SA resessie: Ekonomie betaal die prys vir politieke onstuimigheid

SA se ekonomie presteer reeds vir ʼn geruime tyd lank swak. Dit beteken die gemiddelde ou is slegter daaraan toe en bly verarm, Foto: Flickr.com.

Ekonome is dit eens dat Suid-Afrikaanse verbruikers hulself sal moet staal vir onstuimige ekonomiese waters.

Statistiek Suid-Afrika (SSA) het gister aangekondig dat die land vir die eerste keer sedert 2009 in ʼn resessie is nadat die bruto binnelandse produk (BBP) vir twee agtereenvolgende kwartale negatiewe groei getoon het.

Hulle meen die jongste ontwikkelinge beteken dat ekonomiese groei vir 2017 nou eerder rondom 0,7% sal wees en nie die verwagte 1%-groei sal haal nie.

Prof. Raymond Parsons van die Noordwes-Universiteit se besigheidskool het gesê die swak groeivooruitsigte sal ook ʼn negatiewe uitwerking op sakevertroue en toekomstige beleggingsgraderings hê. Die swak ekonomie kan werkloosheid ook  verder laat styg. SSA se jongste werkloosheidsyfers, wat verlede week bekendgemaak is, het getoon werkloosheid is op die hoogste vlak in 13 jaar op 27,7%. Die Suid-Afrikaanse Inkomstediens sal ook sukkel om belasting in te vorder omdat mense se inkomste nie veel gaan styg nie of selfs omdat mense moontlik hul werke kan verloor.

“Die grootste verrassing en skok was dat beide die sekondêre sektore, wat vervaardiging- en konstruksiebedrywe insluit, en die tersiêre sektore, wat bestaan uit die finansies-, vervoer-, handel-, regerings- en persoonlikedienste-bedrywe, verswak het. Ek kan my nie voorstel dat ek dit al ooit in die verlede beleef het nie,” het Adam Jacobs, ʼn onafhanklike ekonoom, gesê.

Jacobs meen die resessie is ʼn bevestiging dat die bestedingskrag van individue besig is om te daal. “As die landboubedryf uit die prentjie verwyder word, het die ekonomie eintlik met ʼn totaal van 1,2% gekrimp.”

Die enigste ligpunte in die donker ekonomiese prentjie is die groei in die landbou- en mynboubedrywe wat na verwagting die plaaslike ekonomie sal dra terwyl die internasionale ekonomiese vooruitsigte ook in die tussentyd ietwat verbeter het, maar dit blyk dat die Suid-Afrikaanse ekonomie sukkel om daaruit munt te slaan.

“Sake- en verbruikersvertroue is albei steeds laag en dit blyk dat ekonomiese aktiwiteite in Suid-Afrika in die toekoms maar stadig en wisselvallig in die komende maande sal wees.

“Ons benodig ʼn herstel in private vastebeleggings om Suid-Afrika se ekonomiese groeivooruitsigte te verbeter, maar dit word belemmer deur politieke en beleidsonsekerheid. Kortom, die Suid-Afrikaanse ekonomie is die gyselaar van politieke faktore en beleidsonsekerheid het ʼn nuwe soort belasting op ekonomiese prestasie geword waarvoor die Suid-Afrikaanse verbruiker ook moet vergoed,” het Parsons gesê.

Gerhard van Onselen, ekonomiese navorser by Solidariteit se Navorsinginstituut, glo die tegniese resessie is ʼn uitvloeisel van die politieke chaos wat in Desember 2015 begin het met die afdanking van Nhlanhla Nene as minister van finansies.

“Vertroue het afgeneem, maar tog weer in 2016 effens versterk. Dit is egter die finale nekslag toegedien ná die laaste kabinetskommeling hierdie jaar. Selfs die beter ekonomiese vooruitsigte in die buiteland en die versterking van die Rand kon sake vir ons ekonomie nie veel verbeter nie,” het Van Onselen gesê.

Ekonome meen die land se ekonomiese situasie kan nou net deur ʼn duidelike, konsekwente, samehangende groei-gerigte beleid beredder word.

“Die punt is dat SA se ekonomie reeds vir ʼn geruime tyd lank sleg presteer. Dit beteken die gemiddelde ou is slegter daaraan toe en bly verarm, en die blaam vir hierdie resessie kan net voor die deur van die land se destruktiewe regering gelê word.

“Indien daar nie nou vinnige aanpassings gemaak word nie, sal die daaropvolgende jare net nog slegter wees en kan ons selfs nóg swakker ekonomiese groei vir 2018 en 2019 verwag,” het Dawie Roodt, hoofekonoom van die Efficient-groep, gewaarsku.