Plaasveiligheid: Organisasies ‘versigtig optimisties’ na vergadering met polisiehoof

(Foto: Bongani Mbatha/ANA)

Die landbouorganisasies TLU SA en Agri SA, asook die burgerregtegroep AfriForum sê hulle is bemoedig ná hul vergadering met die polisie oor landelike veiligheid.

Verteenwoordigers van dié groepe het Maandag met genl. John Khela Sitole, nasionale polisiehoof, in Pretoria vergader.

Kwessies soos gemeenskaplike vertroue, die reservistestelsel, ʼn beraad oor landelike veiligheid en pogings om misdaad op die platteland te bestry, was op die agenda tydens die vergadering met Sitole en verskeie van sy senior offisiere.

Sitole het die organisasies verseker dat die polisie verbind is tot die prioritisering van misdaad in landelike gebiede – op ʼn proaktiewe en reaktiewe manier.

Genl.maj. Chris van Zyl, adjunkhoofsbestuurder van TLU SA, het gesê hy het die indruk gekry dat die polisie deeglik kennis neem van die sake wat betrokkenes bekommer. Van Zyl sê die minister van polisie, Bheki Cele, se vroeëre uitsprake op Normandien – waar hy met inwoners vergader het – het verhoudings tussen die polisie en rolspelers op ʼn paar vlakke versuur.

Van Zyl sê hoewel die verhouding tussen die polisie en inwoners op sommige gebiede uitstekend is, is daar ander plekke waar dit allermins die geval is. Dit is ʼn opvatting wat deur AgriSA en AfriForum gedeel word.

Van Zyl sê TLU SA het die mate van geweld wat in sommige gevalle by plaasaanvalle en -moorde betrokke is, ook met Sitole bespreek. Hy sê die geweld wat gebruik word, is dikwels heeltemal buite verhouding met dít wat eindelik deur aanvallers gebuit word.

Hy sê die doeltreffende gebruik van misdaadintelligensie is ook bespreek. In sommige gevalle ry aanvallers honderde kilometers na die misdaadtoneel en vrae word gevra oor tot watter mate die aanvalle georganiseer word.

“Ek dink dit was ʼn oop gesprek en ons het die geleentheid gehad om die dinge wat ons bekommer, met die polisie se bestuur te bespreek. Ons sal egter moet sien hoe dit verder gevoer word, want dit is waar die antwoord gaan lê.

“Ek dink [Sitole] het begrip vir ons probleem, maar die sukses lê nie noodwendig op nasionale vlak nie.”

Tommie Esterhuyse, voorsitter van AgriSA se landelike veiligheidskomitee, het gesê het gesê hy is “versigtig optimisties” na afloop van die vergadering.

Esterhuyse het gesê hy is wel positief oor Agri SA, TLU SA en AfriForum wat hande vat oor die kwessies van landelike veiligheid.

“Ons wil graag sien hoe besluite eindelik in werking gestel en uitgevoer gaan word,” het Esterhuyse gesê.

Esterhuyse het ook verwys na Cele se uitbarsting verlede maand en die uitwerking wat dit gehad het.

“Cele het verhoudings waaraan daar baie lank gewerk is, in ʼn oomblik van woede afgebreek,” het hy gesê.

Hy stem egter met Van Zyl saam dat die verhouding met Sitole en sy topbestuur meer gemoedelik is.

Ernst Roets, hoof van beleid en aksie by AfriForum, het gesê die organisasie is positief oor sommige van die uitsprake wat Sitole by die vergadering gemaak het, maar nie té optimisties dat dit tot tasbare resultate gaan lei nie.

“Dit lyk ook of die polisiehoof en die minister [van polisie] mekaar weerspreek. Ons is oortuig dat die oplossing nie by die regering lê nie, maar dat gemeenskappe self sal moet inspring. As die regering wél iets doen, is dit ʼn bonus,” het Roets gesê.

“Ons is positief oor die stellings wat gemaak is, maar daar is nie politieke wil nie.”

Roets sê ook die verhouding tussen inwoners en die polisie in ʼn spesifieke gebied verskil beduidend. In sommige gevalle is daar uitstekende samewerking op voetsoolvlak, terwyl dit op ander plekke glad nie die geval is nie.

“Ons weet in gemeenskappe waar mense hulself organiseer en patrollies doen, is daar ʼn afname in misdaad.”

Die groepe het ooreengekom dat kwartaalliks vergader gaan word om vordering met die inwerkingstelling van die landelike veiligheidstrategie en die implementering van besluite wat geneem is, te monitor.