Verbruikersake: Hoeveel het jy nodig om af te tree?

(Foto: Towfiqu Barbhuiya/Unsplash)

Almal wil eendag aftree en die meeste van ons probeer spaar vir daarvoor, maar min van ons weet hoeveel ons veronderstel is om te spaar wanneer ons dit doen. Ina Opperman het met kenners gesels om vas te stel hoeveel jy moet spaar en hoe om dit te doen.

Weet jy regtig hoeveel jy nodig het om af te tree en hoe om te verseker dat jy genoeg spaar? Dit is veral belangrik aangesien 89% van Suid-Afrikaners beplan om deeltyds ná aftrede te werk weens onvoldoende spaargeld, met 40% wat op bateverkope, gesinsondersteuning en maatskaplike toelaes staatmaak om hul leefstyl te handhaaf.

Hierdie kommerwekkende tendens word hoofsaaklik toegeskryf aan die afwesigheid van ʼn spaarkultuur in Suid-Afrika, tesame met ander bydraende faktore, soos ʼn gebrek aan aftreebeplanning of onvoldoende fondse vir aftrede, sê Brad Winstanley, kommersiële direkteur by die Devmco Group.

“Hoewel die vooruitsig om te spaar skrikwekkend mag lyk, verseker die vooruitbeplanning vir aftrede dat die leefstyl wat jy aan die einde van ʼn swaarverdiende loopbaan wil hê, werklik vervul kan word.”

Volgens Sanlam moes jy 17 keer jou jaarlikse salaris gespaar het nadat jy 40 jaar gewerk het. Discovery sê baie finansiële beplanners gebruik ʼn vervangingsverhouding van 75% van jou huidige salaris en om ʼn teikendoelwit vir hierdie vervangingsverhouding te stel, is ʼn goeie skatting om jou maandelikse salaris met 200 te vermenigvuldig.

Die vervangingsverhouding van 75%

Die totaal wat jy kry, is die bedrag wat jy sou benodig as jy vandag teen ʼn 75%-vervangingsverhouding afgetree het. Byvoorbeeld, as jy tans R40 000 per maand verdien, wat jou lewenskoste dek met ʼn bietjie geld om te spaar: R40 000 x 200 = R8 000 000. Daarom is R8 miljoen ongeveer die totale bedrag wat jy by aftrede in vandag se terme sal moet spaar.

Discovery sê egter die vervangingsverhouding van 75% is net ʼn reël, gebaseer op die aanname dat jy teen aftree-ouderdom nie ʼn huislening of enige ander groot skuld sal hê nie, wat beteken jou maandelikse uitgawes sal laer wees. Maar mense leef langer en mediese uitgawes is geneig om na aftrede te styg, wat die vervangingsverhouding kan beïnvloed.

Die reis na aftrede in Suid-Afrika is egter nog lank nie gestandaardiseer nie, sê Winstanley. “Die pad na aftrede is uniek vir elke individu, met die vereiste aftreefonds gebaseer op persoonlike omstandighede, doelwitte en ʼn verskeidenheid eksterne faktore, insluitend leefstylkeuses, gesondheidsoorwegings, inflasiekoerse en verwagte beleggingsopbrengste.”

Wat om te oorweeg wanneer jy jou aftrede beplan

Aangesien die vraag oor hoeveel jy nodig het om af te tree subjektief bly, is dit van kardinale belang om hierdie tien sleutelaspekte in ag te neem wanneer jy vir ʼn gemaklike aftrede beplan:

• Definieer jou aftreedoelwitte en gee ʼn uiteensetting van jou verlangde leefstyl- en finansiële doelwitte.
• Bereken jou verwagte uitgawes, met inagneming van faktore soos behuising, gesondheidsorg en inflasie.
• Evalueer jou huidige finansiële situasie deur jou spaargeld, beleggings en skuld te evalueer.
• Ontwikkel ʼn realistiese begroting wat ooreenstem met jou aftreedoelwitte.
• Skep ʼn noodfonds vir onverwagte uitgawes.
• Doen jou huiswerk oor gesondheidsorgkoste, insluitend planne en gesondheidsversekeringspremies.
• Sorg dat jy potensiële inkomstebronne, soos pensioenvoordele, begryp.
• Belê jou portefeulje strategies en oorweeg die impak van belasting op jou aftree-inkomste.
• Onthou inflasie se uitwerking op jou koopkrag.
• Hersien en pas gereeld jou aftreeplan aan om by veranderende omstandighede aan te pas.

Winstanley beklemtoon dat dit noodsaaklik is om na te dink oor hoe jy aftree beskou voordat jy hierdie hoofstuk betree om te verseker dat jy goed voorbereid is. Afgesien van die finansiële aspekte, soek baie mense aktief na ʼn stewige belegging wanneer die aftree-ouderdom nader kom, wat dikwels gesondheidsorg van gehalte en die keuse om nader aan jou geliefdes te wees voorop stel.

