Pres. Cyril Ramaphosa tydens die debat oor die begrotingsrede in die Nasionale Vergadering (17 Julie 2019). (Foto: Jairus Mmutle/GCIS)
Die nasionale leiers van die DA, VF Plus en ACDP het elkeen Woensdag in hul parlementêre toesprake oor die presidensie se begrotingspos vir pres. Cyril Ramaphosa gekasty oor sy ontkenning van plaasmoorde en sy gebrek aan meelewing met plaasmoord-slagoffers.
Mmusi Maimane (DA), dr. Pieter Groenewald (VF Plus) en eerw. Kenneth Meshoe (ACDP) het al drie Ramaphosa uitgedaag om ʼn plan deur die staat te dryf teen die plaasmoord-euwel.
Op die keper beskou was die debat van sowat ses uur (veral die eerste deel, toe partyleiers aan die woord was) van ʼn aansienlik hoër standaard as die norm in die Suid-Afrikaanse parlement. Die partye het hul ondersteuners se beleidsvoorkeure en kwellings nie net vasgevat nie, maar ook hoflik na mekaar se standpunte geluister.
In ʼn ongewone wending het ANC-sprekers deur die bank gefokus op die noodsaak van nie-rassigheid en versoening, en baie min gehamer op die onregte van die verlede. In ʼn sterk aanduiding van die wyse waarop die ANC die afgelope twee weke in verskeie stadsrade, onder meer Johannesburg en Tshwane, toenadering tot die DA-geleide opposisie eerder as die EFF te soek, het die minister in die presidensie, Jackson Mthembu, ʼn striemende aanval op die EFF gedoen oor dié party se assosiasie met korrupsie en wat hy prontuit as hul rassisme bestempel het.
Ramaphosa het in sy toespraak sterk gefokus op konkrete voorstelle om die ekonomie te verbeter. Hy het omvattende en gedetailleerde planne teen jeugwerkloosheid onderneem, en het daarin, soos in die res van sy toespraak, markgedrewe eerder as staatsgedrewe oplossings gepredik.
Van die praktiese stappe tot ekonomiese verbetering sluit in die verandering van visumregulasies sodat hoogs geskoolde immigrante en toeriste makliker na Suid-Afrika kan kom en aktief gewerf kan word – nie net ongeskoolde en dikwels onwettige immigrante nie.
Oor die verval van munisipale dienste het die staatshoof aangekondig die presidensie gaan op die vlak van distriksmunisipaliteite steun verskaf sodat goed gekwalifiseerde amptenare meer as een munisipaliteit tegelyk kan bedien, en dat ontwikkeling meer holisties en samehangend uitgevoer kan word.
Hy het onderneem dat ministers meer gereeld in die parlement verantwoordbaar gehou sal word deur die bywoon van vraetyd en vergaderings van portefeuljekomitees, asook deur die tydige beantwoording van skriftelike parlementêre vrae.
Die presidensie is volgens Ramaphosa goed op pad om sy doelwit te bereik om binne die volgende vyf jaar R1,3 triljoen se nuwe beleggings in die Suid-Afrikaanse ekonomie te werf. Streng prestasie-ooreenkomste sal teen 1 September met alle nasionale ministers onderteken word. In reaksie hierop het Maimane namens die DA versoek dat die ooreenkomste openbaar gemaak word sodat die prestasie van ministers openlik gemonitor kan word.
