Niks gerusstellend aan Bela-wysigings

(Argieffoto: Unsplash)

AfriForum beskryf die sogenaamde toegewings deur die departement van basiese onderwys aan die omstrede Wysigingswetsontwerp op Basiese Onderwyswette (Bela-wetsontwerp) wat Woensdag deur ’n meerderheid in die Nasionale Raad van Provinsies aanvaar is, as woordgimnastiek.

Alana Bailey, hoof van kultuursake by die burgerregteorganisasie AfriForum, meen daar is niks gerusstellend aan dié wysigings nie en sê die finale skriftelike konsep sal deeglik bestudeer word sodra dit beskikbaar is. Dít sal dan ook die regsroete bepaal wat AfriForum verder sal volg.

Bailey het Donderdag verskeie redes verskaf oor waarom AfriForum ontevrede met die wysigings is.

Dit sluit in dat onderwyshoofde steeds die finale sê oor taal- en toelatingsbeleide sal hê.

“Dat oorlegpleging met die amptenary sal geskied, is redelik betekenisloos.

“Ons het gesien hoe lede van die parlementêre portefeuljekomitee vir basiese onderwys enkele maande gelede gedwing moes word om alle openbare insette in ag te neem. Oorlegpleging word dikwels as oëverblindery gebruik om die illusie te skep dat die openbare mening in ag geneem word, terwyl die ANC voortbeur op hulle ideologiese weg. Soms is dit ook ’n boelieproses om personeel en beheerliggame te probeer dwing om enkelmedium‑ Afrikaanse skole te laat omskakel na parallelmedium- of dubbelmediumskole,” sê Bailey.

Bailey beklemtoon dat al sou oorlegpleging in goedertrou plaasvind, is daar nog geen aanduiding oor wat sal gebeur as konsensus nie bereik word nie.

“In die verlede was regsaksie nodig wat skole uit ouers se sakke moes befonds, terwyl die regering belastingbetalers se eie geld teen hulle kan inspan.”

Sy sê voorts dat suksesvolle enkelmedium‑ Afrikaanse skole deurentyd meld dat hulle onder voortdurende druk van amptenare is om leerders te aanvaar wat Engelse onderrig verlang. Bailey is van geen enkelmedium‑ Engelse skool bewus wat dieselfde druk ervaar om Afrikaanse onderrig te akkommodeer nie.

“Strooipoppe word opgestel met vertellinge oor skole wat beleide kwaadwillig en rassisties gebruik om leerders uit te sluit. Dit was Woensdag deel van Elleck Nchabeleng, ANC-LP en komiteevoorsitter, se kommentaar.

“AfriForum en verskeie ander organisasies en individue het al herhaaldelik gevra vir besonderhede van sodanige skole sodat hulle vasgevat kan word. Nog geen skool is deur die departement geïdentifiseer nie.”

Bailey sê die huidige Suid-Afrikaanse Skolewet bevat duidelike voorskrifte oor hoe teen skole wat sodanig handel, opgetree kan word.

“Nuwe wetgewing is glad nie nodig om diskriminerende beheerliggame in die bek te ruk nie. Dit laat die vraag ontstaan wat die rede vir klousules 4 en 5 in die Bela-konsepwet is.

“Nchabeleng se kommentaar en verwysings na apartheid maak dit weer eens baie duidelik dat die ANC ’n agenda van vergelding teen Afrikaanssprekendes probeer dryf en glad nie hierdie klousules geskep het om gehalte-onderrig te bevorder nie.”

Bailey vind dit voorts kommerwekkend dat geen verdere regstellings nog gemaak is oor die etlike ander besware wat die publiek teen die Bela-wetsontwerp lug nie, insluitend bekostigbaarheid en druk op tuis- en mikroskole.

“Die feit dat Noordwes se verteenwoordiger gister nie opgedaag het nie, skep kommer oor die erns met onderwys in die provinsie. Dat die Wes-Kaap ook steeds standpunt teen Bela inneem, bewys nogeens dat die toegewings geensins die wetsontwerp meer aanvaarbaar maak nie en dat onderwyskundiges in dié provinsie nie deur die woordgimnastiek gebluf word nie.”

AfriForum hou by die voorneme om die Bela-wetsontwerp teen te staan solank dit ’n bedreiging vir die voortbestaan van Afrikaanse skole en gehalte-onderrig inhou.