(Foto: Riccardo Milani / Hans Lucas / Hans Lucas via AFP)

Hoe spaar jy genoeg geld vir aftrede?

Heather Bell, sakeontwikkelingsbestuurder by Just SA, sê die dae van kers vashou by die bure is verby. Luide begroting (loud budgeting) is nou belangrik en beklemtoon dat jy die waarheid oor jou finansies openlik deel. “Dit is veral waar wanneer dit kom by die geld wat jy spaar vir jou goue jare.”

Sy sê luide begroting het begin as ʼn lighartige grap op TikTok, maar het nou verander in ʼn wêreldwye neiging. “Hierdie nuwe ingesteldheid help om te verseker dat ons ophou om buite ons vermoë te leef en heeltemal eerlik daaroor is.

“Hoewel dit nie beteken dat ons aspirasies beperk word nie, hou dit verband met die realiteite wat baie van ons in die gesig staar. Veral in Suid-Afrika, met lae ekonomiese groei en ʼn meedoënloos stygende lewenskoste, verg dit ʼn fyn balans om genoeg geld te hê om oor die weg te kom en om jou toekoms te benut.”

Bell sê dit is belangrik om eerlik met jouself, jou vriende en jou geliefdes te wees oor jou finansiële middele om te verseker dat jy genoeg geld vir jou toekoms het.

Die eerste ding om te onthou, is dat om geld te spaar vir aftrede vandag ʼn paar opofferings kan verg. “Of jy nou op jou werkgewer staatmaak om jou te help spaar vir jou goue jare of dit self doen deur middel van ʼn uittree-annuïteit of belastingvrye spaarrekening, die realiteit is dat jy tyd nodig het om welvaart saam te stel. Dit sal jou help om genoeg geld bymekaar te maak om ʼn voldoende inkomste vir jou aftrede te koop.”

Verklaar luide begroting

Om luide begroting aan jou familie, vriende en kollegas te verklaar, verteenwoordig jou ambisie om by jou doelwitte uit te kom. In plaas daarvan om te oorbestee, prioritiseer jy met trots belangrike finansiële faktore soos jou aftreebydrae, wat ʼn gesonde alternatief is eerder as om nie te kan bekostig om te spaar nie, skuld aan te gaan of meer spaarsamig te moet leef omdat jy nie meer geld het nie, sê Bell.

“Hoewel daar baie versoekings is om van jou swaarverdiende kontant afstand te doen, is dit beter om in beheer te wees om jou te help om genoeg geld vir jou behoeftes te spaar. Om dit aan te vul, is ʼn geskrewe plan ʼn goeie manier om aftrede met selfvertroue te benader.”

Wat moet jy dan oorweeg vir jou goue jare? Bell sê ongelukkig vermy baie mense dit om tyd aan finansiële selfversorging af te staan. “Hoewel dit algemeen is om familielede te bederf of te reis, moet belangrike vrae soos of jy geld vir jou gesin wil agterlaat, of hoeveel van jou inkomste voor aftrede jy sal kan vervang wanneer jy aftree, so vroeg as moontlik oorweeg word.”

ʼn Finansiële adviseur kan jou help om hierdie en ander vrae aan te pak en te oorweeg watter produkte ná aftrede vir jou sal werk, afhangende van hoeveel jy gespaar het.

Lewende annuïteit of ʼn gemengde annuïteit?

Bell sê baie afgetredenes is huiwerig om die risiko te loop om hul swaarverdiende kapitaal te ‘verloor’ wanneer hulle sterf wat ʼn risiko is met lewensannuïteite, hoewel ons langer leef en dit lewenslank ʼn inkomste betaal of kapitaalbeskerming bied vir ʼn bepaalde termyn.

“Gevolglik kies baie afgetredenes eerder ʼn lewende annuïteit en trek stilweg te veel van hul kapitaal af om hulle leefstyl voor aftrede te handhaaf, wat dikwels daartoe lei dat hul geld te gou opraak.”

Sy sê ʼn gemengde annuïteit kan ʼn beter opsie wees, aangesien dit lewens- sowel as lewende annuïteitskenmerke in ʼn enkele produk insluit, wat jou bemagtig met ʼn goed gebalanseerde kombinasie.

ʼn Finansiële adviseur kan jou help om die geskikste annuïteitsproduk vir jou individuele omstandighede te kies om jou aftree-inkomste te optimaliseer, maar hang af van hoe jy jou begroting bestuur het voordat jy daar uitkom.

“Om die voorkeurkeuse oor jou aftree-inkomste te maak, sal jy sterk moet wees in jou voorneme om nie nou geld te mors nie en te onthou dat stilte nie goudkleurig is nie. Wees trots op jou doelwit om te spaar, omhels ‘luide begroting’ ter wille van jou toekomstige finansies en pluk die vrugte wanneer jou goue jare aanbreek.”