Hendré Cubitt bespreek identiteitspolitiek in hierdie week se #JongStemme-meningstuk. Foto: Verskaf.
Deur Hendré Cubitt
Identiteitspolitiek is wanneer mense van ’n spesifieke ras, godsdiens, geslag of etnisiteit polities saamdrom met die doel om dié eienskappe te bevorder, sonder enige kommer of inagneming van enige ander groter groep.
Identiteitspolitiek is nie verkeerd nie. Dit is naïef om te dink dat iemand nie sy identiteit as faktor sal gebruik wanneer hy sy politiese mening vorm nie. Die probleem kom egter in wanneer hierdie samedromming ʼn verkeerde beginsel as dryfkrag het.
Daar is twee vorme van identiteitspolitiek:
Die een fokus op gemeenskaplike eienskappe en doelwitte, die ander op ’n gemeenskaplike vyand. Dus, gemeenskaplike doelwitte teenoor gemeenskaplike vyand.
Dit is die tweede soort identiteit wat, na my mening, ’n donker wolk oor moderne politiek laat sak.
Ons sien dit in bewegings soos BLF (Black First, Land First) wat meer daarop uit is om ’n vyandige stans teen die wit Suid-Afrikaanse bevolking in te neem, pleks van op die vooruitgang van swart burgers en grondbesit te fokus. Andile Mngxitama, die beweging se leier, het al ’n omnibus aanhalings wat haat en vyandigheid aanhits.
Dit word ook gevind aan die anderkant van die politieke spektrum, met weerstandsbewegings soos Suidlanders, ’n beweging gebou op vreesaanjaende valse retoriek wat lede voorberei vir ʼn “rasseburgeroorlog,” wat klaar sukkel om as ’n samesweringsteorie te dien.
Ons vind dit in partypolitiek, wat verander het in ’n vuurspuwende skreewedstryd wat slegs registreer as wit geraas, in plaas van die samekoms van verskillende kulture, agtergronde en idees om die beste moontlike oplossings vir die groter bevolking se probleme te vind. Polariserende, partydige leiers wat vandag heers, gesimboliseer deur partye se plakkate voor die verkiesing, wat verwar kon word vir ’n oproep tot oorlog in plaas van ’n slagspreuk, is ’n produk van dié tydperk.
Hierdie vermenging van politieke mening en jou identiteit het gelei dat mense in ’n konstante stans van verdediging en aanval is, in plaas van gesprek. Elke beweging om ’n minderheidsgroep se kwessies en vrese in die kollig te plaas, moet ’n teenbeweging hê van mense wat voel asof hul identiteit die slagoffers in die verhaal was. Hierdie slagoffermentaliteit kan enige verandering of vordering kniehalter – of dit nou die verdediging van die ou landsvlag is of die oproep tot gewelddadige grondbeset.
In Steven Livitsky en Daniel Ziblatt se boek How Democracies Die: What History Reveals About Our Future stel hulle twee vereistes vir demokrasie om op die lang termyn te oorleef:
- Wedersydse verdraagsaamheid (Partye moet mekaar as min of meer geloofwaardig sien, nie as ’n eksistensiële bedreiging vir die samelewing nie).
- Institusionele verdraagsaamheid (Partye moet die regering toelaat om te funksioneer in een of ander instemmende manier).
Daar is ’n plek vir partye aan beide kante van die politieke spektrum – van konserwatief tot liberaal – om te bestaan in moderne politiek, soos die EFF en die VF Plus. Daar is ook ’n plek vir identiteit om ’n rol te speel in politiek, maar na my mening is ons besig om teen ’n gladde helling af te gly en só ons demokrasie benadeel.
Daar is ’n tyd vir identiteitsgroepe om bymekaar te kom wanneer daar teen hul gediskrimineer word as ’n klas, maar die doel van hierdie bewegings kan slegs as moreel beskou word as hulle poog om die politieke impak van identiteit te verwyder, en dit nie afdwing nie.
Suid-Afrika sal slegs kan vooruit beweeg as ons begin luister na verskillende menings in plaas daarvan om elke teenstrydige mening as ’n aanval te sien. As ons begin agterkom dat die persoon van wie ons dalk nie so baie van hou nie, ook af en toe ’n goeie argument kan hê. Die dag as ons begin luister om te verstaan, in plaas daarvan om te reageer, kan ons dalk die beste Suid-Afrika moontlik skep – ’n Suid-Afrika wat multikulturalisme kweek, motiveer en uiteindelik vier.
- Hendré Cubitt, is ʼn tweedejaarstudent in regte aan die universiteit Stellenbosch en Afrikaanse debatvoerder wat In 2019 die Nasionale Universiteit Dink of Sink-debatskompetisie gewen het.
