Boeremag het glo toegang tot SAPD-infrastruktuur

Andre du Toit (middel), lid van die Boeremag ná sy skuldigbevinding in 2013 (Foto: ANA)

LP’s het Woensdag gehoor twee werknemers van die staat se amptelike inligtingstegnologie-agentskap (Sita) het kontak gehad met Andre du Toit, ʼn lid van die Boeremag, wat in 2013 skuldig bevind is op aanklag van hoogverraad.

Setumo Mohapi, uitvoerende hoof van Sita, wat rekenaardienste aan die staat lewer, het gesê die inligting het aan die lig gekom toe Sita ondersoek ingestel het oor bewerings van onreëlmatighede wat betref kontrakte van miljarde rand wat namens die Suid-Afrikaanse Polisiediens bekom is.

“Tydens ʼn ondersoek wat niks met [die Boeremag] te doen gehad het nie, het ons beslag gelê op rekenaars en toestelle van werknemers om ʼn forensiese ondersoek te doen. Ons het tydens dié ondersoek op die betrokke verhouding afgekom,” het Mohapi verduidelik.

Volgens hom was daar direkte e-posse tussen twee werknemers en Du Toit en lede van sy familie.

Een van die werknemers het bedank voor ʼn dissiplinêre proses afgehandel kon word en ʼn ander vrou is geskors.

Khehla Sitole, nasionale polisiekommissaris, het gesê die polisie doen sy eie ondersoek oor die Boeremag-hoek, maar hy kan nie enige verdere besonderhede bekend maak nie. “Ek kan bevestig dat die inligting oor die Boeremag onder ons aandag gebring is, maar ek kan nie nou enige inligting deel nie, veral nie in die publiek nie.”

Maroela Media het vroeër berig Forensic Data Analysts (FDA), het op 4 April 2018 alle dienste vir die Suid-Afrikaanse Polisiediens opgeskort omdat hulle rekening nog nie sedert Desember 2017 vereffen is nie. Die parlementêre waghond oor openbare rekeninge (Scopa) het verlede jaar aan die bestuur van die polisie gesê FDA se rekeninge moet nie meer betaal word nie, as gevolg van ʼn kwessie oor die wettigheid van die kontrakte tussen die maatskappy en Sita, wat rekenaartoerusting namens die regering aanskaf.

Nadat FDA die noodsaaklike rekenaarstelsels afgeskakel het, het Sitole aan Sita opdrag gegee om dit weer aan te skakel en FDA-baas Keith Keating in die hof gedaag. Die geldigheid van die kontrak word nou deur Sita, die SAPD en die Nasionale Tesourie ondersoek.

ʼn Ondersoek duur ook voort om te bepaal of senior Sita-lede en polisiebeamptes betrokke was om moontlik onreëlmatig kontrakte toe te ken aan FDA en of dieselfde werknemers met die Boeremag verbind kan word.

Pieter Groenewald, leier van die VF Plus, het intussen gesê die blote feit dat die polisie en die staat se amptelike inligtingstegnologie-agentskap (Sita) binnegedring is, is skokkend en dien as bewys van die totale onbevoegdheid van die personeel wat die stelsel moet bedryf en beveilig. “Dit is ook verregaande van polisiekommissaris Khehla Sitole om sonder enige bewyse te sê die sogenaamde Boeremag het die stelsel binnegedring. Dit lyk na niks anders nie as ʼn rookskerm om die onbevoegdheid en onbekwaamheid by Sita te probeer verdoesel.”

Groenewald het bygevoeg die Ouditeur-Generaal (OG) het in sy ouditverslag vir die 2016/17-boekjaar reeds bedenkinge gehad oor die bevoegdheid van die staat se rekenaarstelsel wat luidens die verslag nie verbeter het sedert die vorige boekjaar nie.

“Die stelsel is in 2013 ook binnegedring toe ʼn kuberkraker toegang tot die polisie se databasis verkry het en sodoende die identiteit van 17 000 polisie-informante of ‘fluitjieblasers’ bekom het. Die minister van staatsdiens en administrasie het toe in antwoord op ʼn parlementêre vraag van die VF Plus gesê daar is ‘verskeie veiligheidsmaatreëls’ getref om toekomstige kraking te vermy. Dit blyk nou dat dit nie voldoende was nie.”

Volgens Groenewald moet Sithole aan die publiek verduidelik hoe dit moontlik is dat die staat inligting het oor wie sy mees geheime inligtingstelsel binnegedring het, maar tot nou toe niemand in verband daarmee in hegtenis geneem het nie. “Dit is ook insiggewend dat dr. Mohapi sê hy het die ‘Boeremag-kwessie’ by die Valke aangemeld vir ondersoek. Dit spreek vanself dat ʼn staat se eie veiligheidsagentskap ʼn aangeleentheid van hierdie uiters sensitiewe omvang sal ondersoek. Dit wil nou voorkom asof ook dié agentskap nie meer in staat is om ʼn ondersoek van hierdie omvang te doen nie.”

“Ons is besorg dat sensitiewe en sleutelpersone in die Sita en FDA op só vriendskaplike wyse met Andre du Toit kontak gehad het terwyl hy in die tronk is,” het DA-LP Tim Brauteseth gesê. “Ons is besorg dat daar moontlik ʼn verband bestaan tussen die tipe finansiering wat van Sita se kant en van die SAPD se kant gedoen is.” Hy het bevraagteken of die geld uit “hierdie onreëlmatige kontrakte” aangewend word om die Boeremag of Boeremag-gevangenes te finansier.

ANC-LP Vincent Smith het gesê die e-posse is kommerwekkend en kan nie geïgnoreer word nie. “Daar is mense wat met die SAPD werk, binne Sita en binne FDA, so duidelik moet daar inligting gedeel word. Dit laat die vraag ontstaan hoeveel presies weet hulle en hoe kan hulle stelsels aan- en afskakel wat noodsaaklik is vir die veiligheid van die staat? Dit kan nie geïgnoreer word nie. Dis nóg ʼn geval van staatskaping. Die Sita is die sentrale stelsel in die regering en as jy dít kaap, dan kan jy enige ander stelsel in die regering kaap.”

Lede van die Boeremag is skuldig bevind op aanklag dat hulle in 2002 saamgesweer het om verskeie bomme te plant om die land omver te werp en ʼn rasseoorlog te begin. Die lede, insluitend Du Toit en sy broer, is skuldig bevind en is tronkstraf opgelê.

African News Agency het die departement van korrektiewe dienste gekontak en wag nog vir reaksie.