Nuuskommentaar: Wie regeer nou die land?

Die afgelope paar dae is segmente van verskeie regeringsvorme gesien – ’n patetiese gefladdder van pres. Jacob Zuma, die bemoedigende tegnokratiese optrede van min. Pravin Gordhan, die anargie van die EFF op kampusse en die positiewe betrokkenheid van AfriForum oor ’n verbasend wye front.

Die afgelope paar dae is verskeie vlakke van regering in die land getoon. Van die veronderstelde regering onder pres. Jacob Zuma is daar eintlik net ’n nuttelose gefladder. Die vermeende de facto-regering waarvan min. Pravin Gordhan glo ’n sleutellid is, maak meer indruk, soos blyk uit die begroting. Dan heers die EFF skynbaar met anargie oor verskeie kampusse en ander brandpunte. Ten slotte verstom AfriForum oor waar hy oral bykom om owerheidsdienste te laat vlot – soms deur die hande uit die moue te steek en soms deur hof toe te gaan.

In die parlement het min. Gordhan sy begrotingstoespraak gelewer. Hoewel een van die moeilikste knyptangjare in baie jare het hy skynbaar met gemak deur lokvalle gestap, sy stempel afgedruk, en in die omstandighede ’n begroting voorgehou wat verrassend baie vertroue inboesem. Natuurlik was daar leemtes, soos die aard en omvang van die droogtehulp. Die DA se David Maynier sê hy weet ook nie of die minister genoeg gedoen het om rommelstatus vir die land af te weer nie.

Die toespraak was ook nie die geleentheid om die werklike staatsrede te lewer nie, maar teen die agtergrond en leemtes van Zuma se onlangse staatsrede was dit duidelik dat die land tot gister sou moes wag om te weet watter koers die land inslaan.

Gordhan moes noodwendig op eiers trap. Al is hy een van die hoekstene van ’n beweerde groepie wat die land skynbaar van agter die skerms regeer met Zuma bloot ’n losserige marionet, kon hy nie die eerste opvallende besparing aanpak nie, naamlik om Zuma se belaglike groot kabinet met meer as die helfte te sny nie. Maar deur die loop van die toespraak het hy moeite gedoen om ministers wat daarvan verdink word dat hulle ’n skadelike ekonomiese agenda bevorder by die naam genoem, én verduidelik hoe hulle in die uitvoering van die begroting om die ekonomie te laat groei, ingebind is. Die opvallendste was seker min. Rob Davies, minister van handel en nywerheid, en tot dusver openlike skeibreker met sy missie van oorregulering. Davies is, in leketaal, die taak opgelê om beperkende regulasies te sloop.

Die rand het gedaal en so ook die Johannesburgse Effektebeurs. Ekonome het aangedui die rand verdien in die omstandighede beter.

Die lakmoestoets gaan egter kom om te sien of daar by onder meer die besparingsmaatreëls ingeval sal word. Daar is byvoorbeeld vantevore beperkings op die aanskaf van luukse motors deur onder meer burgemeesters aangekondig, waaraan talle hulle eenvoudig afgevee het. Korrupsie het nie sy kop teruggetrek te midde van die een aankondiging ná die ander dat dit wel vasgevat gaan word nie.

Pas het Outa byvoorbeeld ná ’n omvattende ondersoek aangekondig dat hulle bevind het Sanral het kontrakteurs aan die e-tolpaaie R10 miljard te veel betaal, omtrent dieselfde tyd as wat Agri SA aangekondig het die landbou het sowat R12 miljard nodig om die negatiewe uitwerking van die droogte te oorkom.

Duur oorsese reise bly maar die doodsteek van ’n paar ministers en premiers, en dit gaan hare op die tande kos vir die minister om hierdie gewoontes te verbreek. Daar is selfs planne vir die minstens gedeeltelike privatisering van staatsondernemings, hoewel verdoeselde terme hiervoor gebruik is.

Indien die land rommelstatus wil oorkom, sal dit vanuit die staanspoor duidelik moet wees dat alles gaan gebeur wat die minister gesê het.

En Gordhan is tot groot mate op sy eie stoom aangewese. Dit is te betwyfel of hy noemenswaardige en vrywillige steun van Nommer Een gaan kry, wat ná die Nene-debakel skynbaar tot Nommer Zero gereduseer is. Zuma het sy nukkerigheid met sy geknipte vlerke duidelik laat blyk deur vlak voor die begrotingsrede wyd te gaan verkondig dat hy steeds glo Des van Rooyen was die bes gekwalifiseerde persoon vir die werk as minister van finansies. Gordhan moet van gewone ministers en die ANC-leierskap voldoende steun kry om nukkerige ministers ingebind te kry en in pas te hou.

