlike bedeling se fokus op individuele regte, of om in terme van minderheidsregte / belangepolitiek die grondwetlike norm en die norm van die internasionale reg van taal en kultuur aan te hang. Maar die ANC en nou die EFF, hou aan om die Afrikaner uit sy regsverskanste posisie te sleep en in die put van rassepolitiek te werp, waar haatspraak en rasdiskriminerende praktyke op hulle reën.

Om groot gewag te maak van wat verkeerd is, beteken natuurlik niks as daar nie oplossings aan die hand gedoen word nie. Hieraan het Maroela reeds by herhaling aandag geskenk. Solidariteit se Plan B raak by die dag belangriker en kry groter stukrag namate die lidorganisasies van die Solidariteit Beweging se steun groei.

Elke staatkundige opsie is onderhewig aan die noodsaak van genoeg wedersydse begrip en vertroue, maar dit raak bitter moeilik as die versoenende hand ter wille van opportunistiese politieke munt weggeklap word.

Tegnies is dit reg om Zuma, Malema en ander wat hulle aan rassisme en haatspraak skuldig maak, daarvoor aan te kla.  Om Zuma aan die pen te laat ry, is egter baie moeilik. In Januarie verlede jaar, het die Vryheidsfront Plus Zuma van haatspraak aangekla. Later is berig Zuma moet op 8 Mei verlede jaar op die aanklagte by die Menseregtekommissie antwoord. In Januarie vanjaar het die party opnuut ʼn klagte van haatspraak teen die president ingedien. Dit lyk inderdaad nie of die Menseregtekommissie belangstel om deel van die oplossing van die land se probleme te wees nie.