Ramaphosa het ʼn aksieplan vir ekonomiese groei aangekondig met die volgende fokuspunte:
* Kleinsake-ontwikkeling;
* Die ontginning van noemenswaardige, onlangs ontdekte olie- en gasbronne aan die Suid-Afrikaanse kus;
* Toerismebevordering;
* ʼn Nuwe oorkoepelende industrialisasie-strategie;
* Die uitskakel van rompslomp sodat Suid-Afrika in die top-50 van die Wêreldbank se “Ease of doing business”-ranglys opgeneem sal word;
* Hulp van kundiges om maatskappye te help om minder mense af te dank;
* Vermeerdering van spektrum om internettoegang uit te brei en te versnel;
* ʼn Daadwerklike regeringsplan om spesifiek werkers op konstruksieterreine te beskerm teen geweld en afpersing;
* Die dringende afhandeling van die departement van energie se geïntegreerde hulpbronneplan;
* Ontwikkeling van township-entrepreneurs;
* Die stabilisering van Eskom en
* Die finalisering van die grondhervormingsbeleid met die fokus op die herverdeling van staatsgrond vir individue se eienaarskap – ʼn voorkeurprogram onder regstreekse aanvoering van adj.pres. David Mabuza.
Pres. Cyril Ramaphosa en sy adjunk, David Mabuza, tydens die debat oor die begrotingsrede in die Nasionale Vergadering (17 Julie 2019). (Foto: Jairus Mmutle/GCIS)
Ramaphosa het gesê elkeen wat skuldig is of was aan wanbestuur van of korrupsie by staatsbeheerde ondernemings sal gearresteer word.
In ʼn openlike breuk met die Zuma-jare het Ramaphosa onderneem dat die regering weer sal begin om met die land se intellektuele te onderhandel oor die oplossing van landsprobleme.
Die volgende spreker was die ANC se adjunkhoofsweep, Dorries Dlakude, wat bykans haar hele toespraak gewy het aan die noodsaak van nie-rassigheid, versoening en wedersydse respek vir mekaar se eiesoortigheid. Sy het trouens aangevoer dat eenheid in Suid-Afrika slegs bereik kan word deur respek vir eiesoortigheid.
Maimane het vervolgens die DA se inset gelei. Hy het gesê eenheid en nie-rassigheid is noodsaaklik in Suid-Afrika – mense moet ophou om rasseverdeeldheid te saai of hulle in rasgebaseerde hoekies terug te trek.
Hy het voorgestel dat meer beleggings in die Suid-Afrikaanse ekonomie getrek kan word as maatskappybelasting verlaag word tot 15%.
Hy het Ramaphosa ook ernstig versoek om meer aandag te gee aan moorde op boere en plaaswerkers, en plaasmoorde openlik en deurgaans te veroordeel.
Maimane het reguit gesê die regering se beleid van swart ekonomiese bemagtiging het misluk en moet geskrap word. Die DA glo bemagtiging moet geskied deur die toestaan van aandele in die huidige staatsbestuurde ondernemings aan die algemene bevolking, die toestaan van titelaktes vir private eienaarskap van eiendom oral in die land – ook in gebiede wat tans kommunaal deur tradisionele leiers beheer word – waarborge vir pensioenbeleggings en spaargeld, en oor die algemeen die wegbeweeg van die idee van ʼn staatgedrewe ekonomie.
Maimane het aangevoer Ramaphosa praat te veel en doen te min, en formuleer meer beleid as wat hy prakties uitvoer. Niemand is byvoorbeeld al vervolg vir korrupsie weens staatskaping nie.
Hy het gesê Ramaphosa behoort self die regskoste van sy stryd teen die openbare beskermer, adv. Busisiwe Mkhwebane, te betaal eerder as om die belastingbetaler te laat opdok, en hy het die president gevra om Donderdag in sy repliek volledig te antwoord op oudpres. Jacob Zuma se getuienis voor die Zondo-kommissie na staatskaping dat Ramaphosa die ontplooiing van politici en amptenare gekoördineer het tydens die Zuma-bewind. “U was mos Nommer Een se Nommer Twee,” het Maimane gesê.
Julius Malema, EFF-leier, het beelde uit die Ierse digter WB Yeats se gedig “The Second Coming” aangehaal om aan te voer onder Ramaphosa val die staat uitmekaar want elkeen trek in sy eie rigting sonder behoorlike leiding.