Maar gaan die musketiers van wie Gordhan ’n sleutellid sou wees, daarin slaag om die studente-onrus tot bedaring te bring?

Die gees van anargie wat kampus ná kampus se deure sluit, is nie bevorderlik vir die afweer van rommelstatus van die land nie. Dat dit elke keer volgens die universiteitsowerhede “’n klein groepie belhamels is” wat sake ontwrig, klink uiteindelik nie geloofwaardig teen die agtergrond van die onvermoë om hulle in die bek geruk te kry nie. ’n Belangrike lakmoestoets vir die owerhede lê voor nadat die “drukgroep” Reform PUK gedreig het om Maandag se Varsity-bekerwedstryd tussen Kovsies en die Pukke te ontwrig as dit nie afgelas word nie. Trouens, daar word geëis dat alle wedstryde waaraan die Kovsies deelneem, afgelas moet word, asof dit die rugbyspelers is wat die molesmakers op die Kovsiekampus van die veld verwilder het.

Hoe selektief-anargisties het die land geword? Ná afloop van die onlangse internasionale eendag-krieketwedstryd tussen die Proteas en die Engelse het vyf jong mans in voetboeie in die hof verskyn. Al vyf het die wedstryd met wettige kaartjies bygewoon, en nie ’n hek afgebreek om sonder betaling in te kom nie, en hulle het nie ’n vrouestudent met ’n megafoon oor die kop geslaan nie. Nie een het die wedstryd onderbreek toe hulle op die veld gekom het nie, en vier het eers nadat die wedstryd weens reën onderbreek is saam met baie ander mense op die veld gekom.

Hulle word daarvan aangekla dat hulle die veiligheid van die toeskouers in gevaar gestel het!

By Kovsies word die indruk gewek dat daar gefokus gaan word om diegene wat die molesmakers van die veld verwilder het aan die pen te laat ry eerder as diegene wat met hul provokatiewe optrede veel erger opgetree het as die vyf pretmakers by die krieket. Trouens, die molesmakers is blykbaar deur lede van die studenteraad, onder wie die voorsitter, na die wedstryd en op die veld gelei. Hulle is reeds geëien en dis onnodig om videomateriaal vir uitkenning hiervoor te bestudeer. Hulle was intussen weens hul griewe (wat die bedanking van die rektor insluit) in gesprek met die bestuur. Nie een is vir húl aandeel aan die gebeure in hegtenis geneem en in voetboeie voor die hof gebring nie.

En nou dreig Reform PUK om dieselfde te doen.

En as die studentemoleste grootliks deel van die EFF se verkiesingspropaganda is, wat die vorm van gewelddadige propaganda aanneem, dan is dit slegte nuus, want die verkiesing lê nog ’n ent weg en daar is baie tyd om polarisering aan te blaas.

Opsommend. Word die land deur Gordhan en sy maats regeer en heers daar anargie in ander dele van die land? Dis immers nie net universiteite wat letterlik brand nie.

Dis egter nie net die de facto-regering (wie dit ook al almal mag wees) en die anargiste wat die regeerbaarheid van die land bepaal nie. ’n Burgerlike instelling soos AfriForum raak oor ’n toenemend wye veld betrokke daarby om te keer dat wiele loskom, en waar ’n wiel reeds uitgeval het, dit weer aan te sit en vlot te maak. Dikwels gaan AfriForum hof toe om grondwetlike regte te herstel. Dit maak weer deel uit van ’n nog groter kring van aktiwiteite deur die Solidariteit Beweging waarvan AfriForum lid is.

Maar sekere voorsangers van die Seunse Weenkoor het ’n behoorlike fiksasie met AfriForum en sy motiewe (waaroor glo blatant gelieg word) ontwikkel. Die een skerp aantyging ná die ander wat dikwels aan laster grens, word gemaak. Die minstens 90 persent goeie werk wat AfriForum doen, word geïgnoreer of verdag gemaak, en daar word gefokus op die enkele gevalle waar die wenslikheid van AfriForum se optrede debatteerbaar is. Een het selfs die twee pers-gesig-rolspelers nadat hulle onskuldig bevind is weer gaan swartsmeer.

Sies!

Hierdie anargie, en die voortdurende bysleep van Afrikaans of Afrikaners na gelang van hoe die wind die dag waai, maak die Solidariteit Beweging se Plan B net elke dag aantrekliker, met ook Akademia wat op die punt staan om amptelik geopen te word.