Foto’s: Treinstasie se tuine ná jare weer opgeknap

Die treinstasie in Grootbrakrivier was eens op ‘n tyd ‘n groot toeriste-aantreklikheid (Foto: Verskaf)

Die tuine van Grootbrakrivier se historiese treinstasie was eens op ʼn tyd ʼn skouspelagtige botaniese juweel, maar het oor die jare verwaarloos geraak. Gemeenskapslede het egter genoeg gehad van dié verval en self ingespring om die tuine tot hul eertydse glorie te herstel.

Lede van die Grootbrakrivier-bewarea kom nou elke Woensdag bymekaar om die tuine skoon te maak en op te knap.

Dié tuine – van sowat 1,7 ha – is in 1942 gestig en behoort aan Transnet. Dit was oor die jare die treinstasie se trots met sy inheemse plantegroei, veelvuldige waterkenmerke (soos fonteine en watervalle), droë klip-terrasmure, wandelpaaie en versorgde grasperke.

Volgens Vivienne Holt, die stigter van die opknappingsprojek en lid van die bewarea, is die tuine tot in die middel 1990’s aktief deur die gemeenskap benut en troues is selfs in dié pragtuine gehou.

“Die tuine was ʼn plek waar die gemeenskap bymekaargekom en die lewe saam gevier het,” sê Holt aan Maroela Media.

Die tuine het selfs nasionale erkenning gekry.

“Treinstasies landwyd het destyds meegeding om in aanmerking te kom vir die Lady Duncan-trofee vir die mooiste tuine. Die Grootbrakrivier-stasie se tuine het vier keer dié trofee verower.”

Gedurende die afgelope ongeveer 30 jaar het die tuine egter verwaarloos geraak, met die wandelpaadjies wat met gras toegegroei is en van die inheemse plante wat bedek is met onkruid. Die tuine het ook onder vandalisme en diewe deurgeloop.

“Dit is hoofsaaklik omdat die tuine nie meer onderhou word soos voorheen nie. Transnet het vroeër jare sy eie span gehad wat daarna omgesien het.”

Die gemeenskap het ook nie meer die tuine soos vroeër jare benut nie, namate die passasierstreine al hoe minder geloop het.

Die tuine herleef

Holt het die tuine sowat drie jaar gelede herontdek en besluit om in samewerking met haar mede-bewarea-lede ʼn projek te onderneem waarin hulle die tuine opknap sodat dit weer behoorlik waardeer kan word. Die nodige toestemming vir die opknapping is by Transnet gekry.

Daar is twee botaniste onder dié lede wat help om van die plante te identifiseer.

“Met die skoonmaak van die onkruid ontdek ons wonderlike inheemse plante en bome van tot 80 jaar oud. Elke dag is soos ʼn skattejag.”

Die span het ook naambordjies by die plante en bome begin oprig om besoekers te laat voel asof hulle in ʼn botaniese tuin loop.

Daar is tydens die Covid-19-pandemie tydelik halt geroep met die projek, maar die opknappingspan het vanjaar weer volstoom met die projek weggespring.

“Eers het ons die projek uit ons eie sakke gefinansier, maar ons het vanjaar ʼn borg gekry, naamlik Rowland and Leta Trust. Hulle gaan ons vir ʼn jaar finansier sodat ons die nodige gereedskap vir die projek kan koop en ook twee werkers – wat ons in die tuin help – kan betaal. Só skep ons in die proses ook werk.”

Holt sê die skoonmaak van die tuine kan moontlik nog die volgende ses tot sewe maande duur en van daar af sal gereelde onderhoud van die tuine nodig wees.

Die bewarea wil met die opknappingsprojek die tuine weer aan die gemeenskap “teruggee” en ook weer toeriste na die tuine lok. Hulle wil boonop die geskiedenis van tuine in die proses bewaar.

“Ons wil hê inwoners en toeriste moet weer die tuine besoek en die ruimte geniet, aangesien dit só ʼn spesiale plek is. Hulle moet weer op die wandelpaadjies tussen die bome rondwandel.”

Vir Holt en die opknappingspan het die tuine ook ʼn spesiale plek geword waar hulle opnuut “vrede” ervaar.

Sy sê hulle gaan egter nie die fonteine en watervalle weer kan herstel soos dit vroeër jare gelyk het nie, aangesien dit ʼn ingewikkelde stelsel is wat baie geld sal kos om te herstel en baie werk verg om te onderhou. “Destyds is die treinpassasiers met die rustigheid van lopende fonteine en watervalle begroet, maar dit sal net nie in die lange duur volhoubaar wees nie.”