‘Verbod op draagbare petrolkanne is kommerwekkend’

Argieffoto (Foto: Maroela Media)

Die Demokratiese Alliansie sê hy neem met kommer kennis van die besluit om ʼn verbod te plaas op die verkope van brandstof in draagbare houers.

“Ons verstaan minister Gwede Mantashe se besluit om dit te doen, naamlik om te verhoed dat mense brandstof opgaar en om te voorkom dat dit tydens brandstigting gebruik kan word, maar dit sal ʼn beduidende impak hê op die breë landbougemeenskap en inwoners wat van kragopwekkers en sekere gereedskap (pompe, grassnyers, kantsnyers, ens) gebruik maak,” het Kevin Mileham, die DA se skaduminister van minerale hulpbronne en energie, in ʼn verklaring gesê.

Maroela Media het vroeër berig dié regulasie is aangekondig ingevolge die Wet op Petroleumprodukte van 1977 en stipuleer dat die verkoop van petroleumprodukte in draagbare houers in kleinhandel vir die publiek verbied word. Die regulasie sal in werking tree sodra dit in die Staatskoerant gepubliseer is. Dit is nie seker vir hoe lank die regulasie van krag sal wees nie.

“Dit is geen verrassing dat Suid-Afrika nie reserwes het vir geraffineerde brandstof nie. Die DA het die kwessie al ʼn paar keer met die minister aangeroer, maar dit is van die hand gewys. Die aanbevelings van die Moerane-kommissie in hierdie verband, wat ons in 2013 ingesluit het in die konsepbeleid oor strategiese brandstofvoorraad, is geïgnoreer en nou het ons dreigende brandstoftekorte,” het Mileham bygevoeg.

“Ons glo minister Mantashe moet eerder Suid-Afrika se reserwekapasiteit vinnig herstel, deur onder andere die raffinaderye, wat vroeg in 2020 gesluit is, weer aan die gang te kry en dit as nasionale sleutelpunte te beskerm. Dit beteken dat sekuriteitsmagte moontlik ontplooi moet word om ʼn veilige omgewing te skep.”

Mileham sê dit is noodsaaklik dat die verspreidingsnetwerk vir brandstof ook beveilig moet word. “Dit sluit die Transnet-multiproduk-pypleiding in wat brandstof van KwaZulu-Natal na verskei binnelandse provinsies versprei. Hierdie pypleidings is in die verlede geteister deur sabotasie en diefstal. Die laaste been van verspreiding, deur tenkwaens aan individuele vulstasies, is net so belangrik en die veiligheid van die tenkwaens en die personeel wat dit bedryf, is prioriteit. Minister Mantashe het weer ʼn keer die bus verpas. Hy moet met die ministers van vervoer, landbou, verdediging en die polisie gesels om ons brandstofvoorraad weer op te bou en te beveilig en seker te maak dit word op ʼn gelyke basis versprei na almal wat dit benodig.”

Henry Geldenhuys, die president van TLU SA, sê sy organisasie het reeds navrae aan die relevante besluitnemers, asook verskeie politieke partye, gerig rakende die nuwe regulasie.

“Ons verstaan dat die besluit geneem is om te verseker dat daar nie ʼn tekort aan brandstof ontstaan tydens die onrus in die land nie, maar dié besluit is kortsigtig en het veral ʼn invloed op landbouers,” sê Geldenhuys. “Boere moet brandstof in houers kan aankoop om die plase aan die gang te hou. Ons gebruik nie meer perde en osse om ons take te verrig nie, maar motorfietse en trekkers. Dit gebruik brandstof. Ons het ook brandstof nodig vir opwekkers en pompe.”

Geldenhuys voeg by dit is boonop ook nou die brandseisoen en diesel word benodig om brande te blus. “Die regulasie is dus heeltemal onprakties.”

TLU SA stel voor dat die permitte wat boere tydens die vlak-4 inperking gebruik om noodsaaklike dienste te verrig, ook gebruik mag word vir landbouers om brandstof in houers aan te koop. TLU SA wag op terugvoer en sal lede op hoogte hou van die situasie.

Wynand Boshoff, woordvoerder van die VF Plus, het ook gesê hy begryp die noodsaak om paniekaankope van brandstof te voorkom, maar die party is onder die indruk dat die minister nie alle implikasies daarvan in ag geneem het nie.

“Landelike gebiede waar vissery, landbou en bosbou die hartaar van die ekonomie is, gebruik mense petrol- en dieseltoerusting vir hul alledaagse werk. Plase word met motorfietse gepatrolleer, petrolaangedrewe visserskuite is noodsaaklik en veral in tradisionele gebiede word water met petrol- of dieselaangedrewe pompe voorsien,” het Boshoff gesê.

“Daarom het die VF Plus met die departement in gesprek getree. Dit is uiters belangrik dat die minister die onvoorsiene gevolge van die verbod in ag neem en dat maniere gevind word om dit teen te werk.”