SAL-werkers staak vir groter salarisse (November 2019) (Foto: AP Photo/Themba Hadebe)
Was die onlangse staking by die Suid-Afrikaanse Lugdiens (SAL) ’n oefenlopie vir die werklike groot staking wat die vakbond Numsa beplan vir Eskom?
Vroeër vanjaar het Numsa aangekondig dat die vakbond Ramaphosa se ontbondelingsplanne vir Eskom met alles wat hulle het, gaan teenstaan. Hulle het gedreig om met die “moeder van alle stakings” Suid-Afrika vir weke in donkerte te hul. Daarvoor het hulle ’n beroep gedoen op die NUM, die SAFW en Cosatu om hulle hierin te steun. Duidelik is die slagordes opgestel vir ’n groot botsing tussen Ramaphosa en die vakbonde volgende jaar.
Wat gaan Ramaphosa en die ANC-regering doen? Gaan hulle hierdie radikale vakbonde konfronteer of pamperlang?
Toe die ANC in 1990 ontban is, het die organisasie baie min politieke takke gehad. In ’n groot mate het die ANC sy strukture met die oog op die 1994-verkiesing op bestaande Cosatu- en munisipale strukture gebou. Gwede Mantashe, as sekretaris-generaal van die NUM, het in soveel woorde gevra dat elke Cosatu-tak ook ’n ANC-tak moet word. Dit het hierdie vakbonde, met baie afgevaardigdes binne die ANC-beleidskongresse, bo hulle vermoë invloed in die ANC gegee. Ons Arbeidswetgewing, wat grootliks werkers bevoordeel, was die resultaat hiervan. So ook die drieparty-alliansie tussen die ANC, Cosatu en die SAKP.
Margaret Thatcher en haar man, Dennis, op 9 Junie 1983. (AP Photo/Kemp, file)
Vakbonde in Brittanje het soveel mag gehad dat ’n mynwerkerstaking in 1974 eerste minister Heath se regering tot ’n val gebring het.
Toe Margaret Thatcher in 1979 aan bewind kom, het sy haarself verbind om die mag van die vakbonde te breek.
Haar beleidsrigtings het heftige reaksie uitgelok met stakings landwyd. Arthur Scargill, destydse president van Brittanje se National Union of Mineworkers, het gesê dat hulle Thatcher ’n les gaan leer soos hulle eerste minister Heath ’n les geleer het.
Binne haar eie party was daar kwaai druk vir toegewings. By die party se 1980-kongres sê sy: “You turn if you want to. The lady’s not for turning.”
’n Jaar nadat die staking begin het, is Scargill verplig om ’n nederlaag te erken en die stakings te beëindig. Vakbonde sou nooit weer hierna dieselfde mag in Brittanje hê nie.
Toe Thatcher eerste minister geword het, was daar in Brittanje 4 583 stakings en 29 miljoen werksdae is daarmee saam verloor. Hierdie stakings het gedaal tot 630 in 1990 met minder as 2 miljoen werksdae wat verloor is.
Die Suid-Afrikaanse ouditeur-generaal, Kimi Makwetu, het verlede week gerapporteer dat nie een van die veertien staatsondersteunde ondernemings wat hulle geoudit het, ’n skoon oudit gekry het nie. Volgens hom is hul finansiële posisie die swakste ooit en twyfel hy of sommige finansieel sal kan voortbestaan.
President Ramaphosa het voorheen individue uit die privaat sektor gevra om met hul kundigheid die bankrot staatsondersteunde ondernemings te help red.
Kundige mediapersone soos Krish Naidoo, Khanyisile Kweyama, John Mattison and Mathatha Tsedu het hulself vir die SAUK-raad beskikbaar gestel om die SAUK te red toe dit op bankrotskap afstuur. Toe die SAUK-raad sy planne aankondig om die SAUK op die lug te hou en van bankrotskap te red, volg daar ’n noodvergadering met die nuwe minister Stella Ndabeni-Abrahams. Met die oog op die verkiesing en onder druk van die vakbonde veto sy hul planne. Die gevolg? Die vier lede bedank uit die raad. Die lede van die raad wat oorbly, vra nou grootskaalse finansiële hulp van die regering.
Mark Barnes, ’n sakeman met 30 suksesvolle jare in die sakesektor, bied aan om die poskantoor te help red nadat dit ná uitgerekte stakings op sy knieë is. Hy het nie die salaris nodig nie. Hy bring stabiliteit en begin die poskantoor finansieel omdraai. Die laaste deel van sy plan is ’n geïntegreerde poskantoor en posspaarbank. Dit sal die poskantoor winsgewend maak
Sy voorstel word geveto. Die gevolg? Hy bedank en verduidelik: “Dalk sien hulle die poskantoor as ’n noodsaaklike diens wat hulle vir ewig gaan subsidieer. Ek sien nie die logika hiervan in nie.”
