Oudhoof van weermag sterf

Jannie Geldenhuys. Foto: Reint Dykema

Genl. Jannie Geldenhuys (83), hoof van die Suid-Afrikaanse Weermag (SAW) in die onstuimige tydperk van 1985 tot 1990, is vroeg Maandagoggend in ʼn versorgingsoord in George oorlede. Sy vrou, Marié, en kinders was by hom ten tyde van sy dood.

Geldenhuys, wat op 5 Februarie 1935 op Kroonstad in die Vrystaat gebore is, het in 1954 by die weermag aangesluit. As hoof van die SANW was hy betrokke by die onderhandelings wat in 1989 tot die einde van die Grensoorlog gelei het.

Genl.maj Roland de Vries, wat in 1999 as adjunkhoof van die Suid-Afrikaanse Leër uitgetree het, onthou Geldenhuys as “ʼn ongelooflike mens en ʼn baie goeie leier vir sy soldate vir wie hulle matelose respek gehad het”.

“Hy was ʼn generaal wat voor in die linie was en dikwels in gevegsvoertuie saam in Angola aan gevegte deelgeneem het,” sê De Vries. “Hy het geweldige onderskraging gebied, maar sou nooit inmeng in die proses nie.”

De Vries, self die skrywer van drie boeke oor oorlogvoering, onthou Geldenhuys vir sy nederigheid en toeganklikheid, as “iemand met wie ʼn mens kon gesels”.

Frans du Randt, familiewoordvoerder, sê in ʼn verklaring: “Dit was alombekend dat genl. Geldenhuys die afgelope paar jaar aan alzheimersiekte gely het en hy is in sy laaste dae baie goed versorg in die Jura Care Village in George.”

Du Randt sê Geldenhuys sal veral onthou word as die weermaghoof in wie se termyn “Suid-Afrika se geskiedenis rigtinggewend verander het”. In sy ampstermyn is die land deur enorme konflik gekenmerk – intern en ekstern.

“As hoof van die weermag het hy hom uitstekend van sy taak gekwyt. Hy het ook ’n leidende rol gespeel as een van die hoofonderhandelaars vir die onafhanklikheid van die destydse Suidwes-Afrika.”

Benewens ʼn boek oor sy ervarings as generaal wat in 1995 verskyn het, het hy ook Dié wat gewen het: Feite en fabels van die Bosoorlog (2009), At the front: A general’s account of South Africa’s Border War (2009) en Ons was daar – Wenners van die oorlog om Suider-Afrika geskryf. Dit het in 2011 verskyn en is ook in Engels as We were there – Winning the war for Southern Africa uitgegee.

Hy word oorleef deur sy eggenote, dogters, Annamarié en Lollie, seun, Bruwer, skoonseun, Steyn van Niekerk, en sy enigste kleinkind, Harper-Martin. Die egpaar se oudste seun, maj. Harper Martin Geldenhuys, het in 1991 in ʼn fratsongeluk op Pomfret in Noordwes gesterf.

Geldenhuys, wat in Pretoria gewoon het, is die afgelope paar dae in ʼn versorgingsoord in George versorg.

Die verassingsdiens is ʼn private geleentheid vir die familie. ʼn Gedenkdiens sal Donderdag 20 September om 10:00 in die NG kerk Pretoria-Oos (Ooskerk), hoek van Lynnwood- en Kirknessstraat (oorkant Loftus Versfeld), plaasvind.