“Eskom raak al erger, en dit help nie om Eskom se funksies te onderverdeel nie, want al wie daaruit gaan voordeel trek is die konsultante van Investec, Goldman Sachs en Rothschild’s wat daardie planne opgetrek het sodat hulle ʼn fortuin as konsultante kan verdien,” het Malema aangevoer.
“Transnet verswak, SAL gaan agteruit, Denel sukkel om salarisse te betaal en die grootste gemors is by die Openbare Beleggingskorporasie wat u oorgelaat het aan ʼn kapitalistiese kliek insluitend oudminister Trevor Manuel en sy vrou, Maria Ramos,” was Malema se interpretasie.
Die EFF-leier wou ook weet waarom Ramaphosa die konvensie laat vaar het om die dienende adjunkminister van finansies op die raad van die Openbare Beleggingskorporasie te laat dien. Volgens Malema is dit waarskynlik omdat die nuwe adjunkminister, dr. David Masondo, te ingelig, intelligent, gekwalifiseerd en selfstandig is om deur Ramaphosa en Manuel geboelie te word, “want hy is nie ʼn jabroer nie”.
“U is nie in beheer van die land nie. U dra u verantwoordelikhede oor aan daardie kapitalistiese kliek. So byvoorbeeld is Edward Kieswetter, die nuwe hoof van die Suid-Afrikaanse Inkomstediens, ʼn hegte vriend van Trevor Manuel,” aldus Malema.
Jackson Mthembu, minister in die presidensie, tydens die debat oor die begrotingsrede in die Nasionale Vergadering (17 Julie 2019). (Foto: Jairus Mmutle/GCIS)
Malema het die nasionale direkteur van openbare vervolgings, adv. Shamila Batohi, veroordeel dat sy ten gunste van geldelike steun uit die private sektor vir die werk van die nasionale vervolgingsgesag is, omdat dit volgens Malema tot omkopery kan lei.
Laastens het ʼn opgeklitste Malema verduidelik hoekom sy party so vurig teen die kabinetsaanstelling van die minister van openbare ondernemings, Pravin Gordhan, is. Malema voer aan Gordhan en sy beweerde medewerkers teiken hom (Malema) al sedert 2010 omdat hy wanbestuur by die Inkomstediens aangemeld het. Hy het gesê die Gordhan-groep se volgende teiken is die minister van menslike nedersettings, water en sanitasie, Lindiwe Sisulu.
Die EFF-leier meen Gordhan het geen respek vir swart mense nie en dat hy moes maak soos die adjunkpresident en gewag het tot sy naam skoon is voor hy ʼn kabinetspos aanvaar. “Ons het niks teen Gordhan persoonlik nie, maar ons beswaar teen u (Ramaphosa se) optrede is dieselfde as die rede waarom ons vir Zuma beveg het – ons sal nie die ondermyning van die openbare beskermer as instelling duld nie, ongeag wie die pos beklee.”
Malema het afgesluit met die onderneming dat die EFF binnekort wetgewing gaan indien vir onteiening sonder vergoeding, die permanente aanstelling van alle tydelike werkers en die nasionalisering van die Reserwebank.
Adjunkpres. David Mabuza tydens die debat oor die begrotingsrede in die Nasionale Vergadering (17 Julie 2019). (Foto: Jairus Mmutle/GCIS)
Op sy beurt het adjunkpresident Mabuza se toespraak gefokus op die onwenslikheid van rasverdelende uitsprake op sosiale media deur mense van alle rasse, die verligting van armoede en die bestryding van MIV/vigs.
Hy het sy toespraak afgesluit met ʼn ongewoon innige betuiging van sy bewondering vir Ramaphosa, en het die president verseker dat hy altyd op hom as adjunk se steun kan staatmaak – in tye van voorspoed én teenspoed. Dit was ʼn klaarblyklike poging van Mabuza om sy politieke kleure te wys te midde van bewerings dat hy en Ramaphosa se politieke vennootskap wankel.
