Gigaba se getuienis wys Ramaphosa se probleem

Malusi Gigaba, minister van binnelandse sake. Foto: ANA

Presies hoe moeilik dit gaan wees vir pres. Cyril Ramaphosa om van die meer dikvellige lede van die Zuma-nalatenskap in sy kabinet ontslae te raak, het in die vroeë oggendure duidelik geword toe die minister van binnelandse sake, Malusi Gigaba, getuienis gelewer het oor sy rol in staatskaping.

Anders as die gerespekteerde Nhlanhla Nene, wat in diens van die land sy bedanking as minister van finansies aangebied het omdat hy die Guptas aan huis besoek het toe hy minister was, het Gigaba geweier om te erken sy verbintenis met die berugte Guptas is hoegenaamd ʼn probleem.

Dit is ten spyte daarvan dat hy die Guptas so ter wille was dat hy aan hulle op ʼn kortpad-wyse Suid-Afrikaanse burgerskap toegestaan het, as minister van finansies min tot niks teen staatskaping gedoen het nie, en weens sy onvanpaste gedrag die land tot skade en skande was in die rukkie dat die gediskrediteerde oudpres. Jacob Zuma hom in politieke beheer van die land se finansies geplaas het.

Boonop het die Noord-Gautengse hooggeregshof bevind dat hy – oor ʼn afsonderlike kwessie – meineed gepleeg en die Grondwet ondermyn het, en het die drakoniese visumregulasies wat hy as persoonlike kruistog ingestel het tydens sy vorige ampstyd as minister van binnelandse sake soveel skade aan die ekonomie aangerig dat dit herroep moes word.

Maar toe Gigaba laat gister om ongeveer 22:00 aan die beurt kom om sy getuienis tydens ʼn marathonsessie van die parlementêre portefeuljekomitee oor binnelandse sake se ondersoek na staatskaping te lewer, het hy geweier om enige eie fout in te sien.

Hy het erken hy het die Guptas verskeie kere aan huis in die Johannesburgse spogbuurt Saxonwold gaan spreek en ook verskeie funksies van die familie bygewoon, maar anders as Nene dink hy nie dit was onvanpas nie. Hy voer trouens aan hy het daardeur gehelp om sosiale binding (in die land) te bevorder.

Gigaba het ontken dat hy die Guptas ter wille was of dat hulle enige invloed oor hom uitgeoefen het. Volgens hom was hulle niks meer as kennisse nie. Hy meen die wyse waarop sy verbintenis met die Guptas bevraagteken word, is net ʼn poging om hom te beswadder.

Toe hy gevra is watter ander ministers by Gupta-familiefunksies was, het hy beweer dit het niks met hul verkryging van Suid-Afrikaanse burgerskap te doen nie en geweier om die vraag te beantwoord.

Volgens Gigaba kan hy nie onthou hoeveel keer hy by die Gupta-woning was, of wanneer hy daar was nie. Hy meen wel hy was minder as vyf keer daar.

Hy kan ook nie onthou of enige Gupta-familielede hom ooit op sy selfoon gebel het nie. Gigaba ontken hy het die Guptas ooit buite Suid-Afrika ontmoet.

Ondanks die bedenklike wyse waarop Suid-Afrikaanse burgerskap aan die Guptas toegestaan is – Gigaba het as minister self ʼn bydraende rol hierin gespeel en niks gedoen om dit reg te stel toe die hele gemors op die lappe gekom het nie – meen Gigaba daar is niks in die beskikbare getuienis voor die kommissie, of in die GuptaLeaks-e-posse, wat daarop dui dat hy verkeerd opgetree het nie.

Hy blyk geen verantwoordelikheid daarvoor of deelkragtigheid daaraan te voel dat sy spesiale raadgewer, Thami Msomi, opdragte aan personeel gegee het om versoeke om visums van Gupta-maatskappye, en spesifiek van die bedryfshoof van die Gupta-maatskappy Oakbay, Ashu Chawla, deurgaans vinnig goed te keur nie.

As Gigaba se houding enigsins ʼn aanduiding is, kan Ramaphosa heelwat verdere probleme te wagte wees van die oorblywende Zuma-vertrouelinge in sy kabinet. Anders as Nene sal hulle nie foute erken nie, en soos nete klou aan hul posisies en voordele. Dit, tesame met die feit dat soveel afgedankte ministers nie hul parlementsetels ontruim het nie en dus teenwoordig bly in die gange van mag, is twee van die sterk aanduidings dat die magstryd in die ANC voortduur, dat die president se teenstanders meen hulle het nog ʼn terugvegkans en dat Ramaphosa dus op sy hoede sal moet bly.