Nuuskommentaar: Oorsig 2017 (Deel 3)

Argieffoto.

Rassespanning word deur verskeie kwessies aangevuur, waaronder die uiteenlopende fasette rondom staatskaping en die hof se hewige reaksie op die sogenaamde doodskissaak.

Twee sake wat met mekaar meeding om onder die mees opspraakwekkende in Suid-Afrika te tel, is die sogenaamde doodskissaak en die rassegeweld wat tot binne die “wit” Coligny gestrek het. Die grondoorsaak hiervoor is ’n persepsie (en in verskeie opsigte meer as net ’n persepsie) dat swart mense nie menswaardig behandel is nie. In die geval van Coligny is twee wit mans daarvan beskuldig dat hulle ’n swart seun vermoor het, terwyl die wit mans se verweer is dat die seun self van die bakkie afgespring het.

Die doodskissaak is afgehandel in die sin dat die twee betrokke mans gevonnis is, en dat die regter appèl teen hopeloos oordrewe vonnisse geweier het. Vertoë tot appèl word gerig. Die Coligny-saak moet nog bereg word.

Die Vryheidsfront Plus het die menings van baie verwoord deur die vonnisse van die doodskissaak te kritiseer.

So iets help uiteraard polarisasie in die land aan, en is nie die eerste geval waar ’n swart voorsittende beampte hom of haar teen ’n wit aangeklaagde of aangeklaagdes te buite gegaan het nie. Gelukkig kon dié sake onder appèl reggestel word.

Die Coligny-krisis het gekom te midde van oproer byna landswyd – van die Kaapse Vlakte, Houtbaai en Grabouw tot in Gauteng met verskeie voorvalle rondom Johannesburg. In verskeie gevalle was die brandpunt dat swart mense naby bruin en Indiërwoonbuurte begin plak het en dat die waarde van eiendomme daardeur verlaag is. Die aanstelling van swart onderwysers en veral swart skoolhoofde by oorwegend bruin Afrikaanse skole het ook plek-plek oorgekook.

‘n Skermskoot uit die video.

In Bloemfontein is die sandsteen-stadsaal afgebrand wat as “hoofkwartier” vir stakende munisipale werkers gedien het. Kort tevore is pres. Jacob Zuma behoorlik uit die Rosestad weggejaag toe hy inderwaarheid homself genooi het om by Cosatu se hooffunksie in Bloemfontein as hoofspreker op te tree. Verskeie ander hooggeplaaste ANC-lede is min of meer die mond gesnoer by provinsiale funksies van Cosatu. Die verhouding tussen Cosatu en Zuma het ’n laagtepunt bereik.

’n Parlementêre ondersoek en ’n rits hofsake het die SAUK, wat de facto onder die beheer van Hlaudi Motsoeneng gestaan het, hard geskud. Die Hlaudi-ivoortoring is tot in sy fondamente geruk, en die sogenaamde SAUK-agt-saak is nog nie heeltemal afgehandel nie omdat Hlaudi appelleer teen ’n uitspraak dat hy persoonlik vir ’n deel van die regskoste moet pa staan. ’n Tragiese gevolg was die dood van Suna Venter, een van die agt, weens gebrokehartsindroom.

Dit is nog té vroeg om te bepaal of die SAUK nou wel as openbare uitsaaier optree, en of die intimidasie-tipe bestuurspraktyke uitgeroei is.

SABC-gebou in Kaapstad Foto: Maroela Media

Wat by die SAUK gebeur het, is min of meer ’n spieëlbeeld van wat in die Nasionale Vervolgingsgesag, die SA Inkomstediens en ander instellings gebeur het – die plasing van Zuma-meelopers in sleutelposte. Dié metodiek word baie mooi in Jacques Pauw se boek oor Zuma beskryf, en maak in wese deel van die staatskapingpoging uit.

Dít, en Zuma se vreemde uitsprake oor die ekonomie, het baie bygedra daartoe dat Suid-Afrika nou rommelstatus beleef.

Wit mense moet eenvoudig aanvaar dat dit in hul eie belang, en die belang van ander wit mense, is om weg te bly uit situasies wat hulle op aanklagte van ʼn rassistiese aard in die hof kan laat beland, of bloot klagtes by die Menseregtekommissie op die lyf kan laat loop. Die afgelope paar jaar was dit baie opvallend dat sulke soort voorvalle baie onewewigtig hanteer word, wat uiteraard weer rassespanning voed. Hierdie aangeleentheid is ook deur die Solidariteit Beweging aangespreek.