Nuuskommentaar: Het my SA’nerskap saam met Basjir se vertrek gesterf?

Argieffoto Foto: www.saccess-project.eu

’n Nuuskommentaar handel nie oor die skrywer nie – die kommentator ontleed en kom so ver as moontlik tot suiwer vakwetenskaplike gevolgtrekkings. Dit is ook nogal nie te moeilik waar die regering van die dag die internasionale reg en die reg in sy eie land respekteer nie. Maar hierdie regering maak dit nie maklik nie.

Na meer as ʼn duisend agtereenvolgende nuuskommentare waarin hierdie beginsel nagestreef is, het die gebeure rondom die regering se hantering van die Basjir-aangeleentheid dit “finaal” onmoontlik gemaak om nie vir ’n oomblik persoonlik tot die debat toe te tree nie.

Meer as ʼn dekade gelede was die uwe redakteur van ’n kortstondige publikasie in die Rosestad. Gedurende ’n skoolvakansie is ʼn saamtrek vir Voortrekker-verkennerleiers by die Hoër Meisieskool Oranje aangebied, en die onlangs uitgetrede hoofleier, prof. Piet Strauss, was self sentraal in die opleiding wat die jong leiers ondergaan het.

Na afloop van die opleiding is die jong leiers aan die media voorgestel. Die euforie van die jong mense was net ’n titseltjie te te, soos oupa altoos gesê het. Hul sleutelboodskap was dat om Afrikaner te wees, dieselfde is as om Suid-Afrikaner te wees.

Die euforie waarmee dié stelling by herhaling skynbaar onnadenkend gemaak is, het die moedswil effe laat oorkook. In vraetyd vra ek, in die lig van die tipiese Afrikanerwaardes wat Christelik gefundeer is, en die Suid-Afrikaanse waardes wat die wettiging van aborsies, die wettiging van dobbel en vele meer insluit – wat is hulle eerstens? Afrikaners of Suid-Afrikaners? Die jong leiers is onkant gevang. Maar Afrikanerskap en Suid-Afrikanerskap is dan dieselfde ding, reageer hulle. Ek herhaal die vraag en lê bietjie meer klem op die opvallende verskille.

“Nee, dan is ons eerstens Afrikaners, en dan Suid-Afrikaners.” Ek sien die ringkoppe wat van eenkant ’n wakende ogie gehou het se afkeuring. Op een na is ek en die ander joernaliste weg. Die volgende dag het die plaaslike dagblad, wie se verslaggewer agtergebly het, weer net die weergawe van Suid-Afrikanerskap en Afrikanerskap wat dieselfde is aangebied.

Die geskiedenis, so het dit egter geblyk, het nie so maklik oor die kwessie, afgeloop nie. ’n Onlangse peiling van die Sentrum vir Versoening en Geregtigheid het getoon dat die meeste Suid-Afrikaners hulle nou eerstens ingevolge hul ras, en dan as Suid-Afrikaners uitdruk. Dit is nie die soort afloop wat veel in die post-1994-periode wou gehad het nie. Maar met so ’n rasbenepe regering…

Laat ’n mens dadelik haas om te sê dat ’n regering van die dag nie noodwendig ’n patriotisme teenoor die land ondervang nie. Inteendeel, ’n mens kan juis patrioties wees deur die regering al sy dae oor sy misstappe te gee. Die ANC is wel baie lief daarvoor om mense en instansies wat dit doen daarvan te beskuldig dat hulle onpatrioties is. AfriForum het al so deurgeloop, en diegene wat te veel vrae oor die Fifa-debakel gevra het is op dieselfde wyse die kop gewas. Maar ’n regering van die dag en die land is nie dieselfde ding nie.

Ons mag maar sing dat die berge antwoord gee, dat ons sal lewe en dat ons sal sterwe vir ons land, Suid-Afrika. (Ons moet net versigtig wees om dit nie as deel van ’n sekere FAK-lied te sing nie, want dan kan ons uit allerlei Afrikaanse kunstefeeste geskop word). Ons mag maar ons hees skree vir die Springbokke al is die Springbok-kenteken nou ook op die Jockey Junior se rek aangebring.

Maar ongelukkig, hoe langer ’n regering wat sy kompas (of ter wille van die jongklomp op Jeugdag, GPS) kwyt is, die land en al sy mense in sake verteenwoordig soos buitelandse betrekkinge, in oorlogvoering, in versuim soos ’n behoorlike strategie teen plaasaanvalle, hoe langer word daardie regering en die land, en al sy mense, as ’n eenheid beskou.

’n Gemors wat die regering aanvang, word ons almal se verleentheid. Ons gaan almal – dalk selfs meer as Zuma en sy kornuite, die gevolge dra van Suid-Afrika se uitdaging van die wêreld oor die optrede rondom die vermeende misdadiger teen die mensdom en volksmoordenaar, Omar al-Basjir.

’n Amerikaanse vriend se verbaasde reaksie per e-pos op die nuus dat Suid-Afrika gehelp het dat Basjir die land verlaat in weerwil van ’n hofbevel, spreek boekdele. Hy het nog nie eens oor Suid-Afrika se Fifa-beskuldigings gekom nie.

