Nuuskommentaar: Op reis iewers tussen Utopie en Moedverloor se Vlakte

Is dit onafwendbaar dat die Afrikaner en ander minderheidsgroepe onderweg moet wees na Moedverloor se Vlakte, of is daar nog geleenthede vir voortgesette oorprestasie waar kultuurgoedere binne ’n raamwerk van saamstaan die reis weg van ’n stuiptrekkende einde kan stuur?

’n Klompie jare gelede, toe pres. Jacob Zuma nog ’n slag saam met Steve gebraai en gesê het die Afrikaner moet sy eie Nkandla kry (blykbaar bedoelende ’n geestelike, kulturele tuiste), was daar by baie Afrikaners ’n strooihalmpie van hoop.

Kom ons gestel hipoteties dat die Afrikaner sy eie Nkandla sou gevind het. Waar sou dié Nkandla hom bevind?

Hierdie Afrikaner-Nkandla, so blyk dit, is ’n plek bestaande uit woonwaens en mobiele huise, want die ganse plek beweeg … dit is geestelik op reis iewers op die pad tussen Utopie en Moedverloor se Vlakte.

Uit verskeie bydraes in die media is dit duidelik dat daar ’n persepsie of kommer is dat die Afrikaner, of ’n groot deel daarvan, haastig is om by Moedverloor se Vlakte aan te kom. Om enkele voorbeelde te noem; oor die nou reeds veelbesproke konferensie aan die einde van 2016 in Gent, België. Hier het verskeie Afrikaanse akademici hul menings reguit gestel oor onder meer die rol van die ANC se taalpolitiek op die toekoms van Afrikaans.

Een van die sprekers wat agterna onder kritiek van Charl Linde en Ingrid Glorie deurgeloop het, was die vermaarde prof. Wannie Carstens. Glorie het gemeen baie van die jong mense wat die referaat bygewoon het, het moed verloor en daarna na ander onderwerpe gaan luister. As ’n groep hoofsaaklik Nederlandse en Vlaamse jong mense ná ’n enkele lesing “moed verloor” het, hoe gaan dit nie in die geledere van jong Afrikaners lyk wat daagliks met die skerp, rassistiese kant van die ANC se beleidsmanifestasies te make het nie?

In ’n artikel op Maroela Media, “Kom laat ons bou”, val Flip Buys, voorsitter van Solidariteit, weg met “Kom, laat ons mekaar dus nie moedeloos praat nie”. Hy het dit onder meer oor die verlammende uitwerking van moedeloosheid. Wie nog nie die artikel gelees het nie, kan gerus so maak.

Hy wys daarop dat die geskiedenis toon dat die Afrikaner nog altyd krisisse baasgeraak het en nie as gevolg daarvan ondergegaan het nie.

Nie almal reis op dieselfde manier nie. Tipies Afrikaner bly baie aan hul geestelike wortels geanker, maar nie meer noodwendig aan die wortels van hul kerkverband nie.  In die proses word soms geestelik verdiep, en soms geestelik vervlak. ’n Onrusbarende aspek is dat veroordeling nou so maklik kom … byvoorbeeld om ’n Christen-wetenskaplike sommer ’n ateïs te noem omdat hy ’n wetenskaplike is.

Nog ’n voorbeeld waar Afrikaner teen Afrikaner opstaan, is die verskillende vorme wat Geloftedagvieringe aanneem. In leserskommentare het talle verklaar dat Geloftedag niks met versoening te make het nie. Maar is die Gelofte dan nie gesluit met dieselfde God van die Bybel wat liefde vir God, liefde vir die naaste, liefde vir die vyand en liefde vir die vreemdeling in die poorte so duidelik stel nie? Trouens, ons hoor gereeld God is liefde. In die begin het God die mens geskep. Is ons nie nou besig om ons eie God te skep wat aan ons vereistes vir die interpretasie van Geloftedag en baie ander opvattings moet voldoen nie?

Sal dit nie wonderlik wees as ’n gemeenskaplike eienskap van die Afrikaner positiwiteit is nie? Om positief te wees beteken nie om nie realisties te wees nie. Naïewe positiwiteit kan net so verwoestend as verlammende moedeloosheid wees, want dan word die nodigheid nie ingesien om iets daadwerkliks te doen omtrent dit wat vir ons dierbaar is nie.

Dit is geen aanduiding van ’n positiewe gemeenskap as daar kort-kort voorvalle voorkom wat op rassistiese haatspraak neerkom nie – en almal wat daaraan meedoen, is nie wit nie. Hoe anders verklaar ’n mens die onlangse Facebook-inskrywing wat amper identies met die Penny Sparrow-voorval is? Het die persoon niks geleer uit die driedubbele verguising wat Sparrow te beurt geval het nie?

En leer die regering niks uit onewehandige optrede nie?

Om positief en objektief te wees, beteken ook nie ’n mens kan maar dom wees nie.

Omdat ’n Utopie nie op die ondermaanse bestaan nie, beteken dit die uiteindelike geestelike Afrikanertuiste sal wel iewers tussen Moedverloor se Vlakte en Utopie wees, en verkieslik nader aan Utopie. Die kontemporêre pioniers het al diep spore hiervoor getrap, en stewige fondamente is gelê. Afrikaans is byvoorbeeld die enigste Afrikataal met ’n ruimtewoordeboek. Akademia, as Afrikaanse universiteit, brei sterk uit. Afrikaanse koerante staan nog nie einde se kant toe nie – mits daar nie nog dom keuses met die aanstelling van redakteurs gemaak word nie.

Die Afrikaner het ’n lang geskiedenis van oorpresteer, en daardie gees van eerder oorpresteer as onderpresteer, is ten spyte van groot struikelblokke nog nie weg nie.

Maar binne die institusionele omgewing waarin die Afrikaner en ander minderheidsgroepe hulle nou bevind, is dit ook goed om saam te staan, en die Solidariteit-beweging met sy vertakkinge het onontbeerlik geword. Dit is nie ’n staatskaping van die Afrikaner soos Max du Preez dit stel nie, maar ’n oorpresterende manifestasie van iets wat eie aan ’n grondwetlike demokrasie is.