Nuuskommentaar: SA verdien nuwe president wat by nuwe werklikheid pas

Adjunkpresident Cyril Ramaphosa (links) en president Jacob Zuma tydens die 2017-begrotingsrede (Februarie 2017) Foto: Elmond Jiyane, GCIS

Daar kan min twyfel wees dat die verkiesing van adj.pres. Cyril Ramaphosa hier en in die buiteland bydra tot ’n gees van optimisme oor Suid-Afrika se toekoms. Dit word selfs idillies in die buitelandse pers gestel. Maar die probleme wat moet aandag kry is veel groter….

“De verkiezing van Cyril Ramaphosa tot nieuwe ANC-leider in december zorgt in Zuid-Afrika voor geloof in de toekomst. Daar hoort dan wel een andere president bij.” (Die verkiesing van Cyril Ramaphosa tot nuwe ANC-leier in Desember het in Suid-Afrika weer geloof in die toekoms laat posvat. Daar moet net ’n ander president kom om by dié prentjie te pas).

Só beskryf Niels Posthumus die “nuwe situasie” in Suid-Afrika in Trouw. Die idilliese aard van die nuwe situasie in Suid-Afrika blyk veral uit die volgende aanhaling: “Sinds Cyril Ramaphosa in december tot nieuwe leider van regeringspartij ANC werd gekozen, waait er een nieuwe wind in Zuid-Afrika, een van optimisme waarin Zuma niet past. ‘Ramaphosa’s lente is in volle bloei’, jubelde sociaal-economisch onderzoeker Imraan Buccus recent in Zuid-Afrika’s grootste krant The Sunday Times. Maar hoe langer Zuma aanblijft als president, hoe valer de kleuren van die lente gaan lijken.” (Zuma pas nie in die nuwe wind van optimisme wat sedert Ramaphosa se verkiesing waai nie. Hoe langer Zuma vasklou, hoe valer gaan die kleure van die lente wees.)

Natuurlik oorvereenvoudig Posthumus die situasie. Die meerderheid mense wat hul gewig steeds agter Jacob Zuma inwerp, bevind hulle steeds in die ANC. So ook van Ramaphosa se felste vyande. Die meeste mense wat van Zuma en sy nalatenskap, wat steeds soos ’n virus in die staatshuishouding vasklou, weg wil hê behoort tot opposisiepartye, en hier is hulle slegs kantlyn-rolspelers. Hulle wil steeds nie net van Zuma ontslae raak nie, maar die ANC. Die huidige moles in die DA (wat op die vorige volg) help nie juis om die simplistiese beeld vas te sement nie.

Intussen is die uitstel van die staatsrede onverwags groot nuus in die buiteland. Tog staan dit nie in isolasie nie. Die afsit van Mugabe in Zimbabwe, die verslegtende situasie in die DRK en die verwikkelinge in die Maldive trek die nuusoog in die rigting van Suider Afrika. Voeg hierby die volgehoue afsku in die lot van renosters, olifante en ander grootwild, asook dat Kaapstad die eerste wêreldstad kan word waarvan die krane droogloop, en dit is verstaanbaar hoekom Suid-Afrika nou in die internasionale oog baai.

Joernaliste hoef ook nie elke keer eers ’n omvattende agtergrondskets oor Suid-Afrika te verskaf nie, veral nie wat die presidensie betref nie, want daarvoor het Zuma met sy onhebbelikhede tydens sy twee termyne milddadig gesorg.

Nietemin, die persepsie loop wyd, in die binne- en buiteland, dat Suid-Afrika sy ekonomiese potjie maklik sal kan vul as net een ding gebeur – Zuma moet van die toneel verdwyn.

Vanoggend berig plaaslike koerante dat Zuma se uurglas nou haas leeggeloop het. Die berigte lyk waarskynlik waar.

Suid-Afrikaners verdien weer ’n skeut of twee optimisme, maar ’n euforie soos met die Wêreldbeker-sokkertoernooi dra net tot post-traumatiese depressie by – ook Ramaphosa bly ’n man met voete van klei. Hy is nou vasgevang in ’n party wat reeds beleid aanvaar het van grondgryp sonder kompensasie. Feitlik almal verwag dit sal so verantwoordelik as menslik moontlik ontplooi word, maar solank dit nog ANC-beleid is sal ekonomiese herstel nie die hoë spoed kan behaal wat nodig is nie.

Die lang pad om Suid-Afrika weer op die been te kry, lê nog voor. Dit word voorts in die wiele gery deur ’n grondwet wat nie vir ’n plurale gemeenskap geskik is nie, en dié situasie word vererger deur ’n implementering wat op skuldgevoelens en inhaligheid teer. Die eintlike groot werk lê dus nog voor.