Dieselfde patroon vind by SAL plaas. Vuyani Jarana was suksesvol in sy hoë pos in die privaat sektor by Vodacom. Hy verklaar hom bereid om uitvoerende hoof van die SAL te word. Hy gaan selfs ’n R100 000 weddenskap met Leon Louw van die Vryemarkstigting aan dat hy binne vier jaar die lugdiens finansieel sal omdraai. Ná twee jaar bedank hy en voer as redes aan al die beperkinge wat van bo op hom geplaas is met inmenging van die regering en vakbonde.
Pres. Cyril Ramaphosa. (Foto: Elmond Jiyane, GCIS)
Presies dieselfde patroon met Phakamani Hadebe wat ’n suksesvolle loopbaan as hoof van die landbank gehad het. Binne ’n jaar ná sy aanstelling as hoof van Eskom bedank hy vanweë inmenging en onmoontlike eise wat van bo en onder aan hom gestel word.
In Suid-Afrika wil die ANC-leiers hul brood aan albei kante gebotter hê. Hulle probeer die vakbonde aan die een kant gelukkig hou en probeer aan die ander kant die mislukte staatsondernemings soos Eskom, SAL, SAUK en die poskantoor red.
Die dae wat jy albei kon doen en deurlopend kan inmeng, is vir altyd verby. Voor die radikale vakbonde se mag en invloed nie gebreek is nie, sal Eskom nie ontbondel kan word nie. Die ANC-leierskap sal nou moet kies. Anders gestel: Ramaphosa se Thatcher-oomblik het aangebreek. Dit kan nie langer uitgestel word nie.
Die feit dat Numsa en van hierdie radikale vakbonde van Cosatu weggebreek het en nou as vyande van die ANC gesien word, mag Ramaphosa help om reg te kies.
Ons sal volgende jaar weet of hy gekies het om hulle te konfronteer of te pamperlang.
- Pieter Mulder is ’n voormalige professor, VF Plus-leier en parlementslid.
Probleem no.1 is dat Suid Afrikaners nie ‘n gesamentlike Nasionale doelwit het of geformuleer het nie !Neem die voorbeeld van ons Springbokspan asb !
2. Dis oor en oor bewys ” nice guys allways comes second ” en daarom vertrou ek CR sal sy voet neersit en die regte besluit neem !
100% gestel. Die vakbonde beheer die regering, solank dit so bly is daar nie lig in die tonnel nie.
Lloyd Bentsen will be remembered for his interchange with Dan Quayle in their vice-presidential debate in 1988, in which Quayle, a Republican senator, compared himself to President Kennedy. Bentsen, a Democratic senator, replied: “Senator, I served with Jack Kennedy, I knew Jack Kennedy, Jack Kennedy was a friend of mine. Senator, you are no Jack Kennedy.” Cyril Ramaphosa, you are no Magaret Thatcher!
Maar hy het seker nie ‘n paar nodig, want “he is playing the long game”.
Hy gaan niks doen nie.
Daai groot staking kom.
….menige klein vuurtjies sal brand in die land, gevolg deur ‘n geweldig groot vuur wat alles sal verteer…
Oom Siener het gewaarsku, is daar mense wat sal luister?
Judge Dredd, ek kan nie wag nie..
Te laat vir omkeer, of net die denke daarvan is afwesig. Reenboog is opad.
Margaret Thatcher was ‘n leier soos min. Onwrikbaar, geloofwaardig en intelligent.
Sy het die ruggraat gehad om die moeilike besluite te maak en daarby te staan; meeste mense noem dit integriteit en ‘n sterk karakter.
Ramaphosa en Thatcher, Vinkel en Koljander?
Ongelukkig is die een glad nie soos die ander.
Margaret Thatcher laat my aan Helen Zille dink…
Ek wag nog vir Zille se tax revolt beloftes !!
Ag, moet nou van ou rampie verwag om soos ‘n thatcher te dink nie, want dink is nie een van sy sterkpunte nie.
Cyril Ramaphosa, en ek twyfel of hy enigsins daaraan sal dink, sal verseker nie die groot vakbonde teëgaan nie want hy het in alle geval nie genoeg ondersteuning binne die ANC nie, hulle hou die ANC gevange, hy kan dan nie eens die aanbevelings van die graderingsagentskappe aan hulle verkoop nie.
Betogings oor griewe en optogte deur vakbonde wat betoog het ‘n uiters magtige instrument in die hande van hierdie mense en hul leiers geraak en die ANC het toegelaat dat dit teen hulself eskaleer, in effek het hulle nie ‘n keuse gehad nie.
