Waar is komitee vir KZN-vloede, vra DA

Die verwoestende gevolge word duidelik en daar is oproepe dat Suid-Afrika se infrastruktuur herbeplan sal moet word. (Foto: Guillem Sartorio/AFP)

Dit is nou vier weke sedert die verwoestende oorstromings in KwaZulu-Natal, en drie weke sedert die aankondiging dat die parlement ʼn ad hoc-komitee sal aanstel om die reaksie en verligtingsmaatreëls in die provinsie sal oorsien. Steeds is daar geen teken van dié komitee nie, sê John Steenhuisen, leier van die Demokratiese Alliansie.

“Intussen is die gemeenskappe al langs die kus steeds sonder water, hulle sit met beskadigde infrastruktuur en talle inwoners weet glad nie hoe om toegang te bekom tot maatskaplike welstand of hoe om te eis vir skade nie.”

Steenhuisen sê die ekonomiese impak van die oorstromings sluit ʼn beduidende ontwrigting in van die stad se hawe-logistiek en spoorweë. Transnet Freight Rail (TFR) het pas ʼn sewe weke lange force majeure verklaar.

“Dit is ʼn voortgesette en kritieke noodgeval, maar die reaksie van die eThekwini-munisipaliteit (Durban), van die nasionale regering en die speaker van die parlement dui op geen dringendheid nie.”

Steenhuisen sê tipies vir die ANC was daar vinnige toesprake en aankondigings. “Pres. [Cyril] Ramaphosa het onmiddellik die land toegespreek ná die oorstromings en het verligtingsfondse en parlementêre betrokkenheid belowe. Die speaker van die parlement het vinnig op 21 April ook die betrokkenheid bevestig en alle partye het die voorstel ondersteun. Nou, drie weke later, het die ad hoc-komitee nog steeds nie vergader nie en daar is nog nie eens ʼn voorsitter aangewys nie.

“Die speaker voer aan sy wag vir die naam van die verteenwoordiger van die kleiner partye, en die komitee behoort teen volgende week (10 dae sedert verlede Donderdag) ʼn voorsitter aan te wys. Hierdie enkele hindernis verklaar egter nie ʼn drie weke lange vertraging om ʼn komitee saam te roep wat ʼn intydse noodgeval moet hanteer nie.”

Hy sê pres. Ramaphosa het tydens ʼn parlementêre debat oor die oorstromings op 26 April  die parlement se vinnige besluit om die komitee aan te stel geloof, en hy het die komitee opdrag gegee om die uitgawes van die verligtingsfondse te monitor om korrupsie te voorkom. “Buiten die feit dat die komitee steeds nie vergader het nie, was die verligtingsfondse ook net skyn – dit was eintlik net om ʼn bestaande begroting te herprioritiseer, en dit is ook nog nie gedoen nie.”

Steenhuisen sê die reaksie op die oorstromings deur die eThekwini-munisipaliteit is nie veel beter nie. “Die burgemeester was nog heeltemal afwesig en die stadsraad se uitvoerende komitee het sedert 26 April nog nie vergader nie. Die DA in die eThekwini-raad het daaglikse vroegoggend-vergaderings versoek om die krisis te bestuur, maar selfs dit is nie deur die burgemeester oorweeg nie.”

Hy sê die situasie in eThekwini en die omliggende gebiede is benard. “Honderde duisende mense het nie gereelde watertoevoer nie, die verspreiding van water deur tenkwaens en op ander maniere is chaoties en ondoeltreffend; daar is geen kommunikasie oor water- of kragonderbrekings nie; talle gemeenskappe sit met rioolstortings en daar is geen teken dat dit opgeruim gaan word nie; daar is nie ʼn duidelike proses vir eise nie; en daar is talle veiligheid- en gesondheidskwessies oor die tydelike behuising van inwoners in gemeenskapsale.”

Steenhuisen sê die parlement moet ingryp waar die munisipaliteit klaarblyklik nie suksesvol is nie. “Dit is onaanvaarbaar dat hierdie menseregte-noodgeval met sulke apatie hanteer word. Ek doen ʼn beroep op pres. Ramaphosa om in te gryp en seker te maak dat sy beloftes op die televisie waarheid word en dat dit lei tot onmiddellike aksie op die grond.”