Duisende voorstelle vir ‘nuwe’ inperking ontvang

Hannes Noëth en Dirk Hermann. (Foto: Twitter/Solidariteit)

Solidariteit het die afgelope week duisende insette van Suid-Afrikaners ontvang wat hul stemme oor voortgesette inperking wil laat hoor.

Die tydperk van algehele afsondering wat vanaf 26 Maart vir 21 dae ingestel is, is Donderdagaand vir nog twee weke verleng. Die beperking van mense se beweging beteken ook ʼn beperking vir die ekonomie en Suid-Afrikaners is bekommerd oor die finansiële en ekonomiese gevolge wat ʼn verdere twee weke van algehele afsondering kan teweegbring.

Tydens ʼn opname die afgelope week op sosiale media, Solidariteit se krisissentrum en Maroela Media het Solidariteit aan Suid-Afrikaners gevra om voorstelle in te dien ten opsigte van hoe verdere inperking bestuur moet word. Omvattende voorstelle sal dan aan die president voorgelê word. Meer as 2 000 kommentare is in reaksie hierop ontvang. Die sorgvuldige ontleding van elke voorstel het die kerntemas bepaal en is daarvolgens in drie breë groepe ingedeel, naamlik:

• die terugkeer na volkome ekonomiese aktiwiteite;
• beperkte ekonomiese aktiwiteite tydens verdere inperking; en
• strenger inperking met minder ekonomiese aktiwiteite.

Solidariteit het reeds ʼn lys van amptelike voorstelle gefinaliseer oor hoe die regulasies aangepas behoort te word. Dié voorstelle is reeds aan die regering oorhandig. Maroela Media sal binnekort berig oor wat presies die voorstelle behels.

Suster Nomusa Mthethwa ondersoek inwoners vir Covid-19 in Umlazi, suid van Durban. (Foto: Zanele Zulu/ANA)

Voorstelle vanaf die publiek

Meer as die helfte van mense wat kommentaar gelewer het, het aangedui dat hulle nie ten gunste daarvan is dat die staat van inperking in sy huidige formaat moet voort duur nie. Die gevoel is dat volle ekonomiese aktiwiteite hervat moet word, maar dat streng maatreëls ingestel word om die verspreiding van die virus te bekamp. Hierdie maatreëls sluit in die verskaffing van maskers en ander toerusting aan werknemers. Die meeste ouers in hierdie groep is ook ten gunste daarvan dat skole so spoedig as moontlik moet heropen omdat ouers nie na hul kinders kan kyk as hulle weer moet gaan werk nie. Dit is ook vir hulle belangrik dat siek mense en mense wat hoërisikogevalle is, eerder van die huis af moet werk.

Uit hierdie groep meen 1 uit 10 dat volle ekonomiese aktiwiteite sosiale aktiwiteite moet uitsluit. Dit beteken dat mense slegs werk toe en huis toe sal kan gaan of inkopies sal kan doen, maar dat sport- en ontspanningsaktiwiteite in die nabye toekoms taboe moet wees. Selfs restaurante word hier as ontspanning beskou, en voorstelle dui daarop dat hierdie ondernemings vir hierdie tydperk slegs wegneemetes wat op bestelling geplaas word, moet voorsien.

Die tweede groepering mense voel dat die staat van inperking moet voortgaan soos wat dit tans doen. Volgens 3 uit elke 20 deelnemers moet regulasies ten opsigte van ekonomiese aktiwiteit verslap word, maar ten opsigte van gesondheid moet dit opgeskerp word.

Argieffoto ter illustrasie (Foto: Unsplash)

Hulle voel dat sekere besighede op ʼn meer permanente basis aanlyn en van die werknemers se huise af kan voortgaan, maar besef ook dat dit nie in alle gevalle moontlik sal wees nie. Daarom voel hulle dat mense of ondernemings wat slegs vanaf ʼn sakeperseel kan sake doen, daarmee voortgaan, mits dit op so ʼn manier bestuur word dat dit nie ʼn gesondheidsgevaar vir die werknemers of publiek inhou nie. Hulle is veral ten gunste van aflewerings en dat daar nie ʼn beperking op beskikbare artikels of dienste moet wees nie, maar dat mense slegs hul huise moet verlaat indien daar werklik vir hulle geen ander opsie is nie. Skofte is voorgestel vir ondernemings wat nie operasioneel kan wees sonder dat personeel teenwoordig moet wees nie.

Vir hierdie groep is dit belangriker dat kinders moet tuis bly en deur middel van kommunikasieplatforms met onderwysers in verbinding tree ten opsigte van skoolwerk. Hul oorheersende gevoel is dat skole onveilig is en die verspreiding van die virus sal bevorder. Daar is egter groot kommer oor kinders wat nie toegang tot die internet en ander hulpmiddels het nie.

ʼn Ander voorstel vir beperkte ekonomiese aktiwiteit is dat ʼn wyer verskeidenheid dienste en goedere as noodsaaklik bestempel moet word te midde van die inperking. Met die draai van die seisoen was wintersklere veral hoog op hierdie lys. Gereedskap en ander hardeware asook tuingereedskap is ook as voorbeelde voorgehou. Die gevoel is egter dat iets wat nie binne hierdie “oorlewingsraamwerk” val nie en nie aanlyn bedryf kan word nie, ongelukkig nie operasioneel kan wees nie. Hul gevolgtrekking is dat gesondheid swaarder weeg as die ekonomie.

ʼn Totaal van 5%, dit wil sê 5 uit elke 100, van deelnemers voel dat inperking strenger toegepas moet word. Hulle voer aan dat die virus vinniger sal versprei, selfs met die huidige maatreëls in plek. Voorstelle sluit in dat slegs mediese personeel en veiligheidsdienste hul huise mag verlaat om te gaan werk en dat die inperking vir ten minste nog drie weke ná die aanvanklike datum moet voortduur om werklik die kurwe te verplat. Vrees dat hospitaalbeddens en ventilators nie genoeg sal wees nie, was van die grootste bekommernisse.