Orania in die Noord-Kaap is ʼn unieke voorbeeld in Suid-Afrika, indien nie die wêreld nie, van ʼn suksesvolle privaat dorp wat op ʼn politieke ideaal, naamlik selfbeskikking vir die Afrikaner, gebou is.
Lees meerAlles vir die sleutelwoord "Outonomie-reeks"
Oktrooi-stede en vrye privaat stede as antwoord op mislukte state
ʼn Interessante konsep van outonomie is die van sogenaamde oktrooi-stede, asook die daarmee nou verwante konsep van die vrye privaat stede.
Private staatskepping: ‘Maatskappystate’ in die geskiedenis
Die Nederlandse VOC was ʼn voorloper van kolonisasie deur in verskeie wêrelddele handelsposte vir die handel met speserye te stig waaruit dan dorpe en selfs stede met hulle hinterland ontwikkel het.
Wat is die kanse vir ʼn Afrikanerstaat?
Die strewe na ʼn eie Afrikanerstaat het altyd die dilemma gehad dat, wanneer die politieke omstandighede dalk gunstig was, die steun daarvoor gering was; en toe die steun daarvoor opgetel het, die omstandighede daarvoor nie meer gunstig was nie.
Ontstaan van moderne state: Buite-Europese konteks
Alhoewel die VN baie uitgesproke is dat elke kolonie ʼn reg tot onafhanklikheid het en dit so gou as moontlik moet kry, is daar geen konsensus oor hoe en wanneer ʼn volk van sy moederland mag afskei nie.
Hoe ontstaan state?
Die moderne staat moet oor die volgende vier voorvereistes beskik: grondgebied, legitimiteit, soewereiniteit en ʼn werkende administrasie.
Territoriale outonomie
Territoriale outonomie, ook bekend as gebiedsoutonomie, bestaan wanneer die sentrale regering ʼn deel van die wetgewende, uitvoerende en regsprekende gesag afwentel na ʼn etniese minderheid wat in ʼn geografiese gebied binne sy grense gekonsentreerd is.
Outonomie-reeks: Taiwan
Anders as Israel, wat doelbewus en doelmatig geskep is as staat vir ʼn volk wat geen tuiste van sy eie gehad het nie, het Taiwan oftewel die Republiek van China eerder toevallig as eie staat ontstaan.
Outonomie-reeks: Israel, volkstaat van die Jode
Daar is geen bloudruk vir die ontstaan van state nie. Israel se onstaansgeskiedenis is redelik uniek en is ook te danke aan buitengewone omstandighede.
Selfbeskikking van klein state: Luxemburg
Luxemburg is een van die rykste state ter wêreld met van die hoogste per capita-inkomste net na Monaco, Liechtenstein en enkele ander klein state. Dit was egter nie altyd so nie.
Selfbeskikking van mikrostate: Liechtenstein
Liechtenstein in Sentraal-Europa, tussen Switserland en Oostenryk, is met 160 vierkante kilometer en 38 000 inwoners, een van die kleinste state ter wêreld. Terselfdertyd is dit ʼn uiters suksesvolle, welvarende en vreedsame land.
Wat is die situasie met outonomie in Suid-Afrika?
Die regerende ANC volg ʼn beleid van sentralisasie en wil juis wegdoen met spesifieke etniese belange, ten spyte van sporadiese lof vir “diversiteit”. Suid-Afrika se Grondwet het wel twee artikels wat iets oor gemeenskappe en selfbeskikking sê.
Wat is nie-territoriale (kulturele) outonomie?
State is soms huiwerig om territoriale outonomie toe te staan, omdat dit die kiem van afskeiding in hom dra, maar is gemaklik met die toekenning van nie-territoriale of kulturele outonomie.
Wat is outonomie?
Dit is dus sinoniem met selfstandigheid, selfbeskikking, die vryheid om besluite te neem en die reg om self wette te maak.