SA maak harte vir flaminkkuikens oop

Duisende kleinflaminkkuikens is na rehabilitasiesentrums uitgeplaas sedert Kamfersdam in Kimberley opgedroog het. Foto: Kimberley SPCA / DBV/Facebook.

Privaat speurder Mike Bolhuis gaan ʼn ondersoek van stapel stuur om te bepaal wie verantwoordelik is vir die krisis wat daartoe gelei het dat duisende flaminkkuikens wees gelaat is.

Bolhuis meen buiten die droogte in die Kimberley-gebied in die Noord-Kaap het wanbestuur en nalatigheid veroorsaak dat die Kamfersdam, wat die tuiste van duisende kleinflaminke (Phoenicoparrus minor) is, nou sonder water sit.

Honderde flaminke het hulle neste, eiers en kleintjies verlaat nadat water in die pan verlede week bykans heeltemal opgedroog het. Ander het gevrek terwyl hulle hul eiers en kuikens probeer beskerm het.

“Ek het sekerlik nou weer my neus in sake ingesteek waar dit nie hoort nie, maar ek kon eenvoudig net nie terugsit en kyk hoe die kuikens vrek nie,” het Bolhuis, ʼn natuurliefhebber wat self 110 grootflaminke en 10 kleinflaminke op sy kleinhoewe net noord van Pretoria aanhou, gesê.

Sowat 900 van die kuikens is Vrydag na sy kleinhoewe uitgevlieg. Bolhuis het sy gimnasium en ʼn veiligheidshuis in ʼn hawe omskep waar ʼn span van sowat 30 vrywilligers, voëlkenners en veearts nou die honderde kleinflaminkkuikens versorg.

Intussen is nog 250 van die kuikens Maandag na Ushaka Marine World in Durban vir versorging uitgevlieg. Twee rehabilitasiesentrums in die Wes-Kaap het ʼn verdere 660 van die kuikens ingeneem.

“Dit is baie erg. Die dam is byna heeltemal leeg en ʼn mens moet kniediep in die modder loop om by die kuikens uit te kom.

“Reg rondom jou lê gevrekte voëls. Ander kuikens sit en snak na asem soos wat hulle hiperventileer van die hitte. Ander kan weer nie hulle doppe heeltemal oopbreek nie en kook in hulle eiers dood.

“As dit dalk net ʼn paar honderd kuikens was, sou dit seker erg genoeg gewees het, maar daar was duisende kuikens,” het ʼn moeë Linja Allen, van die niewinsgewende gemeenskaporganisasie Saam Staan Kimberley, vroeër die week aan Maroela Media gesê.

Allen het gesê die dam word nou gemonitor om te sien of te bepaal of daar nog eiers is wat uitbroei en of daar nog kuikens is wat hulp benodig.

Talle vrywilligers het die naweek onverpoos saam met die dorp se afdeling van die Dierebeskermingsvereniging (DBV) gewerk om te verseker dat soveel kuikens moontlik gered word.

Kenners maak alarm

Voëlliefhebbers in die omgewing waarsku al sedert die begin van die jaar dat flaminke hulle neste en eiers weens die krimpende watervlak en erge hitte verlaat en dat die gebied op ʼn ramp afstuur.

Omgewingsaktiviste het gesê die pan, wat ʼn erfenisgebied en erkende vleiland is, word nie genoegsaam deur die owerhede gemonitor nie. Dit terwyl dié dam slegs een van vier broeiplekke vir kleinflaminke in die wêreld is.

Die Sol Plaatje-munisipaliteit pomp gewoonlik daagliks gesuiwerde water van die Homevale-rioolaanleg in die pan. ʼn Plaaslike myn, gholfbaan en boere koop ook van die water aan.

Volgens ʼn woordvoerder van die munisipaliteit kon daar sedert 9 Januarie nie genoeg water na die Kamfersdam ingepomp word nie. Stukkende rioolpype en -pompe asook lekkasies het veroorsaak dat die rioolaanleg nie genoeg water ontvang het nie.

Boonop het die munisipaliteit ʼn kontraktuele verpligting gehad teenoor ʼn mynmaatskappy wat diamante in die omgewing ontgin, en dit het glo verhoed dat genoeg oorblywende water in die pan gepomp word.

Rehabilitasie van flaminkkuikens

Bolhuis het gesê dit is die grootste rehabilitasiepoging wat hy nog aangepak het, maar hy is oorweldig deur mense se steun vir die projek.

“Ek wil almal bedank wat ons tans help. Saam vorm ons ʼn sterk ketting wat hierdie ding gaan deurtrek.

“Terwyl ons die voëltjies Vrydag al om die drie tot vier uur gevoer het, het ek sommer trane in my oë gekry toe ek hulle wil om te oorleef, sien.”

Bolhuis het gesê die eerste fase van die projek is nou om die kuikens aan die lewe te hou met ʼn dieet van verwerkte Nestum, visse, garnale en eiers.

Daarna sal die kuikens versorg word tot hulle self kan eet en as “tieners” terug in voëlgemeenskappe geïntegreer kan word.

“Dan sal ons moet besluit waarheen die flaminke uitgeplaas kan word. Dit kan terug na Kamfersdam wees of by ander damme of geakkrediteerde instansies,” het Bolhuis gesê.

• Lesers wat graag die rehabilitasie van Kamfersdam se kleinflaminke wil ondersteun, kan Mike Bolhuis, Saam Staan Kimberley en Kimberley SPCA/DBV se Facebook-groepe besoek vir meer inligting hieroor.