Namens Inkatha het die IVP-leier, prins Mangosuthu Buthelezi, op probleme binne die presidensie se begrotingstoewysing gewys en gesê ʼn parlementêre portefeuljekomitee is nodig vir oorsig oor die presidensie, want dis onmoontlik vir LP’s om daarsonder ʼn ingeligte mening te hê oor die tersaaklike begroting.
Buthelezi het gewys op skerp toenames in die kostes van konsultante, spyseniering en reise, en dat daar 49 mense meer werk in die presidensie as wat die begroting toelaat.
Dr. Pieter Groenewald, VF Plus-leier, het gevra dat twee Suid-Afrikaanse ambassadeurs, Bruce Koloane in Den Haag en Zindzi Mandela in Kopenhagen, teruggeroep word weens betrokkenheid by onderskeidelik staatskaping en rassisme. Terwyl LP’s van die ANC en EFF doodstil was oor Koloane se terugroeping het hulle luidrugtig vir Groenewald uitgejou oor sy mening rakende Mandela.
Groenewald het Ramaphosa baie ernstig versoek om plaasmoorde in die openbaar te veroordeel soos twee ANC-premiers, David Makhura van Gauteng en Job Mokgoro van Noordwes, reeds gedoen het. “Waarom doen u dit nie?” het Groenewald gedemp aan Ramaphosa gevra.
Die VF Plus-leier het ook voorgestel dat misdaad beter bekamp kan word as die polisie toegang verkry tot die vingerafdruk-databasis van die departement van binnelandse sake.
Groenewald het gesê rassediskriminasie moet afgeskaf word en verbruikers moet vir munisipale dienste betaal.
Vir die ACDP het eerw. Kenneth Meshoe ook gevra Ramaphosa moet optree teen plaasmoorde. Die ACDP-leier het sy kommer oor stygende staatskuld uitgespreek.
Toe was dit Jackson Mthembu se beurt as minister in die presidensie, en hy het die roede nie gespaar teen die EFF nie. Hy het gesê sy waarskuwing aan sy dogter is om so vinnig moontlik weg te hardloop as iemand in EFF-drag enige belangstelling in haar toon.
Mthembu het die EFF as anargiste uitgekryt betreffend hul stryd teen Gordhan. Hy het daaraan toegevoeg dat die EFF Indiërs haat en rassisties is. “Waarom is die EFF eintlik so erg teen minister Gordhan gekant? Omdat hy staatsbestuurde ondernemings wil skoonmaak en dus trap op die korrupte tone van EFF-meeloper.
“Die EFF word gefinansier deur tabak- en sigaretsmokkelaars teen wie die Inkomstediens nou optree, maar die Inkomstediens is soos ʼn bewegende trein wat nie sal stop omdat die honde daarvoor blaf nie,” aldus Mthembu.
Ramaphosa sal vandag sy repliek op die debat lewer.
Stel dit aan hom dat daar kennis geneem word dat sy voortdurende stilswye as goedkeuring beskou word . As hy dan wil omswaai moet hy geignoreer word . Punt
Ai…hoe lekker lag ek nou…die vetrolle skud sommer so.
Natuurlik sal hy niks sê nie want hy wil die boere se grond vat om vir sy mense te gee. Sal my ook gladnie verbaas as hulle kop-in-een mis is met die aanvallers van plaasmoorde nie. Swart Polisie beamptes help ook nie eintlik om die sake op te los nie. Dis mos nie hulle mense nie.
Visums of nie,,,,,as die slim manne wil kom sal hulle…….wil hulle egter?
Jean, en dan ook die volgende paragraaf, maar om aan te sluit betreffende sy visums, hy wil dit kamma makliker maak vir mense om die land in te kom, maar as die mense hier is, dan moet die instansies ens voldoen aan SEB en watookal regulasies, niks het verander nie. Lees mens die hele berig en kyk krities daarna, het die lippediensman en die ANC sprak gesprook.