Dis ook nie of die Suid-Afrikaanse regering nou eers probeer het om hom tot die geledere van die muishondlande te rangeer nie. Wie sal ooit vergeet hoe Suid-Afrika teen stappe teen die destydse bose diktatuur in Mianmar gestem het? Meer onlangs het Suid-Afrika teen ’n mosie gestem wat die optrede van die IS (voorheen Isis) veroordeel. En daarna buite stemming gebly in ’n mosie oor wreedhede deur die Noord-Koreaanse regering.

In hierdie politiek-wetenskaplike en politiek-sosiologiese omgewing word noodwendig sekere kragte losgemaak. Hoe meer ’n regering nie in algemene belang nie, maar in sy eie belang of die belang van sekere klieks regeer, hoe sterker word middelpuntvliedende kragte. Hoe sterker hierdie kragte word, hoe moeiliker word dit om die middelpuntsoekende kragte te voed. Ek kry soms selfverklaarde liberaliste jammer wat so tydig en ontydig “ja, maar wat van deel van die groter geheel?” se kaarte op die tafel werp. Net om kort hierna deur die president of ander regeringswoordvoerders van die tafel geveeg te word met uitsprake soos “die ander” wat al die moeilikheid kom maak het. (Die soort moeilikheid waarvoor Basjir aangekla word).

’n Omgewing, waar as jy gelukkig is, bloot ’n kolonialis van ʼn spesiale soort is.

Nog ’n spesie wat swaar kry is die segment van die (Afrikaanse) media wat met bedenklike joernalistiek en soms blatante hoernalistiek enige woord wat die segment “self” in het, verdag probeer maak of probeer verguis. Selfs ’n peuter wat sekere vaardighede begin ontwikkel gaan deur ’n hardkoppige fase waar hy alles “self” wil doen – ’n belangrike fase vir sy ontwikkeling. Hoeveel te meer ’n goed-opgeleide volwassene wanneer die regering die een groot siesa na die ander aanvang? Die verskillende “self-vertakkings” is ’n natuurlike uitvloeisel van ’n regering wat van sy kant dele van die groter geheel vervreem, soos vyande hanteer, as klippe hanteer waaruit bloed getap moet word…

So het Suid-Afrika nou ook reeds weens sy hantering van die Basjir-geval onder die ongewoon skerp tong van die sekretaris-generaal van die VN, Ban ki-Moon deurgeloop. Die internasionale media, wat aanvanklik traag was om te glo dat die Suid-Afrikaanse regering aktief gehelp het om Basjir uit die land te kry en intussen kluitjies aan die hof voorgehou het, moes maar later die feite in die oë kyk en hul lesers, luisteraars en kykers dienooreenkomstig inlig.

Die Christian Science Monitor  berig onder meer soos volg hieroor:  “On Monday morning, however, Bashir boarded his jet at a military air base and flew home to Khartoum, defying the judge’s ruling. His flight has raised questions over South African’s complicity and put another dent in international efforts to hold the Sudanese ruler to account for his involvement in the 300,000 people killed in Darfur’s ethnic genocide. And it marks another blow to the ICC’s credibility on the continent, where it has repeatedly struggled to convince African leaders to turn over their own for prosecution.”

Wat is die regte ding vir “die ander” om onder hierdie omstandighede te doen? Daar moet ’n duidelike demonstrasie van “die ander” wees dat almal in Suid-Afrika nie soos hierdie regering is nie. Dat “die ander”, anders as die regering, respek het vir die grondwet, vir die internasionale reg, dat “die ander” nie gelukkig is met waar Suid-Afrika op die internasionale korrupsie-persepsie-indeks trek nie, dat “die ander” ongelukkig is oor die regering se ongevoelige houding oor plaasaanvalle, dat “die ander” nie hou daarvan om in ’n land te woon wat as die verkragting-hoofsetel van die wêreld bekend staan nie, ʼn land wat veral op plaaslike regeringsvlak weens kaderontplooiing en “regstellende optrede” die kreeftegang in regeer word, waar “die ander” se kerke vir die regering oor die in duie storting van moraliteit in die regering ’n toffie stuur oor gesprekvoering nie.

Want “die ander” is ons. Ons was trots op ’n land wat die eerste suksesvolle hartoorplanting opgelewer het, eerder as ’n land wat nou oorboord gaan oor suksesse met penis-oorplantings om die skade ongedaan te maak van geldgierige toordokters wat jong seuns tydens donkerskole juis daar vermink.

Dis hierdie regering wat ons, “die ander”, kort-kort verneder deur die belaglikste wolhaarstories op te dis en te verwag ons moet dit sluk. Soos om aan te voer dat omdat Basjir se naam nie op die passasierslys was nie, het die regering nie geweet hy het die land verlaat nie.

Ons kan patriotte van Suid-Afrika wees, maar nie op ʼn manier om blindelings lojaal voor hierdie regering te buig nie.

’n Regering wat, ten slotte, op die vooraand van Jeugdag, ’n netjiese boodskap aan die jeug gebied het oor hoe om nié op te tree nie.