Cyril sal in alle geval twee keer dink voor hy die strydbyl met hulle opneem in die huidige ekonomiese omstandighede waar werkloosheid die hoogste nog is. Dalk wag Cyril dat die ekonomie eendag kop optel voor hy dit waag om hulle uit te daag, of dalk wag hy dat elke entiteit ge-SAL word en dat dinge daarna hul gang gaan soos wat nou gaan gebeur. Of het die vakbonde nou geskrik?
Dit is n ongelooflike interresante tyd wat vir alle Suid Afrikaners voorle. Die skade van staatskaping het heeltemal buite die ANC se beheer geraak en nou kan hulle nie die rand vir die ANC optel nie. n Desperate ANC is n gevaarlike ANC waarvoor mense wie geld het, maar in hulle pasoppens moet wees!
Miljoene is werkloos en honger, en agv die ANC regering se toedoen is die land in die grond in bestuur. Die ekonomie is pap, geen groei. Dit help nie hy blameer net elke keer as hy praat, of skryf, vir apartheid en kolonialisme nie, dit maak nie ‘n vaal kol aan kos op die tafel nie, dit help nie hy beduie die private sektor sal meer moet transformeer nie, want hoeveel poste is dit nou, did sal nogal help as hy spesifiek is en getalle kan gee dat mens kan sien. Hy soek myne wat vir groot getalle werk kan gee, wat nog weet ek nie, maar die mense raak al meer ongeduldig. En daardie megastede van hom is in die verskiet.
laat alle werkgewers ophou om vakbondgelde maandeliks af te trek en oor betaal aan die vakbonde, laat die vakbonde self die ledegelde van lede invorder. dit sal vakbond lede getalle skerp laat afneem.
Baie SLIM PLAN Piper.
Werkgewers kan die vakbonde toemaak!
Die politieke party wat die werkloses kan mobiliseer gaan die vakbonde se mag breek!
Daar is baie groter getalle werkloses as vakbondlede!
Vertel die werkloses hoe ‘n vryemark die ekonomie gaan laat groei en werksgeleenthede skep … dan is die ANC PARTY ‘OVER’! Letterlik en figuurlik!
As ek al die kommentare lees wil dit lyk asof ‘n mens met verskillende mense te doen het.Dit is egter nie so nie.Dieselfde mense wat betoog is dieselfde mense wat politieke partye soos die EFF en ANC aanbewind hou.
Nou waarom sal die ANC nou die kiesers van hom wil vervreem as die eenheid van die ANC bo alles gestel word.Bo en behalwe dit is daar meer mense wat sosiale toelaes ontvang as wat daar belastingbetalers is ,ongeveer +-17 miljoen teenoor +-15 miljoen.
Hierdie mense vrees dat ‘n ander regering dit dalk kan verminder.Bo en behalwe dit is daar ongeveer 2.1 miljoen mense wat in regeringsdiens is.’n Mens kan maar seker wees
dat die grootste deel die ANC ondersteun waar die party aanbewind is.
Waarom sou Pres Ramaphosa nou die mense van hom vervreem deur teen hul op te tree en ‘n ander party die geleentheid gee om oor te neem.Laat ons die toestand oopkop benader.Toe die NP aanbewind was en stadsrade oorheers het het hul die lewe vir mense van opposisiepartye moeilik gemaak.
Persoonlik is ek met aanranding gedreig toe ek korrek voorspel het dat die ANC die vloer met die NP gaan vee in die 1994 verkiesing en dat net met die konserwatiewe steun die NP die vereiste 20% gaan haal om in die regering te kom.
Kyk na die uitslae dit is hoe dit gebeur het.
Jy is 100 % korrek en die realiteit is dat die ekonomie nooit sal kan groei dat werkloosheid omgedraai word nie, die een katestrofe na die ander volg op hul beleidsbesluite. Hul ideologie oorheers als, kyk na die entiteite en die munisipalitete, die departemente. Me Lindiwe Sisulu beduie in die dae dat om watersekerheid te hê en om ‘n katestrofe te voorkom, sal die regering oor die volgende 10 jaar R900 biljoen benodig. Maar hulle wil miljarde op NGV spandeer, ipv om die verval van die staatshospitale- en mediese diense te keer.
“Doomed if you do, doomed is you don’t”.
CR kan nie een van die twee opsie kies nie, want beide gaan beteken dat die ANC die mag gaan verloor. As hy teen die vakbonde gaan staan, verloor die ANC steun van duisende werkers en so ook beheer oor die land. As hy vir hulle gaan wees gaan die land ten gronde dan is die ANC ook weg. Al wat hy moontlik nog kan beheer is hoelank dit gaan duur voordat die ANC beheer verloor en moontlik ook aan wie die mag afgestaan gaan word.