Wat my wel opgeval het is dat Jan-Jan melding maak van die debat wat aanvanklik van baie hoë standaard was, dis nou seker voordat dit Julius en die EFF se beurt was om te praat. Hy moet daardie stuk vir Julius gee, nou nie dat dit ‘n vaal kol sal maak nie. Ons is in die land strate beter af sonder Julius en sy EFF as met hulle.
Hy sal nie teen plaasmoorde praat nie. Dan praat hy teen sy eff, blf broers.
Julius wat dit altyd met Gordhan het, andere wat hy nou en dan identifiseer, ook het hy al die ANC, wanneer dit hom pas, bygesleep, dat hulle nie respek vir die EFF het nie, dink hulle is verhewe bo die EFF, (hulle moet hom tog nie ignoreer nie), maar wanneer besef Julius eendag dat dit die EFF is wat ander na HUL vlak in die modder wil afrek? Nie almal wil hulle met sy vlak van kommunikasie identifiseer nie, dan raak hy opgeklits.
CR gebruik Cloud… hy droom op blou wolkies en drink pienk sjampanje… en lè knus onder die Mandela-karos terwyl hy hoop as hy niks sè nie, sal die buiteland glo geen nuus is goeie nuus. Na jare sal die goggas wat lekker leef tussen ou geheime begin byt… en die bytplekke brand. Terloops het die VF Plus nou ‘n nefietistiese streek of ‘n seunikwaal met nog ‘n Mulder in die parlement? ‘Pot calling the kettle black’ of wat?
Dit klink alles na goeie politieke en ekonomiese nuus en Afrikaners wat nog wik en weeg om te emigreer kan n bietjie asemhaal terwyl alles steeds in plek gekry moet word om te emigreer. Hierdie positiewe gety sal gedy oor die kort/medium termyn net totdat die ANC met hierdie paaitaktiek die Afrikaner en buiteland se samewerking bekom het vir geld om verandering/de-kolonialisasie te implementeer. Afrikaners mag nie die ANC se NDR programme en die skade reeds aangerig om SA te de-kolonialiseer, vir een oomblik uit die oog verloor nie. Die uiteindelike gevolge van de-kolonialisasie hou die belofte in van voortgesette korrupsie, gedwonge diversiteit met verstedeliking vir verswelging van getalle van die meerderheid in universiteite, skole, kerke, werksplekke, woongebiede, bewaringsareas en n totale verlies aan welvaart vir gewone mense en meer spesifiek die Afrikaner wie se welvaart en welstand doelbewus geteiken word en wie reeds uitgesluit word aan verdere ekonomiese deelname en welvaartskepping. Terwyl dit dus op die oppervlak positief blyk te wees, ook vir die Afrikaner, blyk dit onder die oppervlak uiters negatief vir die Afrikaner en sy welvaart. Die retoriek van die Afrikaner as rassistiese verdrukkers van swart menseregte en Afrikaans as die taal van die verdrukker word nou op die boekrak geplaas, net om dit weer nader te trek sodra die politieke en ekonomiese klimaat dit vereis om iemand te blameer vir die land se agteruitgang. Die Afrikaner gaan veral nou met beide oe wawyd oop moet slaap, omrede die ANC woer/woer speel met opposisie partye!
Jou kommentaar is 100% in die kol
Wens ek kon dit van die dakke af skree vir die res van ons volkie wat weer gaan dink die water is nie meer sò warm nie
Mnr. Maimane,
Saam met ras gaan Kultuur meeste van die tyd. Soort soek soort, en ek meng nie sommer met iemand wat nie mt kultuur deel nie. Dus, meng ek nie veel met ander rasse nie… Hoe dan nou? As ek nie met iets saam stem nie, dan sorg ek ek meng nie daarmee nie…
Dieselfde kan ook gese word van die stand van sake in ons land… Te veel mense met kulture en geen konkrete reels en edeologie nie… Moet nie eers praat van die indiwidu wat woorde links en regs uit spoeg en 5 minute later dit nie onthou nie…
Ons het baie probleme in hierdie land. Regverdigheid en respek, is die grootste.
