Kovsies verduidelik oor ‘boeke’ by skrootwerf

Die joernale wat op die skrootwerf in Bloemfontein afgelaai is (Foto: Verskaf)

Die Universiteit van die Vrystaat (UV) het Dinsdag gesê gerugte dat hy 20 ton Afrikaanse boeke na ʼn ashoop verwyder het om verpulp te word, is onwaar.

Dit volg nadat foto’s van dié boeke wat na bewering by ʼn skrootwerf afgelaai is om vernietig te word, die wenkbroue van akademici en talle op sosiale media laat lig het.

Onsekerheid het geheers oor 20 ton boeke wat by ʼn skrootwerf in Bloemfontein laat weeg is voordat dit glo bestem was om verpulp te word.

Brendon Muller, mede-eienaar van Avery Scrap Metal and Glass Recyclers in Bloemfontein, het Dinsdag aan Maroela Media gesê ʼn vullisverwyderaar van die universiteit het vandeesweek dié 20 ton boeke by sy skrootwerf kom weeg. Hy sê hy en die mede-eienaars van die skrootwerf, Neels en Casper de Villiers, het besluit om die boeke aan te koop, eerder as om dit te laat verpulp. Muller het bevestig dat die universiteit op navraag ingestem het dat hy die boeke mag aankoop.

“Ons wou nie toelaat dat al dié boeke met ʼn ryk geskiedenis sommer net verlore raak nie. Ons het dus in kontak getree met die universiteit in die hoop dat ons die boeke sal kan aankoop. Ons is verheug dat hulle ingestem het en baie bly dat ons die boeke nou vir tyd en wyl veilig hier by ons kan bewaar,” sê hy.

Volgens hom dateer meeste van die boeke en joernale uit die laat 1800’s en die vroeë 1900’s. Hy sê daar is onder meer talle gebinde weergawes van Taalgenoot, Landbouweekblad, Farmer’s Weekly en Die Brandwag. Tussen die boeke is glo ook baie biologie- en fisikaboeke.

Die joernale wat op die skrootwerf in Bloemfontein afgelaai is (Foto: Verskaf)

Lacea Loader, ʼn woordvoerder vir die universiteit, het Dinsdag op navraag van Maroela Media, gesê dat slegs joernale deur die universiteit na die ashoop gestuur is om verpulp te word, en nie boeke nie.

Loader sê Francis Petersen, vise-kanselier en rektor van die UV, het ná sy aanstelling vroeër vanjaar opdrag gegee om nuwe maniere te ondersoek oor hoe die kampus se biblioteek gebruik kan word en as ʼn “wêreldklas” biblioteek geklassifiseer kan word. Petersen se visie vir die biblioteek was glo een wat “visuele ruimtes insluit wat veeldoelige leer insluit” met ʼn klem op “studente-ervarings wat [studente se] akademiese sukses lewenslank ondersteun”.

Hy het glo ook voorstelle van ʼn hersiening wat in 2014 voltooi is en ʼn tweede oorsigtelike hersiening wat vanjaar voltooi is, in ag geneem. Dié hersienings het glo aanbeveel dat die biblioteekboeke aansienlik verklein word deur net 35% van die boeke in die biblioteek te hou en die ander boeke in veilige bewaring naby aan die biblioteek te stoor vir “in geval” studente daartoe sou wou toegang hê.

Om die versameling te verminder het die biblioteek en die inligtingsdienste onlangs ʼn voorraadopname gedoen en met ʼn invorderingsassesseringsprojek begin om uiteindelik die boeke se finale ligging te bepaal.

Die joernale wat op die skrootwerf in Bloemfontein afgelaai is (Foto: Verskaf)

“Geen boeke is weggegooi nie, maar wel ʼn paar joernale,” sê Loader. “Die projek in voorraadopname en invorderingsassessering het uiteindelik behels om te besluit watter boeke op die biblioteekrakke sal bly en watter boeke op ʼn veilige plek gestoor sal word. Die kriteria wat gebruik is, was die gebruik van die biblioteekboeke oor die afgelope 20 jaar. Boeke wat die afgelope 20 jaar gebruik is, is op die rakke gehou. Boeke wat glad nie in die laaste 20 jaar gebruik is nie, is uit die biblioteek verwyder en na ʼn veilige plek geneem. Dié boeke is steeds beskikbaar vir studente en kan maklik na die biblioteek gebring word wanneer dit nodig is.”

Sy sê daar is wel van sommige joernale ontslae geraak, maar dat dié joernale gedigitaliseer is. “Die joernale wat gedigitaliseer is en dus van die rak verwyder is, is joernale wat vir etlike jare nie meer gebruik word nie. Sommige van die joernale is minder as ses keer ʼn jaar uitgeneem. Dit is egter steeds aanlyn beskikbaar. In die hele projek is sommige van die joernale op ʼn veilige plek gestoor, terwyl die res gedigitaliseer is. Dit is geredelik beskikbaar vir studente om te gebruik.”

Muller het gesê talle organisasies soos onder meer AfriForum, Solidariteit en talle onafhanklike tweedehandse versamelaars het reeds aangedui dat hulle sommige van die boeke weer by hom wil aankoop.