Nuuskommentaar: Sonder saamstaan met Afrikaans gaan dit lol

Kan al die rolspelers wat hulle op die een of ander wyse vir die behoud en uitbou van Afrikaans beywer, genoegsame konsensus koester om die taal, en die gepaardgaande grondwetlike regte, te bestendig? Die taal kan nie bekostig dat saamstaanprojekte soos paddastoele word wat oornag opskiet, en ’n dag of wat later in die son verwelk nie.

Tweespalt, of liewer driespalt, tussen drie Christelike kerke het daartoe gelei dat ’n nie-Christelike owerheid moes ingryp en die bekende Grafkerk in Jerusalem onveilig moes verklaar, voordat onderlinge verskille genoegsaam oorkom kon word om dié historiese gebou te red.

Baie Christene glo nie die kerk is oor die werklike graf van Christus gebou nie, en ander meen dat selfs al sou dit die regte grafkelder wees, moet die Christen se fokus immers op die opstanding uit die dood, eerder as die graf val.

Maar drie kerke, die Rooms-Katolieke, die Grieks-Ortodokse en die Armeense voel dat dit wel die plek is waar Christus uit die graf gekom het. ’n Kerk, ook bekend as die Kerk van Wederopstanding, is daaroor gebou. Trouens, daar was al verskeie kerke oor die perseel gebou wat weens oorloë en ander oorsake in die slag gebly het. Die huidige gebou, in die vroeg-Gotiese styl, dateer van 1149. Sedert die 4de eeu is dit ’n gewilde pelgrimsbestemming.

Die drie kerke het gesamentlike beheer oor die gebou, maar weens onderlinge verskille, het elk sy eie sektor. Trouens, in 2008 het die Grieks-Ortodokse en Armeense monnike fisiek handgemeen geraak. Maar die eintlike probleem was dat die onderlinge verskille die afgelope 200 jaar verhinder het dat die nodige restourasiewerk gedoen kon word. En die vorige restourasie, in 1810, was ook noodgedwonge nadat ’n brand groot skade aangerig het.

Verlede jaar is die gebou gesluit nadat die Israelse Oudhede-owerheid die gebou onveilig verklaar het. Dit het die drie kerke genoop om koppe bymekaar te sit, en onderlinge verskille uit die weg te ruim. Die sowat R50 miljoen wat nodig is vir restourasie is gevind, en ’n span wat restourasiewerk aan die Akropolis gedoen het, behartig nou die restourasie van die kerk. Die restourasie sal na verwagting sowat ’n jaar duur, maar sal vroeg soggens en saans gedoen word om sodoende nie besoeke te belemmer nie.

Herinner dit nie baie aan die stryd oor die voortbestaan van Afrikaans nie?

Oor bykans niks word saamgestem nie, ook nie oor die vraag of Afrikaans se voortbestaan, of voortbestaan as taal van hoër onderwys en as wetenskapstaal, hoegenaamd bedreig word nie.

’n Beskuldigende vinger dat Afrikaanssprekendes nie kan saamstaan nie, is met baie ironie gelaai. Daar is seker min minderheidstale wat oor soveel instansies beskik wat juis saamstaan ten doel het, of saamstaan as een van sy doelwitte het. Die FAK is ’n sambreelliggaam, maar ook die Afrikaanse Taalraad verteenwoordig ’n groot verskeidenheid Afrikaanse instellings, of instellings wat ook ’n belang by Afrikaans het. Die Stigting vir die Bemagtiging deur Afrikaans fokus op die jeug en onderwysterrein.

Die Solidariteit Beweging is op sy beurt weer ’n oorkoepelende beweging wat ook die FAK insluit.

Die aksies staan selde los van mekaar, en daar is ’n komplekse netwerk van onderlinge oor-en-weer-verteenwoordiging. En uit hierdie netwerk kom ’n groot verskeidenheid stemme wat ook heeltemal onafhanklike en dikwels teenstrydige standpunte verteenwoordig.

Dan is daar ’n magdom instellings wat nié aan hierdie netwerk gekoppel is nie, en baie van hulle is erg in die politiek geanker – uit die ganse politieke spektrum.

Ook met die jongste, en lofwaardige aksie, www.afrikaans.com, moes baie van die deelnemers verskille eenkant laat om die wonder van Afrikaans te kan laat blom. Soms is die verskille klein, soos nuanses oor tot waar die belange van Afrikaans slegs deur die bou van gesindhede bevorder kan word, en waar die voet neergesit moet word en die owerhede voor die hof sleep om grondwetlike regte te kan uitoefen.

Daar word ook verskil oor die vraag of Afrikaans reeds in die intensiewesorgeenheid is of nie. Aan die een kant dui die aanslag teen Afrikaans as onderrigmedium by veral universiteite op ’n ambulansgeval – ander sien weer net lewenskragtigheid in die aantal Afrikaanse kutuurfeeste, die aantal CD-verkope van Afrikaanse musiek en die aantal Afrikaanse gemeenskapsradiostasies wat meestal baie gewild is by luisteraars.

Dit help ook nie as joernaliste wat hoog aangeslaan is skynbaar positief oor die Afrikaans.com berig, maar tog links en regs etikette uitdeel wat bydra tot verdagmakery nie. Aan die ander kant, die etikette gee deelnemende instansies dalk ook die nodige inspirasie om bietjie na binne te kyk en te besin oor hoe ander die instansies beskou – die mens reageer immers eerder op sy persepsie van die werklikheid as die werklikheid self.

Die sinvolle behoud van Afrikaans hang grootliks af van of daar genoegsame konsensus getroetel kan word. Dit raak komplekser wanneer die kwessie bygevoeg word van kulturele en ander grondwetlike regte wat uit die taalregte voortspruit.

Waaroor daar nie twyfel kan wees nie, is dat die diverse gemeenskap wat Afrikaans as moedertaal gebruik, op die een of ander wyse genoegsaam moet saamstaan om mekaar te kan rugsteun.

Of anders, soos die drie kerke van die Grafkerk, wag tot die owerheid drasties raak en gesamentlike optrede noodsaak.