Ons stap saam in die winkelsentrums, doen inkopies, werk saam, maar ons en ek is ook nie van enige ander bewus wat kulture meng nie. Om nou gemeng in ‘n winkelsentrum rod te loop is nou verseker nie kulture mensg nie.
Ons stap saam in die winkelsentrums, doen inkopies, werk saam, maar ons en ek is ook nie van enige ander bewus wat kulture meng nie. Om nou gemeng in ‘n winkelsentrum rond te loop is nou verseker nie kulture meng nie.
Ons stap saam in die winkelsentrums, doen inkopies, werk saam, maar ons en ek is ook nie van enige ander bewus wat kulture meng nie. Om nou gemeng in ‘n winkelsentrum rond te loop is nou verseker nie kulture meng nie.
Ans sit agter al die moorde
Baie ‘lip-service’ soos gewoonlik. Beïndruk my nou en doen iets daaromtrent.
Het die skielike ommeswaai ook so gelees. Dalk bang vir verdere buitelandse druk? Paai net so voorlangs en agteraf word die Afrikaner se ondergang meedoënloos en strategies beplan. Landuit is steeds al uitweg vir ‘n ware toekoms.
ja ek is bevrees dis net lippediens…
Hy is nie die woord “leier” werd nie. Leiers roep hul land en volk tot orde en spreek probleme aan. Selektiewe optredes en opportunistiese uitsprake is ook verswarend teen enige regering.
Glo nie ‘ n enkele woord wat die Anc kwyt raak nie-dit is net mooi praatjies en word nie bedoel nie.,veral die reaksie toe daar iets gesê is oor Zinzi Mandela
Ek sien geen reaksie van Ramaphosa oor die beskuldigings van die moord op wit mense nie. So hy keur dit goed met sy stilswye. Die ekonomie sal nooit regkom solank die moorde aangaan nie.
Jip, hy reageer nie eens op die VF Plus se teregwysing nie, maar hy sal vir Julius oor sy aantygings teen hom ‘n antwoord gee.
Die man, CR, se kop is so hoog in die wolke dat hy skynbaar nie durf afkyk nie, weens hoogte-vrees en die Waarheid oor Plaasmoorde. Indien hy die hoogte-vrees dalk kan oorkom, skop Volstruis-politiek in met die koppie onder die sand!!!!
Dalk moet die VF daarop aandring dat die President elke familie besoek waar daar n plaasaanval- of moord plaasgevind het…dit sal hom goed besig hou…maar ja dan betaal ons belastingbetalers seker weer vir die gevolg…kan nie wen nie! Ons moet maar op ons knieë bly vir hierdie mooi land en sy mense
Sou hy iets oor plaasmoorde se, kan dit dalk gesien word as “erkenning dat dit wel gebeur” en dit sal die ANC mos nou nie.
So wat is die alternatief?
Bly net stil en ignoreer dit – dalk verdwyn dit dan sommer ook . . . . . . . .
Cyril die Swyger……
Mnr Ramapohosa pas volstruis taktiek toe oor plaasmoorde. Hy dink as hy sy kop in die grond steek en dit ontken of ignoreer, sal dit wat gebeur het vanself weggaan en vergeet word.
Sy geliefde seuntjie, Malema, probeer weer met sy kritiek op Mnr Gordhan en goedgesindheid teenoor die uiters onbekwame OB die aandag aflei van die EFF se eie oneerlikheid.
Ek vind dit uiters interessant dat Malema ‘n aanhaling uit ‘n WB Yeats gedig gebruik. Waarom nie uit sy Afrika-skat van Letterkunde nie.