#JongStemme is ʼn projek deur Maroela Media en Solidariteit Jeug wat die jeug se stem in die openbare domein wil beklemtoon. Besoek Solidariteit Jeug se webblad by www.jeug.co.za vir hulp en advies met jou loopbaan!
Die skrywer het blykbaar meer inligting oor die politiek as ek, in dat hy die potensiaal vir rassekonflik net sien as ‘n valse samesweringsteorie, volgens my evaluasie is dit ‘n definitiewe moontlikheid.
Boonop is multikulturalisme besig om te misluk oral op aarde, al hoe meer mense besef dis onwerkbaar, maar nou ja, die Kapenaars beleef nog nie die werklike nuwe Suid-Afrika nie, hulle sal hierdie kennis eers iewers in die toekoms verwerf, wanneer dit vir hulle ook te laat is.
Ek stem saam met jou Gert, die verligtes wêreldwyd se oë het oopgegaan. Ek praat verlede naweek met vriende wat in London woon en glo my hulle is gatvol verby vir wat in Engeland aan die gang is. Dis onder andere een van die redes hoekom Engeland die Europese Unie wil verlaat. Die EU skryf onder andere voor hoeveel vlugtelinge elke land in die EU moet inneem, terwyl die vlugtelinge gratis verblyf en staats toelaes ontvang en moor en verkrag. Die meerderheid Engelse het tot ander insigte gekom, dis net die liberale wat nog daarin glo.
Die belangrikste beginpunt is om die voordeel van produktiwiteit in Suid-Afrika aan sekere vakbonde te verkoop. Hierdie beginsel word baie selde as ‘n oplossings gesien vir loonverskille en stakings. Dit blyk makliker te wees om te staak vir diensvoordele as om slimmer en ‘n bietjie harder te werk om produtiwiteit te verhoog, terwille van die groei van die ekonomie . ‘n Filosofie wat die ekonomie die minste skade sal aandoen.
Wel die teenoorgestelde – “identiteitlose politiek” werk ook nie.
Hierdie “identiteitlose politiek” verwag samesmelting van verkillende groeperings/sienings/tale/kulture/waardes/Tradisies/gelowe maar jaag dan sy eie voorkeur sienings/taal/kultuur/waardes/Tradisies/geloof of nie, na.
Die meerderheid “identiteitlose politiek” word dan afgedwing op minderhede en die wat hul taal/kultuur/waardes/Tradisies/geloof wil behou.
Dit lei tot meer geweld en minder “vrede”.
Die politiekelandskap in Suid-Afrika vandag is deur ‘n filosofie gekaap, geslyp en geformeer wat geslagte kwadraat gaan neem om te verander.
As die wêreld maar so eenvoudig was…
Seuntjie, waarvan praat jy. Identiteitspolitiek is die rede dat jy as blanke kans het om te lewe. Almal van Jesus tot die Apostels het meegedeel daarin en het geweet wat hulle is: Jode, en so ‘n voorbeeld vir die hele wêreld gelos. Juis omdat elkeen deel is van ‘n rasgroepering, kultuur en taal, kan ons met mekaar en mede mense saamwerk, wetende dat hulle ook ‘n taal, gewoontes ensomeer het wat gerespekteer moet word. Eendrag maak mag.
Hi E,
Dit is amper asof die skrywer in die tweede paragraaf noem dat identiteitspolitiek nie verkeerd is nie, maar dat ekstreme klem daarop ‘n probleem is. O, ja. Hy doen.
Oops.
@E Is dit rerig nodig om so neerbuigend te wees? (“Seuntjie”)
Goeie insigte. Die enigste kritiek is dat hy die EFF en die VF+ as ekstreme teenpole stel. Sy konstatering by implikasie van die VF+ op die ekstreme kant, is ongeldig. Daar is nog nie ‘n beduidende ekstremistiese regse teenpool as mens die VF+ se beleid sonder vooroordeel behoorlik bestudeer nie.
Goeie deurdagte denke. Doet so voort.
In SA is die grootste bedreiging vir die demokrasie en daarmee saam, die grondwet, die parlementere twee derde meerderheid tussen die ANC en die eff. Realisties gesproke bestaan daar doodeenvoudig geen groter bedreiging nie omrede enige twee derde verandering aan die grondwet die begin van die einde van die ware demokratiese bestel sal beteken en die begin van totale meerderheidsoorheersing met alle ander minderheidsgroepe wat uitgelewer sal wees aan die wil van die meerderheid. Dit is dan wat dit ook nag sal raak in Stellenbosch en Bloubergstrand!
Jerry, jy het my stem. Getale balans bring verantwoortbare optrede.
Goeie, genuanseerde artikel met uitstekende logika. Ek dink ons moet nog baie van hierdie jong man verwag. Doe zo voort! – Leopold Scholtz
Die Suidlanders is dalk aweregs, maar hulle tref voorbereidings vir die ergste scenarios wat die land kan tref.