Nuuskommentaar: ‘Vertrou regering’ – Jeff

Jeff Radebe. Foto: GCIS

Suid-Afrikaners moet die (ANC)-regering vertrou, want belangrike aspekte van die Nasionale Groei- en Ontwikkelingsplan berus hierop, meen minister Jeff Radebe, wat in wese as minister in die presidensie die land se premier is. Dit is in landsburgers se belang dat hulle die regering in al sy besluite vertrou en sal glo dat die besluite in belang van die burgers geneem word.

Radebe is ook voorsitter van die nasionale beplanningskommissie. Dit is nie die eerste keer dat Radebe iets met hierdie strekking sê nie en dit sou water hou as vertroue nie iets was wat verdien moes word nie. En wat dit betref, haper dinge – ongelukkig wat Radebe self betref ook.

’n Goeie voorbeeld was toe hy in Maart vanjaar ’n dokument vrygestel het waarin hy pres. Jacob Zuma loof en aanspraak maak daarop dat die regering goeie werk gedoen het. Hy het in die dokument talle voorbeelde van goeie werk gelys.

Africa Check het egter die aansprake ontleed en volgens Radebe se eie aansprake die kaf van die feite geskei. Radebe se kantoor, asook die regering se woordvoerder, Phumzile Williams, het nie op Africa Check se versoek vir bronne vir die aansprake gereageer nie en die aansprake is teen ander beskikbare bronne gemeet.

Die gevolg is dat Radebe met heelwat eier op sy gesig gesit het. Sekere aansprake was wel breedweg korrek, maar buite konteks. Dit is interessant dat Radebe se aanspraak dat die burgers van die land die regering met hul belastinggeld vertrou, as “twak” bevind is.

Miskien sou dit die minister baat om eers kers op te steek by ’n veel bekender naamgenoot, Thomas Jefferson. Een van Jefferson se bekendste aanhalings, toe hy in 1801 as president van die VSA ingehuldig is, lui: “Sometimes it is said that man cannot be trusted with the government of himself. Can he, then, be trusted with the government of others?”

Robert A. Heinlein het eenvoudig gesê mense moet hul land liefhê, maar nooit die regering vertrou nie. Maar dit net terloops.

As die ANC net naastenby soveel energie sou bestee tot die beswil van die land en al sy mense as wat bestee word daaraan om Zuma fatsoenlik aan die burgery te probeer voorhou, was Suid-Afrika nou ’n veel beter plek. Maar vertroue moet op substansie en nie op rookskerms gebou word nie.

Die nuwe misdaadstatistieke is pas bekend gemaak, of dit blyk dat dit vol foute is. Ongelukkig reflekteer dit nou op die geloofwaardigheid van ’n breë spektrum, ook omdat die polisiehoof daarop aanspraak maak dat die statistikus-generaal die syfers vooraf geverifieer het. Tot die polisie se krediet is dadelik om verskoning gevra vir die foute wat ingesluip het. Maar as dit impliseer dat Statistieke SA saam geblaps het, hou dit geen goeie gevolge vir die geloofwaardigheid van hierdie uiters belangrike instelling en die land in nie.

En as die publiek kopsku is om die regering te vertrou, is beleggers ook kopsku en Amerikaanse en Europese sakelui het dit onlangs in die parlement aan die regering gesê, met miljarde rande se beleggings wat gereed is om plaas te vind … mits die regering vertrou kan word. Die moontlikheid van onteiening, veral ná wat in Zimbabwe gebeur het, staan die beleggers nie aan nie.

Daar is ’n ontsettende lang lys sake waaraan die regering moet aandag gee voordat hy kan hoop om in alle sektore en onder alle bevolkingsgroepe breë geloofwaardigheid te hê.

Die verbetenheid waarmee die regering, byvoorbeeld deur sy DKD-Solidariteit-appèl, bruin mense in die Wes-Kaap (en effektief die Noord-Kaap) deur die toepassing van nasionale kwotas wil marginaliseer, aandring op transformasiepraktyke wat kleingeld maak van minderhede se grondwetlike regte, blatant met die toekenning van beurse diskrimineer, betrokknheid by die Hitachi-skandaal ontken, Nkandla probeer toesmeer, Guptagate ignoreer en probeer voorkom dat Zuma sy dag in die hof kry, skend sy geloofwaardigheid.

Radebe kan gerus gaan oplees wat die standaard-vereistes vir grondwetlike demokrasie is, soos dat ’n regerende party in die belang van al die mense van die land moet regeer, nie net die meerderheid nie. Dat die oppergesag van die grondwet onskendbaar moet wees en daar nie kort-kort dwarsklappe van die regbank mag wees as die ANC nie sy sin kry nie.

Om mense wat die ANC kritiseer as dislojaal teenoor die land af te maak, of nog erger, te dreig met gewelddadige reaksies wat kan kom deur voor te hou dat aanvalle op die ANC in werklikheid op aanvalle op swart mense neerkom, grens aan sedisie.

Om lojaal teenoor die land te wees, beteken ongelukkig net te dikwels om krities oor die ANC te wees.

Ons weet u probeer net u werk doen, minister en dalk staan u kop ook in die rigting van president word, maar hierdie refrein is wanklankig en stel u net te veel bloot.