Coligny-moordsaak: Twee hoor oor borgtog

Betogers buite die Coligny-landdroshof tydens die beskuldigdes se vorige verskyning (28 April 2017). Foto: Verskaf

Uitspraak is vandag in die Coligny-landdroshof in Noordwes gelewer in die borgtogaansoek van Pieter Doorewaard (26) en Phillip Schutte (34).

Die mans is albei op borgtog van R5 000 elk vrygelaat. “As julle dit betaal, sal julle onmiddellik vrygelaat word en dan moet julle by die alternatiewe woonadresse bly wat julle aan die hof verskaf het,” het landdros Makgaola Foso gesê.

Die staat het die mans se borgtogaansoek teengestaan. Foso het in sy uitspraak gesê die twee weergawes van wat gebeur het, verskil hemelsbreed van mekaar en dat die hof hom nie kan verbind tot een van die twee weergawes nie. “Niemand is nog kruisondervra nie,” het Foso gesê.

“Die uitkenningsparade is nog nie gehou nie. Die oorsaak van dood is ook onduidelik,” het Foso verder verduidelik.

Foso het gesê hy het die uitspraak “afgewater” sodat dit nie akademies van aard is nie en die mense wat in die hof sit dit dus sal verstaan. Hy het verwys na ʼn saak van 1991 waarin die regter gesê het: “Die beskuldigde kan nie in aanhouding gehou word as afwagtingstraf nie. Hy is onskuldig tot hy skuldig bevind word. Die hof kan dus borgtog toestaan tensy dit wet en orde sal ontwrig.”

Foso het beklemtoon die beskuldigdes is eerste oortreders. “Hulle het paspoorte, maar het aangedui dat hulle dit aan die hof sal oorhandig as hulle moet. Dit beteken hulle is bereid om verhoor te word. Hulle het ook aangedui hulle sal onskuldig pleit. Albei is burgers van Coligny, hier gebore en grootgemaak. Die hof glo hulle sal aan die borgtogvoorwaardes voldoen. Die hof glo nie hulle sal die verhoor probeer vryspring nie, hulle het nie die hulpbronne daarvoor nie,” het Foso gesê.

Volgens Foso het Doorewaard en Schutte al verskeie kere vantevore kinders wat hulle met vermeende diefstal betrap het polisiestasie toe geneem sonder om hulle aan te rand. “Daar is geen bewyse dat hulle sal inmeng met die verhoor as hulle op borgtog vrygelaat word nie,” het Foso gesê.

“Hier is geen bewyse wat nie ten gunste van die twee beskuldigdes is nie. Maar een van die voorwaardes vir borgtog is dat as die beskuldiges vrygelaat word dit onmin onder die gemeenskap sal saai.”

Hy het spesifiek verwys na die twee stelle petisies wat aan hom oorhandig is en gesê dit is ʼn bewys dat die voorval die gemeenskap volgens kleurgrense verdeel het. Hy het ook gesê dis onduidelik of die protesaksie as gevolg van die voorval of dienslewering was.

“As ek na al die getuienis kyk, blyk dit dat die protesaksies as gevolg van dié voorval was. Albei beskuldigdes het aan die hof alternatiewe woonadresse verskaf waar hulle sou kon bly as borgtog toegestaan word. As hulle vrygelaat word, sal die protesaksies moontlik voortduur en dit sal mense vertroue laat verloor in Suid-Afrika se regstelsel. Maar die hof kan ook nie gyselaar gehou word nie,” het Foso gesê.

“Die staat het nie ʼn sterk saak teen die beskuldigdes gemaak nie. Hulle het self gesê as daar nie ʼn ooggetuieverslag was nie sou die saak nie voor die hof gedien het nie. Ek noem weer dat die uitkenningsparade nog nie gehou is nie,” het Foso gesê.

“Die hof moet die beskuldigdes se reg op persoonlike vryheid opweeg teen die belang van geregtigheid. Hulle is gesond en hulle werk, hulle sal dalk hul werk verloor as ons hulle aanhou. Ons weet ook nie hoe lank dit gaan wees tot die saak reg gaan wees vir verhoor nie. Daarom sal hulle onherstelbare skade ly as ons hulle aanhou. Wat as die ooggetuie sê dit is nie hulle nie?” het Foso gesê. “Almal het die reg op ʼn regverdige verhoor – dit sluit die reg om onskuldig geag te word tot skuldig bevind word in.”

Foso het uitgelig dat die beskuldigdes vir hul families moet voorsien. “Hulle het gesê hulle sal teenwoordig wees met die verhoor, nie met die ooggetuies of met die ondersoek inmeng nie en ook nie bewyse vernietig nie.”

Doorewaard en Schutte staan tereg op aanklag van moord op Matlhomola Jonas Mosweu (16). Die mans beweer hulle het hom en nog ʼn kind in hul werkgewer se landerye betrap waar hulle sonneblomme gesteel het. Hulle het glo vir die seuns gesê om op hul bakkie te klim om hulle na die polisiestasie te vat. Een seun het weggehardloop en Mosweu het agterop die bakkie geklim. Hy het glo egter van die bakkie afgespring toe die voertuig om ʼn draai spoed verminder het en is later aan sy beserings dood.

ʼn Polisiebeampte het getuig dat die betogings wat sedert Mosweu se dood Coligny geteister het weer kan opvlam indien die beskuldigdes op borgtog vrygelaat word. Die verdediging het egter aangevoer die staat se saak teen die beskuldigdes is nie baie sterk nie.

Meer as 1 000 mense het Sondag die begrafnis van Mosweu bygewoon. Supra Mahumapelo, die premier van Noordwes, het Sondag gesê Mosweu is “in die hande van wit mense dood”.

ʼn Groot groep mense het soos met vorige hofverskynings buite die hof saamgedrom en geëis dat die beskuldigdes nie op borgtog vrygelaat word nie.

Die hof het vroeër die week gehoor die enigste beweerde ooggetuie in die moordsaak is in ’n getuiebeskermingsprogram nadat die twee beskuldigdes in die saak hom glo die dag ná die beweerde moord by sy huis gedreig het.

Die staat beweer Doorewaard en Schutte het die seun van die bewegende bakkie gegooi en dat hulle hom gaan oplaai het omdat hulle besef het iemand het hulle gesien.

Lees alle vorige berigte oor Coligny op Maroela Media.