Vuurwapeneienaars kan nou vir lisensies aansoek doen

Argieffoto. (Foto: Hansie Linde)

Vuurwapeneienaars wie se lisensies verval het, kan nou om nuwe lisensies aansoek doen sonder om hul vuurwapens vir veilige bewaring by die polisie in te dien terwyl dié aansoeke verwerk word.

Die jongste riglyne en direktiewe vir die verwerking van vervalde vuurwapenslisensies, bevoegdheidsertifikate, tydelike magtigings en permitte volg ná ʼn onlangse uitspraak deur die Konstitusionele Hof wat bepaal dat die eienaar van ’n vuurwapen waarvan die lisensie verval het, steeds die wettige eienaar bly en nie sy eienaarskap van só ’n vuurwapen verbeur nie.

Maroela Media het in Mei vanjaar berig dat die hof ten gunste van Fidelity Security Services beslis het nadat die sekerheidsmaatskappy hom aanvanklik tot die Pretoriase hooggeregshof gewend het om die polisie te dwing om laat aansoeke vir wapenlisensies te aanvaar en die polisie te verhoed om beslag te lê op vuurwapens waarvan die lisensies verstryk het. Dit het hoofsaaklik eienaars van handwapens geraak wie se vuurwapenlisensies slegs vir vyf jaar geldig is.

Die nuwe direktiewe bepaal uitdruklik dat dié vuurwapens nie vernietig hoef te word nie, nuwe lisensie-aansoeke daarvoor aanvaar moet word en dat eienaars van vuurwapens waarvan die lisensies verval het, nie vervolg sal word wanneer hulle om nuwe lisensies aansoek doen nie.
Die Suid-Afrikaanse Jagters- en Wildbewaringsvereniging (SA Jagters) sê die jongste verwikkeling bring verligting vir ’n geskatte halfmiljoen vuurwapeneienaars wat versuim het om hul vuurwapenlisensies betyds te hernu.

“Hierdie vuurwapeneienaars is nie misdadigers nie en is in die meeste gevalle verantwoordelike vuurwapeneienaars wat bloot vergeet het om hul lisensies betyds te hernu. Die SAPD se houding teenoor hierdie vuurwapeneienaars het hulle vyftien jaar lank in ’n benarde posisie geplaas omdat hulle teregstaan ​​op kriminele aanklagte,” het Fred Camphor, hoof- uitvoerende beampte van SA Jagters, Donderdag in ʼn verklaring gesê.

Ingevolge die direktiewe moet aansoekers die vuurwapen waarvoor hulle ’n nuwe lisensie benodig, tesame met afskrifte van die lisensie wat verval het aan die aangewese vuurwapenbeampte (DFO) by hul naaste polisiestasie voorlê vir inspeksie en bekragtiging. Die DFO sal ʼn 0146‑verifikasiesertifikaat uitreik wat deur die aansoeker sowel as die DFO onderteken word. Die vuurwapeneienaar mag die vuurwapen huis toe neem en dit in ’n goedgekeurde kluis berg soos gereguleer deur die Wet op Vuurwapenbeheer.

Die aansoeker moet voldoen aan presies dieselfde vereistes wat geld vir die aansoek om ’n lisensie vir ’n nuwe vuurwapen, onder meer ’n geldige bevoegdheidsertifikaat.

“Die nasionale opdrag aan polisiestasies is uitdruklik in sy instruksies oor die proses en die tydsbeperkings wat DFO’s en die sentrale vuurwapenregister (CFR) moet volg in die hantering van hierdie aansoeke,” het Camphor verder gesê.

Hy het egter sy kommer uitgespreek oor die vermoë van die polisie om al die aansoek te hanteer.

“Met die groot agterstand in die stelsel moet nog gesien word of die DFO’s, en veral die CFR, die voorgeskrewe proses en spertye sal kan volg.”

‘Eiendomsreg herstel’

Die burgerregteorganisasie AfriForum het klarigheid oor die hernuwing verwelkom. AfriForum het na aanleiding van die hofbeslissing te kenne gegee dat Bheki Cele, die minister van polisie, so gou moontlik klarigheid moet gee oor die proses wat vuurwapeneienaars moet volg om uitvoering te gee aan die hof se beslissing. Die verlangde direktiewe is eindelik deur lt.genl. Michael Motlhala uitgereik en doen glo sedert 1 Julie die rondte by polisiestasies.

“Ons glo dat baie vuurwapeneienaars wat in die donker gelaat is weens die onsekerheid wat oor hernuwingsaansoeke geheers het, nou iets van die verlede is,” sê Armand Greyling, regs- en risikobeampte by AfriForum.

Die VF Plus het ook die nuwe regulasies verwelkom aangesien baie vuurwapeneienaars bekommerd was dat hul vuurwapens verlore kon raak ná inhandiging.

“Hierdie proses sal ook die taak van die polisie vergemaklik aangesien daar nou groter duidelik is oor hoe om op te tree aangaande lisensies wat verval het. Dit beteken ook dat toekomstige vuurwapen-amnesties nie meer nodig sal wees nie, wat sal meebring dat die verspreiding van nuwe lisensie-aansoeke oor ’n langer tydperk kan geskied,” het dr. Pieter Groenewald, leier van die Vryheidsfront Plus, Woensdag in ʼn verklaring gesê.

“Die opeenhoping van nuwe aansoeke sal sodoende voorkom word wat die administrasieproses by die nasionale vuurwapenregister sal vergemaklik.”

Die party sê hul standpunt was nog altyd dat wettige eienaars hul vuurwapens in hul besit moes kon hou terwyl die lisensiëringsproses afgehandel word.

“Vir die eerste keer word daar nou behoorlik en grondwetlik oor eienaarskap opgetree met dié regulasies.”

Sakeliga, wat as vriend van die hof in Fidelity se saak opgetree het, sê die nuwe direktief “herstel prakties die eiendomsreg van vuurwapeneienaars, wat voorheen onderwerp was aan die vernietiging van hul eiendom bloot op grond van administratiewe besluite”.

Sakeliga sê indien die direktief, wat gegrond is op ʼn redelike begrip van die wet, uit die staanspoor deur die SAPD toegepas was, sou miljoene rand se regskoste, sowel as nog honderde miljoene meer se administratiewe koste en ekonomiese skade die afgelope paar jaar gespaar gewees het. “Dit is nietemin welkom dat die SAPD hierdie instruksie nou uiteindelik uitgevaardig het.”